ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΜΕΓΑΝΗΣΙΟΥ
«Τηλεβόες» κατά «Μυκηναίων» εν έτει 2016: Μία εντελώς ασυνήθιστη «ναυμαχία» θα δούμε σύντομα στα... χωρικά ύδατα του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τα μάτια ενός «ψαρά» (όπως μεταφράζεται το όνομα Ριμπολόβλεφ) και του πιο πρόσφατου... αλιεύματός του (αξίας 100 εκατ. ευρώ, κατά τα φημολογούμενα), του Σκορπιού.
Οι Μεγανησιώτες, απόγονοι των αρχαίων Τηλεβόων, ξεσηκώθηκαν, γιατί «δεν είδαν με καλό μάτι» την ξαφνική απαγόρευση διάπλου που επιβλήθηκε ανεπίσημα το περασμένο φθινόπωρο (και επίσημα στις 26-4-16) στα ανά τους αιώνες ελεύθερα προσβάσιμα νερά τους, με διαταγή λιμενάρχη, ύστερα από αίτημα που υπέβαλε η «Μυκήναι ΑΕ», διαχειρίστρια εταιρεία της νήσου Σκορπιού, ιδιοκτησίας πλέον (από την άνοιξη του 2013) του Ρώσου μεγιστάνα Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ.
Επί μισό ακριβώς αιώνα (από το 1963 έως το 2013), που το νησί βρισκόταν στα χέρια της οικογένειας του Αριστοτέλη Ωνάση, ουδέποτε είχαν υπάρξει ειδικά μέτρα ασφαλείας και απαγορεύσεις, όπως οι πρόσφατες διαταγές λιμεναρχείου, με τις οποίες «μπλοκάρεται» η διέλευση σκαφών (επαγγελματικών, τουριστικών, ιδιωτικών, αναψυχής) από τον θαλάσσιο χώρο μεταξύ των νησίδων Σκορπιός και Σκορπίδι (τόσο από τη δυτική, όσο και από την ανατολική είσοδο), από τον μήνα Μάρτιο έως τον Οκτώβριο κάθε έτους.
Πολύ περισσότερο δεν υπήρχαν, φυσικά, τέτοιες απαγορεύσεις, ούτε κατά τους προηγούμενους αιώνες (και προ της άφιξης διεθνών προσωπικοτήτων στην περιοχή, λόγω Ωνάση), όπως επισημαίνουν στην προσφυγή τους οι Μεγανησιώτες, που αντέδρασαν μόλις είδαν να μπαίνουν ξαφνικά «σύνορα» σε εξ ορισμού (και εκ του Συντάγματος) κοινόχρηστες ζώνες, όπως η θάλασσα και οι παραλίες, αφού έτσι προκαλείται έντονα το κοινό περί δικαίου αίσθημα του λαού.
Γι’ αυτό, μόλις δημοσιεύθηκε προ διμήνου επίσημα η απαγορευτική διαταγή στο ΦΕΚ (στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως) ο Δήμος Μεγανησίου προσέφυγε στο ΣτΕ, ζητώντας να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και παράνομη.
1. Στην προσφυγή επισημαίνεται ότι επί ιδιοκτησίας Ωνάση ουδέποτε απαγορεύτηκε η διέλευση σε οποιονδήποτε θαλάσσιο χώρο γύρω από την ιδιοκτησία. 2. Οπως τονίζουν οι κάτοικοι, η πρόσβαση στον Σκορπιό έχει εξαιρετική σημασία για τους τουρίστες. 3, 4, 5. Προκειμένου να αποφύγουν «ενοχλητικούς» επισκέπτες, η Αικατερίνα και ο πατέρας της Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ πέτυχαν την απόκτηση δικαιωμάτων και στη θάλασσα... 6. Ο δήμαρχος Μεγανησίου Παύλος Δάγλας. 7. Το δημοσίευμα του «Εθνους της Κυριακής» στις 4 Οκτωβρίου 2015 που αποκάλυψε την απόφαση του Λιμενικού υπέρ του Ρώσου μεγιστάνα.
Κι αυτό γιατί, όχι μόνο θίγονται τα οικονομικά συμφέροντα και δικαιώματα των επαγγελματιών της περιοχής ιδίως μέσα στη θερινή σεζόν, αλλά και επειδή περιορίζονται συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών (δημοτών και επισκεπτών) προς χάριν ενός ιδιώτη, που εμφανίζεται περίπου σαν να έχει ιδιοκτησιακά δικαιώματα και στη θάλασσα, στην προσπάθειά του ουσιαστικά να αποφύγει «ενοχλητικούς» επισκέπτες, τουρίστες, «παπαράτσι» κλπ., οι οποίοι, διασχίζοντας την απαγορευμένη ζώνη, μπορεί να θέσουν σε διακινδύνευση το απαραβίαστο της προσωπικής του ζωής.
Το πρώτο πρόστιμο
Τον περασμένο Οκτώβριο υπήρξε η πρώτη αντίδραση από έναν «άτακτο» θαλασσοπόρο που πέρασε τη «διακεκαυμένη ζώνη», αγνοώντας τους θαλάσσιους σημαντήρες αλλά και τις απειλητικές προειδοποιήσεις «φουσκωτών» και μη, για επιβολή «τσουχτερού» προστίμου 1.500 ευρώ.
