Σε μια πλήρη αναδιάταξη του οικονομικού και επιχειρηματικού τοπίου φιλοδοξεί ο ΣΥΡΙΖΑ να οδηγήσει τη χώρα το επόμενο διάστημα, ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει το οικονομικό πρόγραμμά του.
Κύριοι στόχοι, να εξευρεθούν οικονομικά ισοδύναμα προς όποιες απώλειες υπάρξουν κατά τη νέα διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους (κυρίως) δανειστές, αλλά και να γίνουν πράξη μια σειρά από μεταρρυθμίσεις – τις οποίες η κυβέρνηση Σαμαρά «απέφυγε» να εφαρμόσει – ώστε και να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί ανετότερα η πραγματική οικονομία, αλλά και να μην πέσουν πάλι στους ασθενέστερους τα βάρη της φορολόγησης που «έφεραν» τα – κατά το μοντέλο Σαμαρά – πρωτογενή πλεονάσματα.
Ας δούμε κατ’ αρχάς τι προβλέπει κωδικοποιημένα το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία:
♦ Διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, ώστε να διατεθεί κρατικό χρήμα για δημόσιες επενδύσεις. Η διαπραγμάτευση θα κινηθεί «εντός των πλαισίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ευρωπαϊκών θεσμών, στο πλαίσιο μιας νέας ρεαλιστικής συμφωνίας εξυπηρέτησης του χρέους και ανάπτυξης της πραγματικής οικονομίας» και με στόχο, εκτός από τη διαγραφή, να διαμορφωθεί «ρήτρα ανάπτυξης» στην αποπληρωμή του και περίοδος χάριτος στην εξυπηρέτησή του για την άμεση εξοικονόμηση πόρων για την ανάπτυξη και την επανεκκίνηση της οικονομίας.
♦ Ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί.
♦ Συμφωνία με τους εταίρους για νέα αναπτυξιακά εργαλεία.
♦ Εξαίρεση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης για ορισμένη χρονική περίοδο.
♦ Κατάρτιση μιας «Ευρωπαϊκής Νέας Συμφωνίας», με δημόσιες επενδύσεις για την ανάπτυξη.
♦ Ποσοτική χαλάρωση με απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
♦ Επανεκκίνηση της οικονομίας σε συνθήκες δημοσιονομικής ισορροπίας.
♦ Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
♦ Ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» με στόχο την επανεκκίνηση της οικονομίας», που θα κινείται στον αντίποδα της «ρύθμισης Σαμαρά», η οποία με τον νόμο παρέδωσε τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις στις τράπεζες.
♦ Παρεμβάσεις στο κράτος και τους μηχανισμούς του που θα επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να διεκπεραιώνουν τις δουλειές τους γρήγορα.
Το πρόγραμμα αυτό του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει – ακόμη – εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Η Ελλάδα χρειάζεται σημαντικά κεφάλαια για να εξυπηρετήσει το χρέος της το 2015, ίσως ακόμα και 20 δισ. ευρώ. Υπάρχουν μπροστά μας πληρωμές ομολόγων την άνοιξη που θεωρούνται διαχειρίσιμες. Ωστόσο την περίοδο Ιουλίου - Αυγούστου θα πρέπει να γίνουν αποπληρωμές 6-7 δισ. ευρώ, για τις οποίες θα χρειαστεί επιπλέον χρηματοδότηση. Έτσι η διαμόρφωση νέων άτυπων πηγών εθνικής χρηματοδότησης καθίσταται βασικός μοχλός για τα επόμενα βήματα.
Προτεραιότητες
Κύριες παράμετροι σε όλον αυτόν τον σχεδιασμό, που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είναι:
1. Η ανάπτυξη ενός νέου επιχειρηματικού προτύπου, με επιχειρηματίες παραγωγούς και όχι εισοδηματίες, οι οποίοι θα υπερασπίζονται, εκτός από το προσωπικό τους εισόδημα, και τα οικονομικά συμφέροντα της χώρας.
