Agent Orange
Η Βρετανία ήταν η πρώτη δύναμη που χρησιμοποίησε φυτοφάρμακα ως πολεμικό όπλο στην Νοτιοανατολική Ασία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η βρετανική αεροπορία ψέκασε τόνους χημικών πάνω από τις ζούγκλες της Μαλαισίας με σκοπό να ρίξουν τα δέντρα τους καρπούς τους και τα φύλλα τους, ώστε οι κομμουνιστές αντάρτες να μην μπορούν να κρυφτούν. Επίσης κατέστρεψαν τις σοδειές ώστε οι αντάρτες να μην μπορούν να βρουν τροφή. Μια δεκαετία αργότερα, οι αμερικανικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν την ίδια τακτική στο Βιετνάμ εναντίον των Βιετκόνγκ.
Μεταξύ του 1962 και του 1971, αμερικανικά C-123 έριξαν περισσότερα από 20 εκατομμύρια γαλόνια φυτοφαρμάκων στο Νότιο Βιετνάμ σε μια έκταση όσο η Μασαχουσέτη. Η επιχείρηση με το κωδικό όνομα Ranch Hand κορυφώθηκε την περίοδο 1967-1969. Για τους σχεδιαστές της στρατηγικής στην Ουάσιγκτον, η χρήση των χημικών ακουγόταν ως μια νόμιμη αλλά και απαραίτητη μέθοδος για να σωθούν αμερικανικές και νοτιοβιετναμέζικες ζωές. Επίσης υπήρχε και το ιστορικό προηγούμενο της Βρετανίας.
Το χημικό που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ έμεινε να ονομάζεται Agent Orange εξαιτίας της πορτοκαλί γραμμής που έφεραν τα βαρέλια που το περιείχαν. Ο Agent Orange αποτελούνταν από δυο φυτοφάρμακα ένα εκ των οποίων εμπεριείχε υψηλές ποσότητες της τοξικής διοξίνης. Τότε Ουάσιγκτον και χημικές εταιρίες έλεγαν πως «δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος». «Ο Agent Orange δεν είναι επιβλαβής για τους ανθρώπους», υποστήριζαν. Σημειώνεται πως ο Agent Orange παραγόταν κυρίως από δύο εταιρείες για λογαριασμό του αμερικανικού στρατού. Αυτές ήταν η Monsanto και η Dow Chemicals.
Όμως ακόμη και από εκείνα τα χρόνια φαινόταν ότι τα επιχειρήματά τους ήταν κενά. Ερευνητές βρήκαν αποδείξεις γενετικές μεταλλάξεις σε πειραματόζωα. Το 1970 οι ψεκασμοί με τον Agent Orange σταμάτησαν. Όμως η χρήση χημικών συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1971, οπότε και τερματίστηκε η επιχείρηση Ranch Hand.
Η κληρονομιά που άφηνε ο Agent Orange, βέβαια, τότε ξεκινούσε: 40 χρόνια αργότερα η σκιά του ακόμη καλύπτει το Bιετνάμ. Οι Βιετναμέζοι πιστεύουν ακράδαντα πως οι Αμερικάνοι μόλυναν την γη τους για δεκαετίες κάτι που ευθύνεται για τις γενετικές μεταλλάξεις που εμφάνισαν χιλιάδες παιδιά.
Οι ΗΠΑ, αν και δεν παραδέχονται ως τεκμηριωμένη την εκδοχή αυτή, προσφέρθηκαν να καθαρίσουν την διοξίνη από ορισμένες περιοχές, όπως πρώην στρατιωτικές τους βάσεις. Τον Απρίλιο άνοιξε ξανά η αεροπορική βάση του Da Nang, όπου το έδαφος θα θερμανθεί στους 600 βαθμούς Φαρενάιτ, σημείο που εκτιμάται ότι η διοξίνη αδρανοποιείται. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και σε άλλες περιοχές.
Όμως και οι Αμερικανοί βετεράνοι του Βιετνάμ πιστεύουν ότι η επαφή τους με τον Agent Orange ευθύνεται για τα κρούσματα καρκίνου, τις δερματικές παθήσεις και τις νευρικές διαταραχές. Οι προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης να μην συνδέσει τα στοιχεία μεταξύ τους σιγά-σιγά ξέφτισαν, ώστε το 1991 με την νομοθετική πράξη περί Agent Orange καταρτίστηκε μια λίστα συμπτωμάτων. Όποιος βετεράνος εμφάνιζε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα δικαιούνταν επιδομάτων.
Όμως, οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να ευαισθητοποιήθηκαν από τα αποτελέσματα της τακτικής τους: Πιλότοι που προσλήφθηκαν από την κυβέρνηση έχουν ψεκάσει τόνους φυτοφαρμάκων πάνω από τις ζώνες καλλιέργειας κοκαΐνης στην Κολομβία, ως μέρος του λεγόμενου «πολέμου στα ναρκωτικά». Κάτοικοι αυτών των περιοχών έχουν παραπονεθεί για προβλήματα υγείας.
