Τι αναφέρει έκθεση της WWF Ελλάς – Οι τομείς που υπέστησαν τα σημαντικότερα
πλήγματα «Οικοδομή υπεράνω κανόνων και περιορισμών, επενδύσεις άνευ κριτηρίων, νομιμοποίηση αυθαιρέτων, ακόμα και εντός προστατευόμενων περιοχών, φωτογραφικές διατάξεις, κακονομία, απαξίωση θεσμών. Κρίση για τα... υδάτινα οικοσυστήματα, απροστάτευτα δάση, καταδίκες της Ελλάδας για περιβαλλοντικές παραβάσεις. Αλλά και βελτιωμένη περιβαλλοντική πληροφόρηση, αυξανόμενη περιβαλλοντική εγρήγορση, εθνικά πάρκα που έχουν ελπίδες, δικαιοσύνη για κάποια περιβαλλοντικά εγκλήματα».
Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα της 10ης ετήσιας έκθεσης περιβαλλοντικής νομοθεσίας, την οποία έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, κατά την περίοδο που καλύπτει η φετινή έκθεση (Ιούλιος 2013 – Ιούνιος 2014) φάνηκε πως η περιβαλλοντικά ανεμπόδιστη ανάπτυξη μεγάλων επενδύσεων, κυρίως στον τομέα του τουρισμού, αποτελεί το νέο αναπτυξιακό πρόταγμα, στο οποίο όλα τα συναρμόδια υπουργεία καλούνται να αναπροσαρμόσουν τη νομοθεσία και τις πολιτικές τους. Επίσης ως πολιτικά δεδομένο αντιμετωπίζεται το «αναπτυξιακό» πρόσημο της οικοδομής νέων κτισμάτων και της νομιμοποίησης αυθαιρέτων, ακόμα και μέσα σε περιοχές που διέπονται από ειδικά προστατευτικά καθεστώτα.
Οι τομείς που υπέστησαν τα σημαντικότερα πλήγματα, ώστε να διευκολυνθεί το αναπτυξιακό μοντέλο που περιγράφηκε προηγουμένως, ήταν:
η δασική νομοθεσία,
η χωροταξική και πολεοδομική νομοθεσία,
η «κόκκινη γραμμή» νομιμοποίησης των αυθαιρέτων,
η ασφάλεια δικαίου, μέσα από καταιγισμό «φωτογραφικών» διατάξεων σε άσχετα νομοσχέδια για νομιμοποίηση παρανομιών και διευκόλυνση συγκεκριμένων επενδύσεων.
Δύο ακόμη σημαντικές αλλά και επώδυνες διαπιστώσεις είναι οι εξής:
Για δυο προηγούμενες καταδίκες, η ΕΕ παρέπεμψε εκ νέου τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εισηγούμενη μάλιστα δυσθεώρητα πρόστιμα. Επίσης, σημειώθηκαν και καταδίκες, όπως η πρόσφατη σχετικά με την απαράδεκτη «συγκατοίκηση» του εδώ και χρόνια παράνομου ΧΥΤΑ με τον διεθνώς προστατευόμενο βιότοπο της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στη Ζάκυνθο.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η ανεπαρκής εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα νερά. Η κατάσταση των υδάτων στη χώρα, όπως καταγράφεται στα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, προκαλεί ερωτηματικά. Η οικολογική κατάσταση στα μισά σχεδόν από τα υδάτινα σώματα (48,85%), χαρακτηρίζεται – βάσει των σχεδίων διαχείρισης – ως μέτρια ή ελλιπής. Επιπλέον, πάνω από το 1/3 (35,38%) των υδάτινων σωμάτων, χαρακτηρίζεται από «κατώτερη της καλής» χημική κατάσταση. Η ανησυχία εντείνεται, αν συνυπολογίσει κανείς πως σε ακόμη ένα πεδίο, η Ελλάδα στερείται των απαραίτητων στοιχείων για να εφαρμόσει τις οδηγίες: η χημική κατάσταση του 58,9% των υδάτινων σωμάτων και η οικολογική κατάσταση του 25%, αναφέρονται ως άγνωστες.
«Πέραν των ανησυχητικών συμπερασμάτων, υπήρξαν και κάποιες – σποραδικές ως επί το πλείστον – θετικές εξελίξεις, οι οποίες αφορούσαν κυρίως στην εφαρμογή δεσμεύσεων της χώρας έναντι του κοινοτικού ή διεθνούς δικαίου ή τη βελτίωση των απορροφήσεων κοινοτικών κονδυλίων. Έτσι, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στην προώθηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα. Αντιμετωπίστηκαν επίσης, κάποια προβλήματα λειτουργίας των φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Θετικές επίσης εξελίξεις είχαμε σε νομολογιακό επίπεδο, με κυριότερη την ιστορικής σημασίας απόφαση 24/2014 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που κλείνει την πόρτα της νομιμότητας στο σκανδαλώδες πλέον κεφάλαιο «εκτροπή του Αχελώου», αναφέρει η περιβαλλοντική οργάνωση.
«Ένα είναι το κυρίαρχο στοιχείο της 10ης ετήσιας καταγραφής της εφαρμογής περιβαλλοντικής νομοθεσίας: η ραγδαία περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση. Στην Ελλάδα της κρίσης ωριμάζει ένα νέο αναπτυξιακό όραμα από παλιό υλικό και δίχως μέλλον: η χώρα ως απεριόριστος υποδοχέας νέων οικοδομών και εντατικών χρήσεων. Κι όμως, υπάρχει ένας άλλος δρόμος, αυτός της ουσιαστικής και βιώσιμης ανάπτυξης, με όρθια την κοινωνία και το φυσικό μας κεφάλαιο», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής της WWF Ελλάς.