Ανάλυση
Μιχάλης Γιαννεσκής
Η αδιάλλακτη στάση του ΔΝΤ στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με το νεοφιλελεύθερο ιδεολογικό δόγμα του. Ο λόγος δεν είναι ότι η Λαγκάρντ θέλει «να πάρει τα λεφτά της πίσω», όπως αναφέρθηκε πρόσφατα, διότι το ΔΝΤ ξέρει καλά ότι αυτό είναι ανέφικτο. Μάλλον το ΔΝΤ δεν μπορεί να αφήσει μία οικονομία να ξεφύγει αλώβητη από την ασφυκτική περίπτυξη του, ιδιαίτερα όταν αυτή η οικονομία οδηγείται από μία αριστερή κυβέρνηση. Ακόμη και όταν γνωρίζει ότι η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να προκόψει χωρίς την επιβάρυνση του χρέους.Διότι ακριβώς αυτό υποδεικνύουν τα νούμερα που έχει υπολογίσει το ίδιο το ΔΝΤ (Δημοσιονομικός Επιτηρητής ΔΝΤ, Απρίλιος 2015). Όπως δείχνει η έκθεση του ΔΝΤ, το πρωτογενές πλεόνασμα της ελληνικής οικονομίας για το 2015, ως ποσοστό του ΑΕΠ, υπολογίζεται ως το μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη (3%), και επίσης σε όλη την ΕΕ και τις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες διεθνώς. Ενώ το κυκλικά προσαρμοσμένο πλεόνασμα (δηλαδή συνυπολογίζοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης) φτάνει το 5.7%, και, όπως δείχνει το σχετικό γράφημα, το 2014 το πλεόνασμα έφτασε το 5.3%.
Πατήστε πάνω για να δείτε αναλυτικά τον πίνακα.
Όπως επισήμανε πρόσφατα ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman, χωρίς το παράγοντα του χρέους τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας θα εξατμίζονταν και δεν θα υπήρχε καμία ανάγκη για μέτρα λιτότητας. Όμως ο περισταλτικός μανδύας του κοινού νομίσματος έχει αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, και οι «θεσμοί» επωφελούνται της ευκαιρίας για να επιβάλλουν τον ιδεολογικό τους προσανατολισμό. Βοηθούμενοι πάντα από τους σύγχρονους εγχώριους δοσιλόγους, οι οποίοι βλέπουν τα κεκτημένα τους να αποσυντίθενται και είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν τα πάντα στο βωμό της αυτοσυντήρησης τους.
Το μοναδικό όπλο της κυβέρνησης, το οποίο έχει κρατήσει τους πιστωτές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι στιγμής, είναι η πιθανότητα μίας στάσης πληρωμών. Διότι μια ελληνική στάση πληρωμών θα είχε απρόβλεπτες συνέπειες. Θα απειλούσε να σπάσει τη φούσκα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Θα δημιουργούσε προηγούμενο για άλλα χρεωμένα κράτη να ακολουθήσουν παρόμοια τακτική. Οι πιστωτές δεν θα ανακτούσαν ούτε έστω ένα μικρό μέρος του χρέους. Αλλά και στην Ελλάδα θα οριοθετούσε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας.
Αντίθετα, μία διαγραφή σημαντικού μέρους του χρέους, καλλωπισμένη με αρμόζουσα διπλωματική γλώσσα και καλυμμένη με ένα λαβύρινθο χρηματοπιστωτικών διευθετήσεων, ώστε να γίνει πιο εύκολα αποδεκτή από τους διάφορους αντιρρησίες, θα μπορούσε να προσφέρει τη λιγότερο επώδυνη διέξοδο για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στις Βρυξέλλες δείχνουν ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο σταυροδρόμι της στάσης πληρωμών και της διαγραφής χρέους. Διότι η τρίτη πιθανή έκβαση, μια κυβερνητική υποχώρηση στις απαιτήσεις των πιστωτών, θα σήμαινε το τέλος κάθε ελπίδας εξόδου από την κρίση.
Βέβαια η διαγραφή δεν θα προταθεί άμεσα από τους πιστωτές, παρ΄ όλο που γνωρίζουν ότι μια στάση πληρωμών θα τους κοστίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε χαμένα κέρδη και απλήρωτα χρέη. Όμως εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία, η αναμενόμενη πτώση των αγορών τις επόμενες ημέρες θα δείξει κατά πόσο η ιδεολογική εμμονή των πιστωτών θα υπερτερήσει της απώλειας κεφαλαίου που θα υποστούν.
Πολλά εξαρτώνται από την επιμονή των Ελλήνων διαπραγματευτών. Αλλά εάν η κυβέρνηση πράγματι αποφάσισε να αποσύρει την πρότασή της που θα επέφερε μειώσεις σε συντάξεις, όπως ανέφερε η ΕΡΤ πριν μερικές ώρες, τότε μάλλον πολλοί έχουν υποτιμήσει την διαπραγματευτική της στρατηγική.
Δείτε την έκθεση του ΔΝΤ εδώ.
Διαβάστε επίσης:
Τί κρύβει η σκληρή γραμμή Λαγκάρντ κατά της Ελλάδας
Τί κρύβει η σκληρή γραμμή Λαγκάρντ κατά της Ελλάδας
* Ο Μιχάλης Γιαννεσκής είναι Επίτιμος Καθηγητής του University College London, και Ομότιμος Καθηγητής του King's College London
tvxs