Του Κώστα Σταμάτη
Κατά την εκτίμησή μου, η
κινητοποίηση εναντίον της εκλογικής διαδικασίας για την εκλογή συμβουλίων
διοίκησης στα ΑΕΙ είναι θεμιτή πράξη πολιτικής ανυπακοής. Τηρούνται οι βασικές
προϋποθέσεις για την έκφραση έντονης κοινωνικής διαμαρτυρίας, ως έσχατη και επείγουσα
αντίδραση απέναντι σε πολιτική επιλογή αμφισβητήσιμη για σοβαρούς και
ουσιαστικούς λόγους.
Αυτό συμβαίνει, πράγματι: α)
χωρίς ίχνος βίας από κανέναν, β) με δημόσια αντίδραση κι επιχειρηματολογία,
καθώς και γ) με συλλογική ανάληψη της συναφούς πολιτικής ευθύνης, παρά τις
απειλές για είσοδο της αστυνομικής αρχής και για εισαγγελική παρέμβαση στους
πανεπιστημιακούς χώρους. Ακριβώς αυτά τα τρία στοιχεία συνθέτουν άλλωστε τις
τυπικές προϋποθέσεις για έμπρακτη ανυπακοή στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής
δημοκρατίας, όπως ακόμη και η φιλελεύθερη σκέψη αναγνωρίζει.
Επιπροσθέτως, όμως, η
ανυπακοή υπήρξε στην προκειμένη περίπτωση και επί της ουσίας νομιμοποιημένη
ηθικοπολιτικά. Διότι ο νόμος 4009/2011 μεταφυτεύει στα Πανεπιστήμια της χώρας
την πολιτική ενεργού διάλυσης της κοινωνίας, του Κράτους, της λαϊκής
κυριαρχίας, την οποία απεργάζονται με ζέση οι κρατούντες και συνάμα πολιτικά
υπαίτιοι της κοινωνικής ερήμωσης.
Εάν, κατόπιν αυτών, κριθεί
ότι τούτο δεν παρέχει επαρκή λόγο για πολιτική ανυπακοή, τότε αυτή η έσχατη
καταφυγή για τους εξουσιαζόμενους τίθεται εκποδών και το αντίστοιχο,
συγκεκριμένο πολίτευμα ασεβεί προς τον δημοκρατικό χαρακτήρα του.
Όσο για το επιχείρημα περί
της τεράστιας πλειοψηφίας των βουλευτών που θέσπισαν αυτό το καταστροφικό νομοθέτημα,
ατυχώς ανάμεσα σε πολλά άλλα παρόμοια, αυτό θα κριθεί ασφαλώς από την Ιστορία.
Εμμέσως όμως θα κριθεί και νωρίτερα, ευτυχώς, εάν η παρούσα και δημοκρατικά
ανομιμοποίητη συγκυβέρνηση των δυόμιση κομμάτων εξουσίας τολμήσει, όπως οφείλει
άλλωστε, να τεθεί στην πολιτική κρίση του ελληνικού λαού, προκηρύσσοντας το
συντομότερο δυνατόν βουλευτικές εκλογές. Τότε θα φανεί αν η κυβερνώσα
"πλειοψηφία" εν τη Βουλή είναι πραγματική ή πλασματική. Αλλά και
ασχέτως αυτών, ποια πολιτική νομιμοποίηση μπορεί άραγε να διεκδικούν κόμματα
που λειτουργούν βαθύτατα αντιδημοκρατικά, ως οιονεί λόχοι βουλευτών υπό τη
μόνιμη δαμόκλεια σπάθη της διαγραφής τους, εάν τυχόν αποκλίνουν από τη διαταγή
του Αρχηγού τους;
Ακόμη περισσότερο, το νόημα
της δημοκρατίας ούτε συμπυκνώνεται ούτε εξαντλείται στη βούληση της εκάστοτε
κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Εξ άλλου, ακόμη και η υψηλότερη δυνατή πλειοψηφία
υπόκειται σε εύλογους ηθικοπολιτικούς περιορισμούς ως προς την εμβέλεια των
αποφάσεών της. Ιδίως δεν της επιτρέπεται: α) να προσβάλλει θεμελιώδη ατομικά,
πολιτικά και δικαιώματα των κοινωνών, β) να συρρικνώνει τη λαϊκή και εθνική
κυριαρχία, γ) να κατεδαφίζει φραγμούς στην ταξική εκμετάλλευση των κοινωνικά
ασθενεστέρων, στην καταστροφή του περιβάλλοντος, στη διασπάθιση δημόσιων
αγαθών.
