Κάθε φορά που γίνεται λόγος για το ενδεχόμενο πτώχευσης μίας χώρας στην ευρωζώνη ή εξόδου της απ' το ευρώ ακολουθεί ένας υπολογισμός του κόστους που αυτό θα είχε για την ΕΕ. Στην περίπτωση της Κύπρου και λόγω της ταχύτητας των εξελίξεων αλλά και του μικροσκοπικού μεγέθους της η συζήτηση αυτή παρακάμφθηκε με τη λογική ότι οι συνέπειες θα ήταν ελάχιστες.
Του Πάνου Παναγιώτου
Κάτι τέτοιο είναι πολύ μακριά απ' την αλήθεια από τη μία πλευρά γιατί η πτώχευση και η έξοδος μίας χώρας απ' το ευρώ συνεπάγεται αυτόματα και την αποδοχή διάσπασης της ευρωζώνης, γεγονός που από μόνο του είναι αρκετό για να αλλάξει την ευρωπαϊκή ιστορία και να οδηγήσει την ΕΕ σε αχαρτογράφητα εδάφη. Και από την άλλη πλευρά γιατί, ακόμη και στην περίπτωση της Κύπρου, το βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο κόστος μίας πτώχευσης και αποχώρησης της απ' την ευρωζώνη υπολογίζεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ. Ξεκινώντας, λοιπόν, από τις πλέον άμεσες συνέπειες και προχωρώντας προς τις βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες, ακολουθεί ένας υπολογισμός του κόστους μίας ενδεχόμενης πτώχευσης της Κύπρου.
α) Αν η Κύπρος αφεθεί να πτωχεύσει, απειλείται με πτώχευση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Τα περισσότερα ομόλογα των κυπριακών τραπεζών όπως και τα ομόλογα της κυπριακής κυβέρνησης έχουν κατατεθεί ως εγγυήσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την άντληση ρευστότητας στα πλαίσια της χρηματοδότησης μέσω του Target 2, Τα ομόλογα αυτά είναι εγγυημένα από το κράτος της Κύπρου και το ύψος τους αγγίζει τα 10 δις ευρώ.
Ακόμη και αν πτωχεύσουν οι κυπριακές τράπεζες η ΕΚΤ είναι καλυμμένη. Αν όμως πτωχεύσει η Κύπρος, τότε θα εξαεριστεί αμέσως όλο το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΚΤ (περίπου 10,8 δις ευρώ το Δεκέμβριο του 2012) οδηγώντας και την ίδια, πάραυτα, στην τεχνική πτώχευση και κάνοντας άμεση την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης της από το σύστημα των υπόλοιπων εθνικών τραπεζών της ευρωζώνης ώστε αυτό να αποφευχθεί. Με απλά λόγια, πτώχευση της Κύπρου συνεπάγεται πτώχευση της ΕΚΤ η οποία προκειμένου να αποφευχθεί θα πρέπει να υπάρξει ανακεφαλαιοποίηση της, διαδικασία που κανείς δε γνωρίζει πώς ακριβώς θα εξελιχθεί και ποιες θα είναι οι συνέπειες του.
β) Κόστος για την ΕΕ στο 2013: 130 - 390 δις ευρώ
Με βάση έκθεση της Bank of America, Merril Lynch, το κόστος πτώχευσης και εξόδου της Κύπρου από το ευρώ υπολογίζεται στο 2% του ΑΕΠ της ΕΕ, ήτοι περίπου στα 260 δις ευρώ μόνο για το 2013 Σύμφωνα με την τράπεζα το κόστος αυτό μπορεί να ανέλθει και στα 390 δις ευρώ το 2013 ενώ στην καλύτερη περίπτωση δε θα ήταν κάτω από 130 δις ευρώ.
γ) Κόστος για Γερμανία, Γαλλία: 240 δις ευρώ & 170 δις ευρώ αντίστοιχα
Μία πτώχευση και έξοδος της Κύπρου απ' το ευρώ θα οδηγήσει σε μείωση της ετήσιας ανάπτυξης του ΑΕΠ των τεσσάρων μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης κατά περίπου 1,3% του ΑΕΠ τους για τα έτη από το 2015-2020. Το κόστος για τη Γαλλία υπολογίζεται στα 170 δις ευρώ (και πλέον) και για τη Γερμανία περισσότερο από 240 δις ευρώ.
δ) Κόστος για την ΕΕ μέχρι το 2020: 1 τρις ευρώ
Υπολογίζοντας παρόμοια με την παραπάνω επιρροή στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ το κόστος για την ΕΕ στην περίπτωση πτώχευσης της Κύπρου και εξόδου της απ΄ το ευρώ υπολογίζεται, περίπου,, στο 1 τρις ευρώ, για τα έτη 2015-2020 συν το κόστος για τα έτη 2013-2014.
ε) Αύξηση κόστους δανεισμού για τις χώρες υπό αμφισβήτηση
Με το ταμπού της εξόδου απ' το ευρώ να έχει σπάσει, οι αγορές θα προσθέσουν ένα ασφάλιστρο κινδύνου στα ομόλογα των κρατών υπό αμφισβήτηση με αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος δανεισμού για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
ζ) Περαιτέρω καθυστέρηση στην ημερομηνία επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές
Πτώχευση και έξοδος της Κύπρου απ' το ευρώ θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την ημερομηνία επιστροφής της Ελλάδας (και των υπολοίπων χωρών σε Μνημόνιο) στις αγορές και συνάμα και την εξάρτηση από την ΕΕ για 'τα προς το ζην'.
η) Αύξηση του κινδύνου διάλυσης της ευρωζώνης
Πέρα από το απολύτως προφανές πως ένα CYEXIT θα αυξήσει τον κίνδυνο διάλυσης της ευρωζώνης, ελοχεύει και ο 'κίνδυνος' για την Ευρώπη το κυπριακό πείραμα να πετύχει και σε βάθος μερικών ετών η Κύπρος να βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα εκτός ευρώ απ' ότι αν παρέμενε σε αυτό. Κάτι τέτοιο θα αυξήσει κατακόρυφα τον κίνδυνο εξόδου και άλλων χωρών με πρώτες υποψήφιες την Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Συμπέρασμα
Αν και μικροσκοπική, η Κύπρος με την πτώχευση της μπορεί να προκαλέσει θεαματική βλάβη στην ΕΕ αλλάζοντας ριζικά την πορεία της Ένωσης.
Ο Πάνος Παναγιώτου είναι Χρηματιστηριακός Τεχνικός Αναλυτής
tvxs