2. Η πάταξη φοροδιαφυγής - φοροκλοπής - φοροαποφυγής και της τεράστιας «διαφθοράς» και «διαπλοκής» μεταξύ οικονομικής και πολιτικής ελίτ και «βαρόνων» των media.
3. Η αναμόρφωση του τραπεζικού πυλώνα, ώστε να είναι αρωγός της πραγματικής οικονομίας.
4. Η διοχέτευση στην ελληνική οικονομία πόρων που προς το παρόν παραμένουν στη διάθεση τρίτων χωρών, όπως για παράδειγμα η φορολόγηση των ναυτιλιακών εταιρειών.
Μιλώντας στους «Financial Times» πριν από μερικές ημέρες, ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού (πλέον) Γιώργος Σταθάκης έκανε πρώτη φορά επίσημη αναφορά στους «ολιγάρχες», που μπαίνουν πλέον επίσημα στο στόχαστρο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως άλλωστε επιβεβαίωσε και ο Αλέξης Τσίπρας στην επινίκια δήλωσή του το βράδυ των εκλογών.
«Προτεραιότητα» για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η σύγκρουση με τους “ολιγάρχες” της ελληνικής οικονομίας» είπε ο Σταθάκης και η εφημερίδα «εξήγησε» πως ο όρος «ολιγάρχης» αναφέρεται σε μια μικρή ομάδα ισχυρών Ελλήνων επιχειρηματιών που έχουν εκμεταλλευτεί τις πολιτικές διασυνδέσεις τους για να εξασφαλίσουν συμβόλαια και να «βγάλουν εκτός» πιθανούς ανταγωνιστές, συμπεριλαμβανομένων και ξένων επενδυτών.
Ο ίδιος ο Σταθάκης εξήγησε όμως ότι «προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι η άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων για την άσκηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. (...) Είναι σκόπιμο να διακρίνουμε μεταξύ της υγιούς επιχειρηματικής δραστηριότητας, που πρέπει να ενισχυθεί και να διευκολυνθεί, και των εταιρειών οι οποίες διατηρούν διασυνδέσεις με την πολιτική ελίτ και με αυτό τον τρόπο βλάπτουν τον ανταγωνισμό και δημιουργούν αποπνικτικές συνθήκες για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας».
Στη συνέντευξη εκείνη, ως παράδειγμα μη υγιούς επιχειρηματικής δραστηριότητας, ο Σταθάκης ανέφερε τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους στον χώρο των μέσων ενημέρωσης, στις κρατικές προμήθειες και στον χώρο της αγοράς ακινήτων.
♦ Η περίπτωση των μεγάλων ΜΜΕ ξεχωρίζει εξαιτίας της μέχρι σήμερα απουσίας οποιασδήποτε διαγωνιστικής διαδικασίας για την εκμίσθωση από το ελληνικό Δημόσιο των τηλεοπτικών συχνοτήτων, που θα απέφερε έσοδα άνω των 100 εκατ. ευρώ για το κράτος.
♦ Άλλο συναφές παράδειγμα μη υγιούς οικονομικής δραστηριότητας είναι η σχέση της υφιστάμενης πολιτικής ελίτ με τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Ο Σταθάκης αναφέρθηκε στις περιπτώσεις συμβάσεων προ του 2009 που αποκαλύπτουν υπερβολικά μεγάλες αποδόσεις για τις εταιρείες που έχουν αναλάβει τη διαχείριση κρίσιμων υποδομών. Και βέβαια, αναφέρθηκε στις περιπτώσεις προβληματικών ιδιωτικοποιήσεων.
Τι είδαν οι «Financial Times»;
«Ότι η ιδέα της λήψης μέτρων κατά Ελλήνων μεγαλοπαραγόντων θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί θετικά και από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ», όπως κατέληγε το ρεπορτάζ των αρχών του Ιανουαρίου.
