Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ,
Η διασύνδεση της ελληνικής με την κυπριακή οικονομία και το τραπεζικό σύστημα είναι αυτή που οδηγεί τις αλυσιδωτές εξελίξεις και στις δύο χώρες. Όπως η υπερέκθεση των κυπριακών τραπεζών στα ελληνικά ομόλογα οδήγησε την κυπριακή οικονομία σε μια κρίση - εξπρές, έτσι και τώρα, η συμφωνία της Κύπρου και το «κούρεμα» των καταθέσεων θα έχει πολύ πιο σημαντικές επιπτώσεις για την Ελλάδα από αυτές που καταγράφονται τις πρώτες ώρες μετά τις πρωτοφανείς αποφάσεις…Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει να δούμε ορισμένα δεδομένα.
• Εκτός από την κυπριακή κυβέρνηση, πολλοί τραπεζικοί παράγοντες στην Ελλάδα γνώριζαν σε σημαντικό βαθμό το σχέδιο για επιβολή εισφοράς στους τραπεζικούς λογαριασμούς των κυπριακών τραπεζών. Κι έτσι, πέραν των προειδοποιήσεων που έγιναν πριν από έναν μήνα από τον Τύπο (αυτές που διέψευσε ο Σαρρής), ένα σημαντικό μερίδιο των ελληνικών κεφαλαίων στην Κύπρο επέστρεψε στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά, οι καταθέσεις ελληνικών συμφερόντων στην Κύπρο υπολογίζονται ότι ξεπερνούν και σήμερα τα 6 δισ. ευρώ, και στην πλειονότητά τους αφορούν εξαψήφια ποσά, που θα υποστούν σημαντικό «κούρεμα».
• Οι ελληνικές καταθέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, όμως, δεν βρίσκονται μόνο στην ίδια την Κύπρο, αλλά και στη Βρετανία. Μάλιστα, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, τα ποσά εκεί είναι μεγαλύτερα. Και εκεί, με δεδομένο ότι πρόκειται για κυπριακές καταθέσεις, θα υπάρξει «κούρεμα».
• Το ρωσικό χρήμα αντιστοιχεί περίπου στο 25% των κεφαλαίων του κυπριακού τραπεζικού συστήματος.
Επομένως, όπως είναι προφανές, οι Ρώσοι ολιγάρχες δεν ήταν ο μόνος στόχος. Στόχος ήταν και οι Έλληνες, που παραμένουν σε κάθε περίπτωση στο επίκεντρο του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων δανειστών. Ας δούμε το γιατί.
Τοπίο καταστροφής
Η επόμενη ημέρα για την Κύπρο θα βρει το τραπεζικό της σύστημα υπό την απειλή να χάσει τη μισή του πελατεία, καθώς Ρώσοι, Έλληνες και πολλοί πελάτες της ευρωζώνης θα θελήσουν να αποσύρουν το χρήμα τους. Και αυτό όχι μόνο για την προοπτική μιας οικονομικής πανωλεθρίας στο νησί από την αποτυχία της διάσωσης, αλλά και λόγω του υψηλού φόρου που θα επιβληθεί στο εξής στις αποδώσεις των καταθέσεων.
Κάπως έτσι, όμως, οι κυπριακές τράπεζες θα απολέσουν και οποιαδήποτε προοπτική ανάκαμψης, η οποία θα μπορούσε να διαμορφωθεί μετά την ανάκτηση των χρημάτων της ανακεφαλαιοποίησής τους. Και βέβαια στην ίδια προοπτική τοποθέτησης των κυπριακών τραπεζών σε «γύψο» οδηγεί και η διαδικασία - εξπρές για την υποχρεωτική «εκχώρηση» των θυγατρικών τους στην Ελλάδα (σ.σ.: που οδηγούνται στο υγιές κομμάτι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου). Συνέπεια όλων αυτών θα είναι βέβαια να σβήσει όλο το «ζωντανό» τμήμα της κυπριακής οικονομίας που περιστρεφόταν γύρω από τα χρηματοοικονομικά.