Την ίδια στιγμή, ήδη εκφράζονται ανησυχίες για το τι θα φανεί με τα χρόνια ότι έγινε στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
Η Βρετανία ήταν η πρώτη δύναμη που χρησιμοποίησε φυτοφάρμακα ως πολεμικό όπλο στην Νοτιοανατολική Ασία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η βρετανική αεροπορία ψέκασε τόνους χημικών πάνω από τις ζούγκλες της Μαλαισίας με σκοπό να ρίξουν τα δέντρα τους καρπούς τους και τα φύλλα τους, ώστε οι κομμουνιστές αντάρτες να μην μπορούν να κρυφτούν. Επίσης κατέστρεψαν τις σοδειές ώστε οι αντάρτες να μην μπορούν να βρουν τροφή. Μια δεκαετία αργότερα, οι αμερικανικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν την ίδια τακτική στο Βιετνάμ εναντίον των Βιετκόνγκ.
Μεταξύ του 1962 και του 1971, αμερικανικά C-123 έριξαν περισσότερα από 20 εκατομμύρια γαλόνια φυτοφαρμάκων στο Νότιο Βιετνάμ σε μια έκταση όσο η Μασαχουσέτη. Η επιχείρηση με το κωδικό όνομα Ranch Hand κορυφώθηκε την περίοδο 1967-1969. Για τους σχεδιαστές της στρατηγικής στην Ουάσιγκτον, η χρήση των χημικών ακουγόταν ως μια νόμιμη αλλά και απαραίτητη μέθοδος για να σωθούν αμερικανικές και νοτιοβιετναμέζικες ζωές. Επίσης υπήρχε και το ιστορικό προηγούμενο της Βρετανίας.
Το χημικό που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ έμεινε να ονομάζεται Agent Orange εξαιτίας της πορτοκαλί γραμμής που έφεραν τα βαρέλια που το περιείχαν. Ο Agent Orange αποτελούνταν από δυο φυτοφάρμακα ένα εκ των οποίων εμπεριείχε υψηλές ποσότητες της τοξικής διοξίνης. Τότε Ουάσιγκτον και χημικές εταιρίες έλεγαν πως «δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος». «Ο Agent Orange δεν είναι επιβλαβής για τους ανθρώπους», υποστήριζαν. Σημειώνεται πως ο Agent Orange παραγόταν κυρίως από δύο εταιρείες για λογαριασμό του αμερικανικού στρατού. Αυτές ήταν η Monsanto και η Dow Chemicals.
Όμως ακόμη και από εκείνα τα χρόνια φαινόταν ότι τα επιχειρήματά τους ήταν κενά. Ερευνητές βρήκαν αποδείξεις γενετικές μεταλλάξεις σε πειραματόζωα. Το 1970 οι ψεκασμοί με τον Agent Orange σταμάτησαν. Όμως η χρήση χημικών συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1971, οπότε και τερματίστηκε η επιχείρηση Ranch Hand.
Η κληρονομιά που άφηνε ο Agent Orange, βέβαια, τότε ξεκινούσε: 40 χρόνια αργότερα η σκιά του ακόμη καλύπτει το Bιετνάμ. Οι Βιετναμέζοι πιστεύουν ακράδαντα πως οι Αμερικάνοι μόλυναν την γη τους για δεκαετίες κάτι που ευθύνεται για τις γενετικές μεταλλάξεις που εμφάνισαν χιλιάδες παιδιά.
Οι ΗΠΑ, αν και δεν παραδέχονται ως τεκμηριωμένη την εκδοχή αυτή, προσφέρθηκαν να καθαρίσουν την διοξίνη από ορισμένες περιοχές, όπως πρώην στρατιωτικές τους βάσεις. Τον Απρίλιο άνοιξε ξανά η αεροπορική βάση του Da Nang, όπου το έδαφος θα θερμανθεί στους 600 βαθμούς Φαρενάιτ, σημείο που εκτιμάται ότι η διοξίνη αδρανοποιείται. Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί και σε άλλες περιοχές.
Όμως και οι Αμερικανοί βετεράνοι του Βιετνάμ πιστεύουν ότι η επαφή τους με τον Agent Orange ευθύνεται για τα κρούσματα καρκίνου, τις δερματικές παθήσεις και τις νευρικές διαταραχές. Οι προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης να μην συνδέσει τα στοιχεία μεταξύ τους σιγά-σιγά ξέφτισαν, ώστε το 1991 με την νομοθετική πράξη περί Agent Orange καταρτίστηκε μια λίστα συμπτωμάτων. Όποιος βετεράνος εμφάνιζε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα δικαιούνταν επιδομάτων.
Όμως, οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να ευαισθητοποιήθηκαν από τα αποτελέσματα της τακτικής τους: Πιλότοι που προσλήφθηκαν από την κυβέρνηση έχουν ψεκάσει τόνους φυτοφαρμάκων πάνω από τις ζώνες καλλιέργειας κοκαΐνης στην Κολομβία, ως μέρος του λεγόμενου «πολέμου στα ναρκωτικά». Κάτοικοι αυτών των περιοχών έχουν παραπονεθεί για προβλήματα υγείας.
Την ίδια στιγμή, ήδη εκφράζονται ανησυχίες για το τι θα φανεί με τα χρόνια ότι έγινε στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.
tvxs