Σάββατο 20 Αυγούστου 2016

Ασφυξία στα hotspots




ΜΙΧAΛΗΣ ΛΑΓAΝΗΣ


Σε οριακή κατάσταση η διαχείριση μεταναστών και προσφύγων
«Ακυβέρνητο καράβι» θυμίζει η χώρα μας όσον αφορά τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Το χειρότερο είναι ότι λίγοι, μεταξύ αυτών και ο Γιάννης Μουζάλας, έχουν συνειδητοποιήσει την κρισιμότητα της κατάστασης σχετικά με τη διαχείριση των εξήντα χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα hotspots και τα προσωρινά κέντρα παραμονής στα νησιά και την ηπειρωτική Ελλάδα.

Εδώ και καιρό είναι φανερό πως η πολιτική ηγεσία κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, χωρίς κάποιο οργανωμένο και αξιόπιστο πλάνο όσον αφορά το πώς θα μπορέσει να διαχειριστεί αυτούς τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους από διάφορες εθνικότητες, θρησκείες και κουλτούρες, που είναι πλέον απολύτως βέβαιο ότι έχουν μόνο δύο επιλογές: είτε να ζητήσουν άσυλο στη χώρα μας, με τον πολύ πιθανό κίνδυνο της απόρριψης του αιτήματος, είτε να μπουν σε πρόγραμμα εθελούσιας επιστροφής στις χώρες καταγωγής τους.

Υπάρχει βέβαια και ο... τρίτος δρόμος. Αυτός των διακινητών… Εκείνος όμως απαιτεί χρήμα και ενέχει πολλούς νέους κινδύνους. Και αν ο κίνδυνος έχει γίνει συνώνυμο της καθημερινότητας των προσφύγων και των μεταναστών, το χρήμα είναι «είδος εν ανεπαρκεία» πλέον για την πλειονότητα αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν ήδη ξοδέψει μια περιουσία για να μπορέσουν να φθάσουν στην Ευρώπη και να... εγκλωβιστούν στην Ελλάδα.

Παραπληροφόρηση
Μέσα σ’ όλα υπάρχει και η παραπληροφόρηση, την οποία διάφοροι «καλοθελητές» σπρώχνουν σε ΜΜΕ και εν συνεχεία την αναπαράγουν πολιτικά πρόσωπα –κυρίως της μείζονος αντιπολίτευσης, με πλημμελή ενημέρωση σε θέματα διπλωματίας και εξωτερικής πολιτικής– είτε ελαφρά τη καρδία είτε για να σπεκουλάρουν συνειδητά, με αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό και την εξώθηση μιας μερίδας πολιτών σε ακραίες αντιδράσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το όργιο παραπληροφόρησης των τελευταίων ημερών σχετικά με τη δήθεν επαναπροώθηση τριών χιλιάδων παράτυπων μεταναστών από τη Γερμανία σε νέο hotspot στην Κρήτη, για την οποία φερόταν να έχει ενημερώσει ο αρμόδιος υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας τους φορείς του νησιού «σε μυστική συνάντηση».

Την «αποκλειστική είδηση» κάποιοι «έσπρωξαν» σε τοπική ιστοσελίδα και δεν άργησε να αναπαραχθεί από ιστοσελίδες πολύ μεγαλύτερης αναγνωσιμότητας αλλά και από δελτία ειδήσεων ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, που δεν μπήκαν στον κόπο να ψάξουν τι πραγματικά ίσχυε και τι όχι.
Και αν οι δημοσιογράφοι, μέσα στη ραστώνη του Αυγούστου, δεν μπήκαν στον κόπο να πληροφορηθούν σχετικά με το τι διέπει τα τελευταία χρόνια την Ελλάδα και την περιβόητη Συνθήκη του Δουβλίνου –που ορίζει την επαναπροώθηση στην πρώτη χώρα εισόδου όσων μεταναστών εντοπίζονται να έχουν εισέλθει παράτυπα σε κάποιο κράτος - μέλος της Ε.Ε.– οι βουλευτές της Ν.Δ. Γιάννης Πλακιωτάκης και Λευτέρης Αυγενάκης, οι οποίοι βιάστηκαν να επικρίνουν τον Μουζάλα και να σηκώσουν «αντάρτικο», θα έπρεπε να είναι πιο διαβασμένοι και πιο προσεκτικοί στις δηλώσεις τους.