Η πρώτη αυτή προσφυγή στράφηκε κατά δύο απαγορευτικών διατάξεων του λιμενάρχη Λευκάδας (η πρώτη στις 28-5-15 απαγόρευε τη διέλευση όλες τις ώρες και ημέρες του έτους, ενώ η δεύτερη, ύστερα από αντίδραση της Περιφέρειας Λευκάδας, περιόρισε την απαγόρευση στο 8μηνο Μαρτίου - Οκτωβρίου), οι οποίες όμως δεν είχαν δημοσιευτεί στο ΦΕΚ και κινδύνευαν να θεωρηθούν ανυπόστατες και άκυρες, χωρίς να μπορούν να έχουν την παραμικρή έννομη συνέπεια.
Η δημοσίευση στο ΦΕΚ Απριλίου της τελευταίας διαταγής έδωσε στον Δήμο Μεγανησίου την ευκαιρία να προσβάλει την απαγόρευση, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζεται σωρεία συνταγματικών διατάξεων που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, την οικονομική και επαγγελματική ελευθερία, την ισότητα κλπ., αλλά και διεθνών συμβάσεων.
Ο δήμος διαμαρτύρεται έντονα, επειδή η πολιτεία ανήγαγε, εσφαλμένα, σε ζήτημα δημόσιας τάξης το αόριστο και αβέβαιο ενδεχόμενο να προκληθεί κάποιο επεισόδιο εναντίον διάσημου επισκέπτη-καλεσμένου ενός ιδιώτη (του Ριμπολόβλεφ στον Σκορπιό) και γιατί αφαιρείται το δικαίωμα κάθε δημότη, αλλά και επισκέπτη της περιοχής, να έχει πρόσβαση στις ακτές και των δύο νησίδων.
Προσβολή προσωπικότητας
Επισημαίνοντας ότι η απαγορευτική διάταξη (που απειλεί με «τσουχτερά» πρόστιμα τους παραβάτες) επιτρέπει να προσεγγίζουν επαγγελματικά και μη σκάφη αναψυχής στο λιμάνι του Σκορπιού μόνο με τη συναίνεση των ιδιοκτητών, τονίζει ότι αποτελεί προσβολή της προσωπικότητας των δημοτών και όσων επί δεκαετίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή επαγγελματικά και μη, το να μπορούν να ασκούν το συνταγματικό τους δικαίωμα για ελεύθερη και ανενόχλητη προσπέλαση προς τη θάλασσα μόνο κατόπιν αδείας και έγκρισης των ιδιοκτητών.
Χαρακτηρίζοντας παντελώς παράνομη κι αντισυνταγματική την παραχώρηση της ελεύθερης χρήσης του θαλάσσιου κοινόχρηστου χώρου σε έναν ιδιώτη, ο δήμος επισημαίνει εύλογα ότι, εάν κάθε επιτυχημένος και οικονομικά ισχυρός ιδιώτης ήθελε να προστατεύει με αντίστοιχο τρόπο τους διάσημους και επίσης επιτυχημένους καλεσμένους σε εκδηλώσεις στο σπίτι του, τότε δεν θα περίσσευε κοινόχρηστος χώρος «ούτε για δείγμα», και θα έπρεπε να δεχθούμε επίσημα την κατάργηση του Συντάγματος. Ο Σκορπιός και το Σκορπίδι ανήκουν αυτοδιοικητικά στον Δήμο Μεγανησίου, που είναι το μεγαλύτερο νησί στο σύμπλεγμα των Τηλεβοΐδων (ή Τάφιων) νήσων, που οφείλουν το όνομά τους στους αρχαίους Τηλεβόες που κατοικούσαν εκεί, έχοντας ως κύρια δραστηριότητά τους την πειρατεία και ως βάση το Μεγανήσι.
Το πιο διαδεδομένο αξιοθέατο
Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού (το 90%) δραστηριοποιείται πια στον τουριστικό τομέα (καταλύματα, ενοικιάσεις σκαφών, κρουαζιέρες αναψυχής, καταστήματα κλπ.) ενώ ένα μικρότερο τμήμα στην αλιεία και η πρόσβαση στον θρυλικό Σκορπιό έχει εξαιρετική σημασία για τους τουρίστες, αφού όλοι θέλουν να δουν το πιο διαδεδομένο αξιοθέατο της περιοχής και τις παραδεισένιες ομορφιές της, παίρνοντας κάτι από την αύρα του πιό διάσημου Ελληνα, που ενέπνευσε ακόμα και κινηματογραφικά, θεατρικά έργα και νουβέλες στο εξωτερικό. Στην προσφυγή επισημαίνεται ότι στον μισό αιώνα της ιδιοκτησίας Ωνάση πριν η εγγονή του, Αθηνά Ωνάση ντε Μιράντα Νέτο, πουλήσει τον Σκορπιό στον Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ουδέποτε ζητήθηκαν από την πολιτεία ειδικά μέτρα ασφαλείας για τους παγκοσμίου φήμης καλεσμένους της οικογένειας Ωνάση, αφού οι ίδιοι είχαν προφανώς φροντίσει για την προσωπική τους ιδιωτική ασφάλεια, όπως γίνεται σε κάθε επίσκεψη σε οποιονδήποτε ιδιώτη.