Την ίδια ώρα, η ανασφάλεια που έχει προκαλέσει η εξέλιξη στην Κύπρο για την Ελλάδα (ας μην ξεχνάμε ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο και δεν έχει ακόμη επιλυθεί) προβληματίζει, ως προς τις επιλογές που θα υιοθετηθούν μελλοντικά από τους δανειστές, αυξάνοντας και πάλι το ρίσκο της χώρας. Με την απόφαση («κουρέματος» καταθέσεων) για την Κύπρο να επικρέμαται ως δυνητική απειλή για οποιαδήποτε χώρα του Νότου, η Ελλάδα γίνεται ξανά ένα προβληματικό σημείο για την προσέλκυση επενδύσεων.
Ήδη το πλήγμα σε βάρος της Ελλάδας φάνηκε από την Τρίτη, με τη δραματική πτώση των τραπεζικών μετοχών στο χρηματιστήριο. Τα σενάρια θέλουν την πτώση να συνεχίζεται με τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών να φτάνουν το όριο των 10 λεπτών ανά μετοχή. Κάτι που θα τις οδηγήσει ευκολότερα σε ξένα χέρια κατά την ανακεφαλαιοποίηση.
Αυτά που έρχονται είναι πολύ πιο σοβαρά
Ακόμη σοβαρότερα είναι αυτά που έρχονται. Τους επόμενους μήνες θα κριθούν μια σειρά από στοιχήματα (όπως η απόδοση των αποκρατικοποιήσεων, τα έσοδα και ο περιορισμός του Δημοσίου) που, αν δεν επιτευχθούν, θα οδηγήσουν - αυτόματα πια - σε νέα μέτρα. Και από την προηγούμενη εβδομάδα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι μια ελληνική "αστοχία" δεν θα μπορεί να οδηγήσει σε μέτρα που θα περιλαμβάνουν και τη μορφή ενός κουρέματος. Ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει το δεδικασμένο. Και ιδιαίτερα αφού και η τρόικα δεν θέλει να επιβάλει άλλους φόρους. Τι πιο βολικό λοιπόν, αφού για τους γνωρίζοντες, κάτι τέτοιο είχε συζητηθεί και στο παρελθόν για την Ελλάδα.
Σε μια τέτοια συγκυρία... η άσκηση που έκανε πριν από μερικά 24ωρα η Goldman Sachs με την επεξεργασία σχεδίων φορολόγησης καταθέσεων κατά το πρότυπο της Κύπρου στις χώρες που εμπλέκονται στην ευρωπαϊκή κρίση (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία κ.λ.π.), ώστε να χρηματοδοτηθούν τα προγράμματα διάσωσης, απλώς εντείνει την αγωνία.
• Εκτός από την κυπριακή κυβέρνηση, πολλοί τραπεζικοί παράγοντες στην Ελλάδα γνώριζαν σε σημαντικό βαθμό το σχέδιο για επιβολή εισφοράς στους τραπεζικούς λογαριασμούς των κυπριακών τραπεζών. Κι έτσι, πέραν των προειδοποιήσεων που έγιναν πριν από έναν μήνα από τον Τύπο (αυτές που διέψευσε ο Σαρρής), ένα σημαντικό μερίδιο των ελληνικών κεφαλαίων στην Κύπρο επέστρεψε στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Παρ’ όλα αυτά, οι καταθέσεις ελληνικών συμφερόντων στην Κύπρο υπολογίζονται ότι ξεπερνούν και σήμερα τα 6 δισ. ευρώ, και στην πλειονότητά τους αφορούν εξαψήφια ποσά, που θα υποστούν σημαντικό «κούρεμα».
• Οι ελληνικές καταθέσεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, όμως, δεν βρίσκονται μόνο στην ίδια την Κύπρο, αλλά και στη Βρετανία. Μάλιστα, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, τα ποσά εκεί είναι μεγαλύτερα. Και εκεί, με δεδομένο ότι πρόκειται για κυπριακές καταθέσεις, θα υπάρξει «κούρεμα».
• Το ρωσικό χρήμα αντιστοιχεί περίπου στο 25% των κεφαλαίων του κυπριακού τραπεζικού συστήματος.
Επομένως, όπως είναι προφανές, οι Ρώσοι ολιγάρχες δεν ήταν ο μόνος στόχος. Στόχος ήταν και οι Έλληνες, που παραμένουν σε κάθε περίπτωση στο επίκεντρο του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων δανειστών. Ας δούμε το γιατί.