Η συνάντηση του Μουζάλα με τους τοπικούς φορείς στην Κρήτη και πιο συγκεκριμένα στο Ηράκλειο, σχετικά με το νέο προσωρινό κέντρο παραμονής προσφύγων και μεταναστών που προβλέπεται να λειτουργήσει στο νησί, έγινε την περασμένη εβδομάδα και ήταν γνωστή στους εκπροσώπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Επίσης, εξαρχής ήταν σαφές ότι στη νέα δομή προβλέπεται να μεταφερθούν περίπου δύο χιλιάδες από τους πρόσφυγες που βρίσκονται στα νησιά και των οποίων η αίτηση ασύλου θα εγκριθεί.
Επιπλέον, από το 2012 η Γερμανία δεν κάνει επαναπροωθήσεις παράτυπων μεταναστών στην Ελλάδα, εξαιτίας της επανειλημμένης καταδίκης της χώρας μας από το Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τις συνθήκες στα κέντρα κράτησης.

Για τους... άπιστους Θωμάδες ήρθε η επίσημη επιβεβαίωση των παραπάνω και από το Βερολίνο για να κλείσει το ζήτημα.
Ή έτσι φάνηκε τουλάχιστον, αφού από τη Νέα Δημοκρατία φαίνεται ότι επιμένουν πως οι πρόσφυγες «δεν είναι καλοδεχούμενοι στην Κρήτη», η οποία, όπως και τα νησιά του Ιονίου αλλά και η Πελοπόννησος σε μεγάλο βαθμό (με εξαίρεση την Ανδραβίδα, που φιλοξενεί 246 πρόσφυγες και μετανάστες), μέχρι σήμερα δεν είχε δεχθεί ούτε έναν μετανάστη.

Την ίδια ώρα όμως η υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα και κυρίως τα νησιά πνίγονται από τον αριθμό των ανθρώπων που παραμένουν «όμηροι» στα hotspots και τα... άτυπα κέντρα κράτησης.
Όπως αποδεικνύεται από τη συνοπτική κατάσταση του αριθμού των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας, η κατάσταση –ειδικά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου– είναι εκρηκτική. Με βάση τα στοιχεία που ίσχυαν στις 16.8.2016:
- Στη Λέσβο, με χωρητικότητα 3.500, φιλοξενούνται 4.369.
- Στη Χίο, με χωρητικότητα 1.100, φιλοξενούνται 3.072.
- Στη Σάμο, με χωρητικότητα 850, φιλοξενούνται 1.394.
- Στην Κω, με χωρητικότητα 1.000, φιλοξενούνται 1.015.
- Στο σύνολο των νησιών, με χωρητικότητα 7.450, φιλοξενούνται 10.608.

Άμεση μεταφορά
Το πρώτο και βασικότερο ζήτημα για την πολιτεία είναι η άμεση μεταφορά των περισσότερων από αυτούς τους 10.608 πρόσφυγες και μετανάστες σε άλλες δομές, αφού τόσο στη Λέσβο όσο και στη Χίο τα επεισόδια μεταξύ εξαγριωμένων κρατουμένων είναι καθημερινά, ενώ και η υπομονή των κατοίκων έχει εξαντληθεί, με συνέπεια να πληθαίνουν οι «ακραίες φωνές».
Από τον συνολικό αριθμό των προσφύγων και μεταναστών περισσότεροι από 8.500 έχουν υποβάλει αίτημα για παροχή ασύλου. Όμως, η διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων από τα κλιμάκια της αρμόδιας Υπηρεσίας Ασύλου προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς και δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πριν από τα μέσα του φθινοπώρου.