Όπως σημειώνουν οι «γνωρίζοντες», το αίτημα των Ευρωπαίων για τον περιορισμό της ασυδοσίας των Ελλήνων «καρχαριών» του επιχειρείν υπήρξε πάντοτε ένα «σημείο» για το οποίο οι δανειστές έβγαζαν «κόκκινη κάρτα» στον Σαμαρά. Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, έτσι και αυτοί τάσσονται «απέναντι» σε επιχειρηματίες που έχουν, λόγω ειδικών σχέσεων, το πλεονέκτημα να κερδοφορούν στηριζόμενοι κυρίως στην κρατική ενίσχυση ή έστω την... πλημμελή ανταπόκριση του κράτους στις υπερ-επικερδείς δραστηριότητές τους.
Μιντιάρχες και τραπεζίτες
Ποιοι, λοιπόν, μπορεί να βρεθούν «απέναντι»;
Πρώτα απ’ όλα οι υπερχρεωμένοι μιντιάρχες. Με τον κλάδο να έχει «μαζέψει» περισσότερο από μισό δισ. ευρώ σε χρέη προς τις τράπεζες, έχει έρθει η ώρα να γίνει το «μεγάλο ξεκαθάρισμα». Εκτός από τα χρέη των επιχειρήσεων στις τράπεζες, όμως, ο Σταθάκης είπε με νόημα πως «η Ελλάδα ποτέ δεν δημοπράτησε μια πανεθνική εμπορική τηλεοπτική άδεια, έτσι τα (έξι εμπορικά) κανάλια λειτουργούν χωρίς νομική βάση και το κράτος έχει χάσει τεράστια ποσά εσόδων».
Από τον εξαναγκασμό των καναλαρχών να πληρώσουν για τις άδειες μετάδοσης «το κράτος θα κερδίσει τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ». Όμως και η ρύθμιση των χρεών προς τις τράπεζες θα αποδειχτεί καθοριστική για τη διαμόρφωση του επικοινωνιακού τοπίου της επόμενης ημέρας.
Βέβαια, και οι ίδιες οι τράπεζες θα διαμορφώσουν ένα «τοπίο αλλαγών» για την επόμενη ημέρα, με τα πεπραγμένα των διοικήσεων να περνούν από κρησάρα. Οι περισσότεροι παρατηρητές βλέπουν τις πρώτες εξελίξεις να έρχονται στην Εθνική, με τη διοίκηση του (πρώην πρωθυπουργικού φίλου) Αλέξανδρου Τουρκολιά να παραχωρεί τη θέση της σε νέο σχήμα. Παράλληλα, όμως, θα μπουν στο μικροσκόπιο και πολλά από τα πεπραγμένα της. Μαζί με αυτά, μπαίνουν σε ανάλυση και τα πεπραγμένα της διοίκησης του ΤΧΣ της Αναστασίας Σακελλαρίου.
Με την επικεφαλής του Ταμείου να συνεχίζει να προκαλεί με τον μισθό (215.000 ευρώ ετησίως) που της αποδόθηκε την περίοδο Στουρνάρα, οι περισσότεροι «βλέπουν» σύντομα ένα βελούδινο διαζύγιο και μια επόμενη ημέρα με έναν επικεφαλής που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα των δανειοληπτών και των φορολογουμένων (που ούτως ή άλλων στήριξαν με το υστέρημά τους την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών) και όχι των διοικητικών συμβουλίων, που συνέχισαν σε όλη τη διάρκεια της κρίσης να απολαμβάνουν δείπνα στα «roof gardens» των κεντρικών ξενοδοχείων της Αθήνας.
Ερώτημα αποτελούν οι εξελίξεις στην Alpha Bank, λόγω της εξάρτησής της από τα κεφάλαια του ΤΧΣ, στην Πειραιώς και λιγότερο στην Eurobank, όπου τα ιδιωτικά κεφάλαια είναι περισσότερα, αν και οι πιο «διαβασμένοι» βλέπουν στη συγκεκριμένη τράπεζα αλλαγές σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, με τον Χρήστο Μεγάλου σταδιακά να εγκαταλείπει το τιμόνι...
