Παρασκευή 30 Οκτωβρίου 2015

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Το παιχνίδι δεν θα κριθεί στην παράταση

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών απασχολεί και πάλι την επικαιρότητα, εν αναμονή μίας ακόμη –μάλλον προσωρινής– λύσης, που θα του επιτρέψει να συνεχίσει τη λειτουργία του. Η εμπειρία ωστόσο λέει ότι οι αλλεπάλληλες παρατάσεις μόνο εμπόδιο αποτελούν στην επεξεργασία ενός συνολικού σχεδιασμού για την επόμενη μέρα.



Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών είναι μία από τις πρώτες «καυτές πατάτες» που προσγειώνονται στα χέρια του εκάστοτε υπουργού Πολιτισμού. Με διαρκείς παρατάσεις τόσο της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου όσο και της απαλλαγής του από φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, το Μέγαρο συνεχίζει τη λειτουργία του υπό ένα προβληματικό ad hoc καθεστώς. Πέρα από τις αλλεπάλληλες παρατάσεις, εδώ και καιρό δεν διαθέτει καλλιτεχνικό, ούτε γενικό διευθυντή, το προσωπικό και πολλοί συντελεστές παραμένουν απλήρωτοι, οι δεύτεροι εδώ και χρόνια, ενώ, από την άλλη πλευρά, το Δημόσιο εκπληρώνει τις συμβατικές υποχρεώσεις του, πληρώνοντας τα δάνεια του οργανισμού των οποίων είναι εγγυητής και καταβάλλοντας την τακτική του επιχορήγηση. Μετά τη λήξη της τελευταίας «παράτασης» και τις πρόσφατες εκλογές, τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών διερευνούν με τη διοίκηση του Μεγάρου και τον Σύλλογο των «Φίλων της Μουσικής» τη δυνατότητα εξεύρεσης μιας οριστικής λύσης.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, εμφανίστηκε την προηγούμενη βδομάδα στην Athens Voice ένα άρθρο-ρεπορτάζ της κας Στέλλας Χαραμή, με την οποία μιλούν ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του ΟΜΜΑ κ. Γ. Κυριακόπουλος, ο πρόεδρος του ΔΣ κ. Ι. Μάνος, και ο πρόεδρος του Συλλόγου κ. Π. Δημαράς. Απουσιάζει ωστόσο οποιοσδήποτε αρμόδιος από την άλλη πλευρά, δηλαδή από την ελληνική κυβέρνηση. Από τους συνεντευξιαζόμενους, ο κ. Κυριακόπουλος, περιγράφοντας το Μέγαρο σε κωματώδη κατάσταση, επισείει τον κίνδυνο να γίνει ο οργανισμός η νέα ΕΡΤ, κάτι που δίνει και τον τίτλο του άρθρου, όσο κι αν η δημοσιογράφος προτιμά μια άλλη αναλογία –το Μέγαρο παρόμοιο με ολυμπιακό κουφάρι, κλειστό, στην καρδιά της Αθήνας. Παράξενες αναλογίες και οι δυο. Η μεν παρομοίωση του Μεγάρου με την ΕΡΤ άνετα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πολιτική λαθροχειρία ή και αθλιότητα. Τι σχέση έχει το Μέγαρο Μουσικής με την ΕΡΤ, όταν ακόμη και στο ίδιο το άρθρο η δημοσιογράφος εκφράζει τους φόβους της μήπως το πρώτο γίνει μια τυπική «κρατικοδίαιτη» ΔΕΚΟ, χώρος για προσλήψεις ημετέρων «μονιμάδων»; Χρησιμοποιεί, δηλαδή, συμπυκνωμένη όλη την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης Σαμαρά, που έκλεισε την ΕΡΤ με αυτά ακριβώς τα επιχειρήματα. Από την άλλη, τα «ολυμπιακά κουφάρια» τα οποία κραδαίνει ως φόβητρο για το μέλλον η κυρία Χαραμή, ποια σχέση έχουν με το Μέγαρο Μουσικής; Ίσως τους ίδιους εργολάβους, θα σκεφτόταν ένας ελάχιστα υποψιασμένος αναγνώστης.