Γι’ αυτό ευθύνη φέρουν και οι Ευρωπαίοι εταίροι, οι οποίοι, παρά τις δεσμεύσεις τους, καθυστέρησαν σημαντικά να στείλουν στην Ελλάδα το εξειδικευμένο προσωπικό. Και όταν αυτοί έφθασαν, ήταν πολύ λιγότεροι από τον αρχικό προβλεπόμενο αριθμό.
Την ίδια ώρα οι ροές από την Τουρκία μπορεί να μην παρουσιάζον αύξηση μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα –παρά τη λανθασμένη εντύπωση που έχει δημιουργηθεί στην κοινή γνώμη από ανάλογα δημοσιεύματα σημαντικής μερίδας του Τύπου– αλλά η σταθερή αύξηση κατά μέσον όρο εκατό νέων προσφύγων και μεταναστών λειτουργεί επιβαρυντικά στα ήδη κορεσμένα hotspots.

Απόρριψη και εγκλωβισμός
Ένα ζήτημα που αναμένεται να προκύψει τους αμέσως επόμενους μήνες και στο οποίο καλούνται να βρουν απάντηση τόσο η Ελλάδα όσο και η Ε.Ε. είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ποντικιού» από πηγές της Υπηρεσίας Ασύλου, έως τώρα το 79% των αιτήσεων ασύλου έχει απορριφθεί. Μεταξύ των απορριφθέντων συμπεριλαμβάνονται και πολλοί Σύριοι, παρά την επικρατούσα αντίληψη ότι αυτοί τουλάχιστον θεωρούνται πρόσφυγες πολέμου.
Η απόρριψη σημαίνει πως χιλιάδες άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία, βάσει της συμφωνίας της 18ης Μαρτίου μεταξύ της Ε.Ε. και των «γειτόνων». Μια συμφωνία όμως που προς το παρόν δεν εφαρμόζεται, αφού εδώ και πέντε μήνες ο αριθμός των αναγκαστικών επαναπροωθήσεων δεν ξεπερνά τις λίγες εκατοντάδες παράτυπων μεταναστών και αυτοί είναι κυρίως Πακιστανοί, Αλγερινοί και Μαροκινοί.
Αλλά και στα κέντρα προσωρινής φιλοξενίας η εικόνα δεν είναι καλύτερη.

- Στις δομές της Βόρειας Ελλάδας ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών ανέρχεται σε 18.982. Σε ορισμένους καταυλισμούς μάλιστα, όπως αυτός του πρώην εργοστασίου της Softex στη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν καταγγελίες μελών ΜΚΟ για σεξουαλικές επιθέσεις σε βάρος γυναικών και παιδιών από άλλους μετανάστες.
- Στην Κεντρική Ελλάδα ο αριθμός των «εγκλωβισμένων» ανέρχεται σε 2.983, ενώ ασφυκτική είναι η κατάσταση και στις δομές της Αττικής, που φιλοξενούν 9.896 σε σύνολο χωρητικότητας 10.866.
- Σε αυτούς να υπολογίζονται και οι 3.500 πρόσφυγες και μετανάστες που παραμένουν σχεδόν επί έναν χρόνο στο Ελληνικό, κάτω από άθλιες συνθήκες, αλλά και περίπου 4.500 που εγκατέλειψαν τις δομές και έχουν... εξαφανιστεί! Είτε περιφέρονται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη αναζητώντας κάποιον διακινητή που θα τους μεταφέρει παράνομα στη Βόρεια Ευρώπη είτε προσπαθούν να επιστρέψουν στην Ειδομένη περνώντας τις νύχτες κυνηγημένοι και κρυμμένοι σε δάση και χωράφια, προσπαθώντας να φθάσουν στα κλειστά σύνορα με τα Σκόπια...

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1930 στις 18-08-2016