Όσοι καλόπιστα αμφιβάλλουν
για τον θεμιτό χαρακτήρα της πολιτικής ανυπακοής στα ΑΕΙ, ας αναλογισθούν το
ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο αυτή εκδηλώνεται. Η χώρα μας έχει εισέλθει
αναμφίβολα σε μία εφιαλτική δίνη ασταμάτητων περικοπών στις αμοιβές εργασίας
και τις συντάξεις, στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, αλλά και στην ίδια τη
δημοκρατική αρχή ως αρχή της λαϊκής κυριαρχίας.
Πρόκειται για προδιαγραμμένη
πορεία κατά κρημνών, έτσι όπως βαίνουν τα πράγματα. Βιώνουμε μία εξέλιξη που
αφαιρεί από τους λαούς την αρμοδιότητα να αυτοπροσδιορίζονται πολιτικά. Ιδίως
να επιλέγουν μια άλλη οικονομική και κοινωνική πολιτική, η οποία να μη διαλύει
την κοινωνία και την κρατική οντότητά της.
Η περιφρόνηση απέναντι στον
δημοκρατικό αυτοκαθορισμό των λαών δεν περιορίζεται στο ευρύτερο πολιτικό
σκηνικό. Επεκτείνεται σε κάθε τομέα συλλογικής αυτοοργάνωσης του κοινωνικού
βίου. Όπως επί παραδείγματι η "πλήρης αυτοδιοίκηση" των
Πανεπιστημίων. Αυτό που οι κρατούντες ευνοούν, αντίθετα, είναι είτε η επ΄
αόριστον αναβολή των πολιτικών εκλογών. Είτε η υποχρεωτική διοργάνωση εκλογών
για όργανα ανεπαρκώς δημοκρατικά, αν μη τι άλλο, όπως τα Συμβούλια διοίκησης
των ΑΕΙ. Υπό τις συνθήκες του καθεστώτος εκβιασμένης έκτακτης ανάγκης, οι
κρατούντες εμφανίζουν τη δημοκρατία ως περιττή πολυτέλεια ή ως χρήζουσα
ολιγαρχικής διόρθωσης υπέρ όσων με αυτόκλητο τρόπο αυτοθεωρούνται ως
"άριστοι".
Η ίδια μοίρα επιφυλάσσεται
και για την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας. Υπό το φάσμα της βέβαιης πτώχευσης,
τα Συμβούλια διοίκησης των ΑΕΙ, παρότι εξοπλισμένα με υπερσυγκέντρωση
αρμοδιοτήτων, είτε δεν θα έχουν καν τι να διοικήσουν, χωρίς στοιχειώδη πλέον
κρατική επιχορήγηση. Είτε θα διαχειρίζονται την καθημερινή αθλιότητα των
Πανεπιστημίων. Θα εξωθηθούν να επιβάλλουν δίδακτρα εις βάρος ανθρώπων ανήμπορων
σε κοινωνική απόγνωση ή να δώσουν πανεπιστημιακή περιουσία ως βορά σε αρπακτικά
επιχειρηματικά συμφέροντα ή στην αδηφάγο όρεξη των πιστωτών της χώρας.
Ακόμη και όσοι δυσπιστούν
απέναντι στις εν εξελίξει αντιδράσεις για τις εκλογές αυτές στα ΑΕΙ, εάν
αναλογισθούν ότι οι ανωτέρω εκτιμήσεις έστω και κατά μέρος ευσταθούν, δεν
μπορεί να μην αναγνωρίσουν το δίκιο παρόμοιων αντιδράσεων.
Όσοι αντιθέτως καταφρονούν
τους πολίτες κατ΄ εξακολούθηση ως ανδράποδα, υποζύγια ή ιδιοτελείς συντεχνίες
που πρέπει δήθεν να παταχθούν, οι ίδιοι είναι που υποθάλπουν συνθήκες
κοινωνικής έκρηξης. Ή έστω πολιτικής ανυπακοής εκ μέρους εκείνων που εξωθούν
συστηματικά στην εξαθλίωση.