Αν και δεν κάνουν την ίδια διάγνωση για την κατάσταση του Μεγάρου, τόσο ο διαρκώς τελών εν παρατάσει πρόεδρός του κ. Μάνος, όσο και ο κ. Δημαράς, αλλά και η ίδια η δημοσιογράφος φτιάχνουν μια κάπως «κουνημένη» εικόνα της πραγματικότητας, και μάλιστα σε μια κρίσιμη στιγμή. Το Μέγαρο αντιστέκεται, προσφέρει, ανθεί παρά τις δυσκολίες προσφέροντας στην κοινωνία, αλλά κάποιος (το κακό κράτος) αρνείται να δώσει μια οριστική λύση που θα το σώσει. Για την ακρίβεια, που θα του επιτρέψει ανενόχλητο να συνεχίσει να λειτουργεί όπως πριν.

Παραδόξως όμως, η δημοσιογράφος και κυρίως οι τρεις συνομιλητές της, πέρα απ’ τις ερμηνείες και τις ευχές τους, δίνουν στοιχεία τα οποία ελέγχονται για την ακρίβειά τους. Ή που αν μη τι άλλο εκθέτουν τους ίδιους, μια και άλλα έλεγαν μέχρι πολύ πρόσφατα. Ποσά και τετραγωνικά αυξάνονται αναλόγως με την εικόνα που θέλουν να παρουσιάσουν κάθε φορά. Από τα 226 εκατ. ευρώ των δανείων του Μεγάρου τον Φλεβάρη του 20141 και της εμπορικής αξίας των 400 εκ. φτάσαμε τον Ιούλιο του 20142 στα 420 (!) εκατ. ευρώ χρέη με ισόποση εμπορική αξία του κτιρίου, για να επιστρέψουμε στα 226 εκατ. ευρώ χρεών, ενώ η εμπορική αξία –ω! του θαύματος– εκτοξεύτηκε στα 800 εκατ. ευρώ! Και το μέγεθος του κτιρίου πάντως, δεν είναι σταθερό: από τις 140.000 τ.μ. το Φλεβάρη του 2014 φτάσαμε στα 170.000 τ.μ. τον Οκτώβριο του 2015!

Από το 2010 που ανέλαβε ως εκλεκτός της κυβέρνησης Παπανδρέου την προεδρία του Μεγάρου Μουσικής, ο κ. Ι. Μάνος έχει σημάνει πάρα πολλές φορές συναγερμό για τη βιωσιμότητα του Μεγάρου Μουσικής. Συνέχισε ως εκλεκτός και της συγκυβέρνησης Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ, με βαρύγδουπες δηλώσεις για τον «πολιτισμό που δεν πωλείται» –όταν φημολογούνταν το πέρασμα του Μεγάρου στο ΤΑΙΠΕΔ–, για τη σημαντική συμβολή του Μεγάρου στον πολιτισμό της χώρας (αναμφισβήτητο, αλλά μάλλον επί της δικής του διοίκησης δεν επιβεβαιώθηκε). Ποιο ήταν το αποτέλεσμα όλων αυτών των εκκλήσεων; Το πρόβλημα του Μεγάρου παραμένει άλυτο, και ο ίδιος, με αλλεπάλληλες παρατάσεις της θητείας του ΔΣ, πρόεδρος. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στις φωτογραφικές τροπολογίες για το Μέγαρο, φρόντισε να εξασφαλίσει και τα συμφέροντα των θεάτρων που στεγάζονται σε μετασκευασμένα μεταφορικά μέσα – με άλλα λόγια, της συζύγου του. Στο μεταξύ, ο ΟΜΜΑ δαπανά μεγάλα ποσά σε ποικίλες μελέτες βιωσιμότητας και business plan, ο πρόεδρος απολύει και προσλαμβάνει νέο προσωπικό με αδιαφανή κριτήρια και δίνει αυξήσεις σε κάποιους από τους… απλήρωτους εργαζόμενους, ενώ πετά στο κράτος το μπαλάκι για τους απλήρωτους εξωτερικούς συνεργάτες.

