ΕΝΤΟΝΕΣ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ
Η πολύνεκρη τραγωδία των 6,2 Ρίχτερ ήταν μια υπενθύμιση ότι η Ιταλία είναι εγκλωβισμένη σε μια γεωλογική «παγίδα», που στο μέλλον θα την κομματιάσει κυριολεκτικά: ένα τμήμα της θα μείνει προσκολλημένο στο Βαλκάνια, ένα άλλο στις Αλπεις και η υπόλοιπη χώρα θα κατακερματιστεί σε μικρά κομμάτια, που θα αποτελέσουν τα νέα νησιά της Μεσογείου.
ΕΘΝΟΣ
Ολα αυτά έχουν προοπτική εκατομμυρίων χρόνων, ωστόσο οι γεωλογικές διεργασίες που θα οδηγήσουν εκεί, γίνονται αισθητές εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τοίχοι των μεσαιωνικών κτισμάτων είναι παχύτεροι στο κάτω μέρος τους απ' ό,τι στο επάνω. Ηταν η προσπάθεια των μαστόρων να προστατέψουν τα κτίρια από την κατάρρευση λόγω σεισμού. Παρ' όλα αυτά, η Ιστορία έχει καταγράψει εκατόμβες νεκρών: το 1688 στην Καμπανία έχασαν τη ζωή του 10.000 άτομα, όπως το 1703 στην Ούμπρια, το 1783 ο σεισμός στην Καλαβρία σκότωσε 29.000 ανθρώπους, ενώ το 1903 τα θύματα από σεισμό και τσουνάμι στον Νότο έφτασαν τις 60.000. Στην ίδια περιοχή με τώρα σημειώθηκε μεγάλος σεισμός το 1915, που στοίχισε τη ζωή σε 30.000 άτομα.
«Ωρολογιακή βόμβα»
Ο πρόσφατος σεισμός ήταν άλλη μια απόδειξη ότι η σεισμογενής χώρα κάθεται πάνω σε μια «ωρολογιακή βόμβα». Κάτω από το έδαφος της Ιταλίας βρίσκονται εκατοντάδες πλάκες βράχων, έκτασης χιλιομέτρων, που είναι σπασμένες και πιέζουν από όλες τις πλευρές, όπως τα ξημερώματα της Τρίτης, που ένα κομμάτι δεν άντεξε και υποχώρησε, με δύναμη ισοδύναμη 15 εκατομμυρίων τόνων εκρηκτικών.
Εδώ και εκατομμύρια χρόνια, οι τεκτονικές πλάκες κάτω από την Ιταλία συγκρούονται μεταξύ τους. Από τον Νότο, η αφρικανική πλάκα πιέζει την Ιταλία προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, με αποτέλεσμα οι Αλπεις να «ρυτιδώνονται» ακόμη περισσότερο και να ψηλώνουν κατά ένα χιλιοστό τον χρόνο. Από τα δυτικά πιέζει η Ευρώπη. Η Κορσική, που «κάθεται» πάνω στην ευρωπαϊκή τεκτονική πλάκα, κινείται προς την κατεύθυνση της Ιταλίας με ταχύτητα τριών χιλιοστών κάθε χρόνο. Αποτέλεσμα της μετακίνησης αυτής ήταν ο σχηματισμός των Απεννίνων, που διατρέχουν σχεδόν ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα.
Σταδιακά τα Απέννινα υποχωρούν εξαιτίας αυτής της πίεσης και «γλιστρούν» προς τα κάτω. Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, γίνεται σεισμός και μάλιστα επιφανειακός, επειδή οι βραχώδεις πλάκες της οροσειράς φτάνουν μέχρι την επιφάνεια της Γης. Εξαιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας, οι επιστήμονες, που έχουν μετρήσει με GPS τις κινήσεις, διαπιστώνουν ότι η χώρα σιγά σιγά διαλύεται και κάθε της κομμάτι να ακολουθεί διαφορετική πορεία.
Ο κύριος δρόμος του Αματρίτσε πριν και μετά τον σεισμό
Παρότι ολόκληρη η χώρα είναι σεισμογενής, οι σεισμολόγοι γνωρίζουν ότι ο Εγκέλαδος δείχνει μια ιδιαίτερη «προτίμηση» στο κέντρο, στον Νότο και στην περιοχή της Μπολόνια.
Ο τελευταίος σεισμός φαίνεται -εκ των υστέρων- ότι θα έπρεπε να είναι αναμενόμενος, καθότι καλύπτει ένα σεισμικό κενό. Συγκεκριμένα, οι σεισμολόγοι παρατήρησαν ότι βρίσκεται ακριβώς πάνω στο ρήγμα που διατρέχει την περιοχή ανάμεσα στη Λ'Ακουιλα, όπου σημειώθηκε ο φονικός σεισμός το 2009 και την Ασίζη, την οποία είχε «επισκεφθεί» με καταστροφικές συνέπειες ο Εγκέλαδος το 1997.
Αμέσως μετά τον σεισμό της Λ'Ακουιλα, οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ότι θα προκαλέσει σε βάθος χρόνου αλυσιδωτές αντιδράσεις, καθώς ενεργοποίησε το ρήγμα και ασκούνται νέες πιέσεις στις πλάκες. Είναι ενδεικτικό ότι η απόσταση της μιας περιοχής από την άλλη, όπου χτύπησε τώρα ο Εγκέλαδος, είναι μόλις 45 χιλιόμετρα.