Μολονότι στο νησί φιλοξενήθηκαν οι μεγαλύτερες διασημότητες, πολιτικοί, σταρ, βασιλείς κλπ., όπως οι Ουίνστον Τσόρτσιλ, Φρανκ Σινάτρα, Μαρία Κάλλας, Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Ρίτσαρντ Μπάρτον, Μέριλιν Μονρόε, η Γκρέις Κέλι του πρίγκιπα του Μονακό Ρενιέ, η χήρα του Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι και μετέπειτα σύζυγος του Αρ. Ωνάση, Τζάκι, ουδέποτε τέθηκε ζήτημα δημόσιας τάξης, ούτε απαγορεύτηκε η διέλευση σε οποιονδήποτε κοινόχρηστο θαλάσσιο χώρο γύρω από την ιδιοκτησία.
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα, οι Μεγανησιώτες απολάμβαναν επί αιώνες το θαλάσσιο περιβάλλον με τον απαιτούμενο σεβασμό προς αυτό, ενώ παράλληλα μπορούσαν να ασκούν ελεύθερα το επάγγελμά τους, π.χ. τουριστικά δρομολόγια με σκάφη αναψυχής γύρω από τον Σκορπιό και το Σκορπίδι, ενώ τώρα δεν μπορούν να τα εντάξουν στους σχεδιασμούς τους, με συνέπεια να πλήττονται όσοι βιοπορίζονται στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, της ενοικίασης σκαφών, των κρουαζιερών αναψυχής, αλλά και να θίγεται γενικότερα η τουριστική κίνηση της περιοχής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι τον Μάιο του 2013 ξεκίνησαν αιτήματα της «Μυκήναι ΑΕ» και απαγορεύθηκαν η αγκυροβολία πλοίων αλλά και η κολύμβηση σε συγκεκριμένες παραλίες του Σκορπιού και σε απόσταση 500 μ., με την επίκληση υποθαλάσσιων καλωδίων. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους το υπουργείο Ναυτιλίας προειδοποίησε τον λιμενάρχη Λευκάδας, γιατί πλησιάζουν συχνά το λιμάνι του Σκορπιού ιδιωτικά και επαγγελματικά σκάφη αναψυχής για ψυχαγωγία των επιβατών, που βγάζουν φωτογραφίες, κινηματογραφούν κλπ.
Τον Μάιο του 2015 ήλθε η πρώτη απαγορευτική διαταγή διάπλου μετά από αίτημα της «Μυκήναι ΑΕ», γιατί επισκέπτονται συχνά το νησί πρόσωπα που χρήζουν ιδιαίτερης μέριμνας και ασφάλειας, λόγω του σημαντικού τους ρόλου στη διεθνή οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή, ενώ χαρακτηρίζονται ως «ευπαθείς στόχοι».
Ο δήμος επικαλείται σειρά εγγράφων που δείχνουν ότι αρχικά ο λιμενάρχης είχε επιφυλάξεις για τη νομιμότητα της σχετικής απόφασης, αλλά καθοδηγήθηκε νομικά από υπηρεσίες του υπουργείου Ναυτιλίας για το πώς θα αιτιολογήσει το σχετικό μέτρο.
Χωρίς εξουσιοδότηση
Η προσφυγή επισημαίνει ότι ο λιμενάρχης δεν είχε εξουσιοδότηση να θέτει τέτοια μέτρα και ότι οι διαταγές είναι παντελώς αόριστες, αφού δέχονται ότι επισκέπτονται τον Σκορπιό σπουδαίες προσωπικότητες, χωρίς να προσδιορίζεται ούτε ένα πρόσωπο, ώστε να εκτιμηθεί εάν πράγματι πρόκειται για άτομα διεθνούς κύρους και βεληνεκούς, που κατά γενική ομολογία χρειάζονται ιδιαίτερη μέριμνα και προστασία.
Οι Μεγανησιώτες τονίζουν ακόμα ότι ουδέποτε σημειώθηκε στο παρελθόν περιστατικό που να αποβαίνει σε βάρος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του νησιού και να οφείλεται στη βιοποριστική τους δράση (είτε με την παλιότερη είτε με τη σημερινή ιδιοκτησία) και επισημαίνουν ότι ξαφνικά, χωρίς δικαιολογημένο λόγο δημοσίου συμφέροντος, στερούνται συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματά τους, ενώ εδώ και αιώνες περνούν με τα πλοία τους, είτε ασκώντας επαγγελματική δραστηριότητα, είτε απλά για να απολαύσουν το κοινόχρηστο θαλάσσιο περιβάλλον, να κολυμπήσουν κλπ.
Αλέξανδρος Αυλωνίτης - Έθνος