Τοπίο καταστροφής
Η επόμενη ημέρα για την Κύπρο θα βρει το τραπεζικό της σύστημα υπό την απειλή να χάσει τη μισή του πελατεία, καθώς Ρώσοι, Έλληνες και πολλοί πελάτες της ευρωζώνης θα θελήσουν να αποσύρουν το χρήμα τους. Και αυτό όχι μόνο για την προοπτική μιας οικονομικής πανωλεθρίας στο νησί από την αποτυχία της διάσωσης, αλλά και λόγω του υψηλού φόρου που θα επιβληθεί στο εξής στις αποδώσεις των καταθέσεων.
Κάπως έτσι, όμως, οι κυπριακές τράπεζες θα απολέσουν και οποιαδήποτε προοπτική ανάκαμψης, η οποία θα μπορούσε να διαμορφωθεί μετά την ανάκτηση των χρημάτων της ανακεφαλαιοποίησής τους. Και βέβαια στην ίδια προοπτική τοποθέτησης των κυπριακών τραπεζών σε «γύψο» οδηγεί και η διαδικασία - εξπρές για την υποχρεωτική «εκχώρηση» των θυγατρικών τους στην Ελλάδα (σ.σ.: που οδηγούνται στο υγιές κομμάτι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου). Συνέπεια όλων αυτών θα είναι βέβαια να σβήσει όλο το «ζωντανό» τμήμα της κυπριακής οικονομίας που περιστρεφόταν γύρω από τα χρηματοοικονομικά.
Την ίδια ώρα, η ανασφάλεια που έχει προκαλέσει η εξέλιξη στην Κύπρο για την Ελλάδα (ας μην ξεχνάμε ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο και δεν έχει ακόμη επιλυθεί) προβληματίζει, ως προς τις επιλογές που θα υιοθετηθούν μελλοντικά από τους δανειστές, αυξάνοντας και πάλι το ρίσκο της χώρας. Με την απόφαση («κουρέματος» καταθέσεων) για την Κύπρο να επικρέμαται ως δυνητική απειλή για οποιαδήποτε χώρα του Νότου, η Ελλάδα γίνεται ξανά ένα προβληματικό σημείο για την προσέλκυση επενδύσεων.
Ήδη το πλήγμα σε βάρος της Ελλάδας φάνηκε από την Τρίτη, με τη δραματική πτώση των τραπεζικών μετοχών στο χρηματιστήριο. Τα σενάρια θέλουν την πτώση να συνεχίζεται με τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών να φτάνουν το όριο των 10 λεπτών ανά μετοχή. Κάτι που θα τις οδηγήσει ευκολότερα σε ξένα χέρια κατά την ανακεφαλαιοποίηση.
Αυτά που έρχονται είναι πολύ πιο σοβαρά
Ακόμη σοβαρότερα είναι αυτά που έρχονται. Τους επόμενους μήνες θα κριθούν μια σειρά από στοιχήματα (όπως η απόδοση των αποκρατικοποιήσεων, τα έσοδα και ο περιορισμός του Δημοσίου) που, αν δεν επιτευχθούν, θα οδηγήσουν - αυτόματα πια - σε νέα μέτρα. Και από την προηγούμενη εβδομάδα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι μια ελληνική "αστοχία" δεν θα μπορεί να οδηγήσει σε μέτρα που θα περιλαμβάνουν και τη μορφή ενός κουρέματος. Ιδιαίτερα τώρα που υπάρχει το δεδικασμένο. Και ιδιαίτερα αφού και η τρόικα δεν θέλει να επιβάλει άλλους φόρους. Τι πιο βολικό λοιπόν, αφού για τους γνωρίζοντες, κάτι τέτοιο είχε συζητηθεί και στο παρελθόν για την Ελλάδα.
Σε μια τέτοια συγκυρία... η άσκηση που έκανε πριν από μερικά 24ωρα η Goldman Sachs με την επεξεργασία σχεδίων φορολόγησης καταθέσεων κατά το πρότυπο της Κύπρου στις χώρες που εμπλέκονται στην ευρωπαϊκή κρίση (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία κ.λ.π.), ώστε να χρηματοδοτηθούν τα προγράμματα διάσωσης, απλώς εντείνει την αγωνία.