Η πολύνεκρη τραγωδία των 6,2 Ρίχτερ ήταν μια υπενθύμιση ότι η Ιταλία είναι εγκλωβισμένη σε μια γεωλογική «παγίδα», που στο μέλλον θα την κομματιάσει κυριολεκτικά: ένα τμήμα της θα μείνει προσκολλημένο στο Βαλκάνια, ένα άλλο στις Αλπεις και η υπόλοιπη χώρα θα κατακερματιστεί σε μικρά κομμάτια, που θα αποτελέσουν τα νέα νησιά της Μεσογείου.
ΕΘΝΟΣ
Ολα αυτά έχουν προοπτική εκατομμυρίων χρόνων, ωστόσο οι γεωλογικές διεργασίες που θα οδηγήσουν εκεί, γίνονται αισθητές εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τοίχοι των μεσαιωνικών κτισμάτων είναι παχύτεροι στο κάτω μέρος τους απ' ό,τι στο επάνω. Ηταν η προσπάθεια των μαστόρων να προστατέψουν τα κτίρια από την κατάρρευση λόγω σεισμού. Παρ' όλα αυτά, η Ιστορία έχει καταγράψει εκατόμβες νεκρών: το 1688 στην Καμπανία έχασαν τη ζωή του 10.000 άτομα, όπως το 1703 στην Ούμπρια, το 1783 ο σεισμός στην Καλαβρία σκότωσε 29.000 ανθρώπους, ενώ το 1903 τα θύματα από σεισμό και τσουνάμι στον Νότο έφτασαν τις 60.000. Στην ίδια περιοχή με τώρα σημειώθηκε μεγάλος σεισμός το 1915, που στοίχισε τη ζωή σε 30.000 άτομα.
«Ωρολογιακή βόμβα»
Ο πρόσφατος σεισμός ήταν άλλη μια απόδειξη ότι η σεισμογενής χώρα κάθεται πάνω σε μια «ωρολογιακή βόμβα». Κάτω από το έδαφος της Ιταλίας βρίσκονται εκατοντάδες πλάκες βράχων, έκτασης χιλιομέτρων, που είναι σπασμένες και πιέζουν από όλες τις πλευρές, όπως τα ξημερώματα της Τρίτης, που ένα κομμάτι δεν άντεξε και υποχώρησε, με δύναμη ισοδύναμη 15 εκατομμυρίων τόνων εκρηκτικών.
Εδώ και εκατομμύρια χρόνια, οι τεκτονικές πλάκες κάτω από την Ιταλία συγκρούονται μεταξύ τους. Από τον Νότο, η αφρικανική πλάκα πιέζει την Ιταλία προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, με αποτέλεσμα οι Αλπεις να «ρυτιδώνονται» ακόμη περισσότερο και να ψηλώνουν κατά ένα χιλιοστό τον χρόνο. Από τα δυτικά πιέζει η Ευρώπη. Η Κορσική, που «κάθεται» πάνω στην ευρωπαϊκή τεκτονική πλάκα, κινείται προς την κατεύθυνση της Ιταλίας με ταχύτητα τριών χιλιοστών κάθε χρόνο. Αποτέλεσμα της μετακίνησης αυτής ήταν ο σχηματισμός των Απεννίνων, που διατρέχουν σχεδόν ολόκληρη την ηπειρωτική χώρα.
Σταδιακά τα Απέννινα υποχωρούν εξαιτίας αυτής της πίεσης και «γλιστρούν» προς τα κάτω. Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, γίνεται σεισμός και μάλιστα επιφανειακός, επειδή οι βραχώδεις πλάκες της οροσειράς φτάνουν μέχρι την επιφάνεια της Γης. Εξαιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας, οι επιστήμονες, που έχουν μετρήσει με GPS τις κινήσεις, διαπιστώνουν ότι η χώρα σιγά σιγά διαλύεται και κάθε της κομμάτι να ακολουθεί διαφορετική πορεία.
Ο κύριος δρόμος του Αματρίτσε πριν και μετά τον σεισμό
Παρότι ολόκληρη η χώρα είναι σεισμογενής, οι σεισμολόγοι γνωρίζουν ότι ο Εγκέλαδος δείχνει μια ιδιαίτερη «προτίμηση» στο κέντρο, στον Νότο και στην περιοχή της Μπολόνια.
Ο τελευταίος σεισμός φαίνεται -εκ των υστέρων- ότι θα έπρεπε να είναι αναμενόμενος, καθότι καλύπτει ένα σεισμικό κενό. Συγκεκριμένα, οι σεισμολόγοι παρατήρησαν ότι βρίσκεται ακριβώς πάνω στο ρήγμα που διατρέχει την περιοχή ανάμεσα στη Λ'Ακουιλα, όπου σημειώθηκε ο φονικός σεισμός το 2009 και την Ασίζη, την οποία είχε «επισκεφθεί» με καταστροφικές συνέπειες ο Εγκέλαδος το 1997.
Αμέσως μετά τον σεισμό της Λ'Ακουιλα, οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ότι θα προκαλέσει σε βάθος χρόνου αλυσιδωτές αντιδράσεις, καθώς ενεργοποίησε το ρήγμα και ασκούνται νέες πιέσεις στις πλάκες. Είναι ενδεικτικό ότι η απόσταση της μιας περιοχής από την άλλη, όπου χτύπησε τώρα ο Εγκέλαδος, είναι μόλις 45 χιλιόμετρα.
ΕΘΝΟΣ