Οι ιδιωτικοποιήσεις
Στις ιδιωτικοποιήσεις το μεγάλο «κρας τεστ» αναμένεται για το Ελληνικό και το εάν ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση θα συγκρουστεί για τη σύμβαση της παραχώρησης της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού με ευτελές τίμημα στην οικογένεια Λάτση. Βέβαια, η ίδια οικογένεια έχει το «χρωστούμενο» από την υπόθεση της μεταβίβασης του ποσοστού που κατείχε στην Eurobank κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συγχώνευσης της τράπεζας με την Εθνική, που, ενώ προωθήθηκε μετοχικά, «ξεχάστηκε» σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα...
Με ενδιαφέρον αναμένονται και οι εξελίξεις σε άλλες αποκρατικοποιήσεις, για το μέλλον των οποίων ενδιαφέρονται επιχειρηματίες που πρωταγωνίστησαν την εποχή Σαμαρά:
1. Ο Μελισσανίδης, που έγινε μέτοχος του ΟΠΑΠ και επιδιώκει να πάρει πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπόθεση των βιντεολόττο, που σχεδιάστηκαν να μετατρέψουν τη χώρα σε ένα γιγαντιαίο καζίνο.
2. Ο Κοπελούζος, που μετά το φιάσκο της ΔΕΠΑ ανέλαβε μαζί με τους Γερμανούς της Fraport το πρόγραμμα των περιφερειακών αεροδρομίων. Για να μην ξεχνιόμαστε, πάντως, το πρόγραμμα αυτό, που έχει και «βερολινέζικη βούλα» (σ.σ.: μεγαλομέτοχος της Fraport είναι το κρατίδιο της Έσσης, άρα και το γερμανικό Δημόσιο), θα είναι κατά πολλούς και καταλύτης των σχέσεων της Αθήνας με τη Μέρκελ.
Σε ό,τι αφορά τον Κοπελούζο, υπάρχει το αγκάθι της πιθανής επανεξέτασης – που πολλοί προτείνουν στον ΣΥΡΙΖΑ – για τη σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου, που, ενώ διασφάλισε χαμηλότερη τιμή του καυσίμου για τους Έλληνες, βρίσκεται ακόμη πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Παρά, μάλιστα, τη δραματική υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου, που συμπαρασύρει προς τα κάτω και την τιμή του αερίου για οικιακούς και βιομηχανικούς καταναλωτές.
Οι εργολάβοι
Το «σύστημα» των δημοσίων έργων είναι άλλος ένας επιχειρηματικός κλάδος που αναμένει εξελίξεις.
Για την οικογένεια Μπόμπολα το «στοίχημα» είναι διπλό, καθώς αφορά τόσο τις εξελίξεις στα ΜΜΕ όσο και αυτές στα οδικά έργα, αλλά και στα προγράμματα των απορριμμάτων, τα οποία διαχειρίζονται οι περιφέρειες. Την περίοδο αυτήν ο όμιλος Μπόμπολα διεκδικεί σχεδόν όλα τα τρέχοντα και μελλοντικά προγράμματα, με έμφαση στο αεροδρόμιο στο Καστέλι και στη «μικρή ΔΕΗ», για την οποία πλέον οι ελπίδες είναι ελάχιστες.
Σε αναμμένα κάρβουνα κάθεται ο όμιλος της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ του Γιώργου Περιστέρη. Ο όμιλος, που ενδιαφέρεται για μια σειρά οδικών έργων με υπογραμμένες συμβάσεις (όπως ο Ε-65), αλλά και για το αεροδρόμιο στο Καστέλι, αναμένει «νέα» από τον νέο ένοικο του Μαξίμου, καθώς η απόπειρα προσέγγισης των προηγούμενων μηνών δεν φαίνεται να έφερε τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Ξανά στη... σέντρα οι «πατριώτες» εφοπλιστές
Την ίδια στιγμή ανησυχία έχει καταλάβει και τους εφοπλιστές, που, ενώ πριν από μερικούς μήνες... γλίτωσαν με τον αποκεφαλισμό του Χάρη Θεοχάρη, φαίνεται πως επανέρχονται στη σέντρα σε ό,τι αφορά τη συνεισφορά των... πατριωτικών τους κεφαλαίων στην ελληνική κρίση.