Σε άπταιστη ομοφωνία, παρά τις όποιες επουσιώδεις διαφοροποιήσεις, η δημοσιογράφος και οι συνομιλητές της ουσιαστικά προτείνουν μία, πολύ συγκεκριμένη, λύση. Να πληρώσει, ή μάλλον να πληρώνει το κράτος, αλλά να αφήσει στους ίδιους τη διαχείριση του οργανισμού. Από κομμάτι του προβλήματος, επιδιώκουν να εμφανιστούν ως αναγκαίο μέρος της λύσης. Μιας λύσης που δεν φαίνεται να έχει κάποιο άλλο όραμα, πέρα από το αναμάσημα του παρελθόντος και την επίκληση μιας εξαντλητικής εμπορικής εκμετάλλευσης του χώρου, κυρίως με στόχο τον συνεδριακό τουρισμό αλλά και εξωτερικές παραγωγές. Την ίδια στιγμή οι εργαζόμενοι προχωρούν σε απεργιακές κινητοποιήσεις, υποστηρίζοντας έτσι τη λύση που προτείνει η διοίκηση που τους αφήνει απλήρωτους. Ενδιαφέρον θα είχε να μάθουμε πού διοχετεύτηκαν οι 600.000, μέρος της τακτικής επιχορήγησης, που έλαβε το Μέγαρο τον περασμένο Αύγουστο.

Το Μέγαρο Μουσικής ίσως είναι θύμα και ενός συνολικότερου σχεδιασμού, μαζί με την αλλαγή παραδείγματος που έφερε η κρίση. Αν και θα μπορούσε να γίνει έδρα τόσο της Λυρικής Σκηνής, όσο και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, η πρώτη θα ταξιδέψει σύντομα στη νέα έδρα της, στο Φάληρο. Η Αθήνα, αλλά και ο κρατικός προϋπολογισμός, δύσκολα θα μπορούσε να συντηρήσει δύο μεγάλες σκηνές όπερας. Ωστόσο, παραμένει ακόμη ζητούμενο η εγκατάσταση της ΚΟΑ ως μόνιμης ορχήστρας του Μεγάρου και η απαλλαγή της από το να πληρώνει σε χρήμα ή σε είδος τις πρόβες και τις εμφανίσεις της εκεί. Ζητούμενο παραμένει και η εκπόνηση ενός ευρύτερου σχεδιασμού για το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το Μέγαρο, στα χέρια του Δημοσίου πλέον, ως ένας μεγάλος πολιτιστικός οργανισμός στο κέντρο της πόλης, ένας οργανισμός που θα είχε ως κέντρο της δραστηριότητάς του τη λόγια μουσική, και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που ήδη λειτουργούν, αλλά που θα ανοιγόταν και σε άλλες τέχνες, που θα στηριζόταν στις οικονομικές ενέσεις των διεθνών συνεδρίων και θα αξιοποιούσε χορηγίες με γνώμονα πάντα το δημόσιο συμφέρον. Για να γίνουν όλα αυτά, είναι απαραίτητες τομές. Κι αν η παράταση της απαλλαγής του οργανισμού από την προσκόμιση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας είναι απαραίτητη μέχρι να βρεθεί οριστική λύση, αυτή δεν θα βρεθεί αν η νέα κυβέρνηση δεν πάρει την απόφαση να αλλάξει το διοικητικό του συμβούλιο και να καλυφθεί επιτέλους η θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, επιλέγοντας τα πρόσωπα εκείνα που θα μπορέσουν να οραματιστούν και να πραγματοποιήσουν αυτή την αλλαγή. Και που δεν θα στήνουν ρεπορτάζ για να προωθούν προσωπικά συμφέροντα.



1 14/2/2014, I. Μάνος, συνέντευξη στον enikos.gr: «τα δάνεια αυτά, είναι της τάξης των 226 εκατομμυρίων, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Ακόμα και αν πάψει το Μέγαρο να λειτουργεί, αυτά θα πληρωθούν. Το ζήτημα είναι να υπάρξει μια ρύθμιση. Το κράτος με την εγγύηση που έχει δώσει αναδέχεται αυτά τα δάνεια και αντί αυτού, παίρνει την πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου και 2ον παίρνει κατά κυριότητα το κτίριο του Μεγάρου, το 2ο. Η εμπορική αξία του κτιρίου του Μεγάρου, είναι περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ένα κτίριο 140.000 τετραγωνικών, υψηλής τεχνολογίας».

2 http://www.kathimerini.gr/776667/article/politismos/moysikh/aspros-kapnos-apo-to-megaro-gia-th-nea-lysh

left.gr/