Για να μην ξεχνιόμαστε: Από το 2011 έχει αρχίσει η συζήτηση για να βάλουν το «κατιτίς» τους οι (πατριώτες, είπαμε) εφοπλιστές, προκειμένου να ανακουφίσουν τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει μπει στο ταμείο σχεδόν ούτε ένα σεντ. Το 2012, διά του προέδρου τους Θόδωρου Βενιάμη, οι εφοπλιστές είχαν υποσχεθεί βοήθεια στον Σαμαρά. Μάλιστα τότε είχαν κοστολογήσει και τη συμμετοχή τους στα βάρη της ελληνική οικονομίας δηλώνοντας πως θα προσφέρουν 140 εκατ. ευρώ από το… υστέρημά τους.
Την άνοιξη του 2013, δεχόμενοι πυρά ακόμη και από ξένα ΜΜΕ για την ανεπαρκή φορολόγησή τους την ώρα που ο μέσος Έλληνας πολίτης αφαιμάσσεται φορολογικά, πέρασαν στην αντεπίθεση. Ξένο πρακτορείο, επικαλούμενο δηλώσεις που αποδόθηκαν στον Βενιάμη, έγραψε τότε ότι τυχόν άρση της φορολογικής ασυλίας των Ελλήνων πλοιοκτητών από μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλούσε τη μαζική φυγή των εφοπλιστών από τη χώρα, με αποτέλεσμα την εκτόξευση της ανεργίας στον κλάδο!
Γιατί δεν θέλουν να φορολογηθούν οι εφοπλιστές:
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, από το 2000 μέχρι το 2011 η ναυτιλία συνεισέφερε 154 δισ. ευρώ στην Ελλάδα σε εισπράξεις από την παροχή υπηρεσιών μεταφορών. Όμως περίπου το 40% επανεξήχθη στο εξωτερικό καθώς οι ναυτιλιακές εταιρείες πληρώνουν για υπηρεσίες παρεχόμενες από άλλες χώρες.
Το ερώτημα είναι: από 140 δισ. σε δέκα χρόνια και 14 δισ. τον χρόνο, πόσο φόρο έχουν πληρώσει οι εφοπλιστές; Σίγουρα πολύ λιγότερα από τα 140 εκατ. που είχαν υποσχεθεί να δώσουν πριν από μερικά χρόνια προκειμένου να προστατεύσουν το καθεστώς φοροαπαλλαγών και ευνοιοκρατίας που απολαμβάνουν για να παραμένουν στην Ελλάδα (επειδή αυτό τους συμφέρει οικονομικά και όχι επειδή είναι «πατριώτες», όπως αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται).
Στα τέλη του 2013 «πέρασε» μια διάταξη για τη συμμετοχή του εφοπλισμού (με μορφή έκτακτης εισφοράς για τα έτη 2014-2016) στην αντιμετώπιση της κρίσης. Η διάταξη ενσωματώθηκε στον νόμο για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και ψηφίστηκε, αλλά μέχρι τώρα παραμένει ανενεργή αφού συνάντησε την έντονη δυσαρέσκεια των εφοπλιστών.
Το αστείο είναι ότι, ενώ οι εφοπλιστές δεν δέχτηκαν καν τη μόνιμη ισχύ της (όπως συμβαίνει για όλους τους Έλληνες που βγάζουν πάνω από 12.000 ευρώ τον χρόνο), η κυβέρνηση Σαμαρά δεν μπήκε καν στον κόπο να ζητήσει τα «νόμιμα».
Και όλα αυτά την ώρα που το ποσό που ζητήθηκε ως συμβολή από τους «πατριώτες» εφοπλιστές με τη μέθοδο της εισφοράς δεν ξεπερνάει τα 400 εκατ. ευρώ και επομένως είναι μικρότερο ακόμα και από το κοινωνικό μέρισμα για τους πολίτες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