Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Ιστορία γράφουν οι πράξεις

Πολύ σύντομα ο Τσίπρας και το κόμμα του θα πρέπει να αποδείξουν αν είναι δύναμη ανατροπής ή συμβιβασμού



Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ,

Η βάσιμη πιθανότητα (για κάποιους βεβαιότητα) εμφάνισης μιας «κυβέρνησης Τσίπρα» στην Ελλάδα υποχρεώνει τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη (και τον κόσμο) να εξετάσουν με μεγαλύτερη προσοχή το «φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ». Ισχύει, βέβαια, και το αντίστροφο: Ο ΣΥΡΙΖΑ, διεκδικώντας την κυβέρνηση της χώρας, είναι υποχρεωμένος να επικοινωνήσει με το σύστημα (εγχώριο και διεθνές) ξεκαθαρίζοντας τις θέσεις του, αναζητώντας περιθώρια ελιγμών και εφικτές - ρεαλιστικές κινήσεις.

Σε κάθε περίπτωση η επικοινωνία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης με το διεθνές περιβάλλον αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σημασία, καθώς μέσα από τη διαφαινόμενη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές (ευρωεκλογές - εθνικές) ενδέχεται να καταγραφεί η πρώτη έμπρακτη αμφισβήτηση της κεντρικής (γερμανικής) οικονομικής επιλογής, η οποία συνοψίζεται σε τρεις λέξεις: ασφυκτική δημοσιονομική πειθαρχία.
Το αν μια εκλογική επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ θέτει ζήτημα επανεξέτασης των κεντρικών (γερμανικών) πολιτικών επιλογών της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής σχετίζεται πρώτα και κύρια με τον βαθμό στον οποίο το σημερινό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα επιμείνει στις εξαγγελίες και υποσχέσεις που διατυπώνει διεκδικώντας την εξουσία.
Κάτι που επίσης θα πυροδοτήσει μια συζήτηση για τις κυρίαρχες (γερμανικές) πολιτικές - οικονομικές επιλογές στην Ε.Ε., είναι το συνολικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και η αποτύπωση των πολιτικών δυνάμεων στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προς το παρόν, πάντως, όσο πλησιάζει η ημερομηνία των ευρωεκλογών ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ανεβάζει τους τόνους στις διατυπώσεις του.
Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας του ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο Αλέξης Τσίπρας διατυπώνει φράσεις όπως αυτή σε ομιλία του (1.3.2014) στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας: «Στις εκλογές του Μάη το ευρωπαϊκό κατεστημένο θα ακούσει τη δυνατή φωνή μας – “Gotofsi”, που σημαίνει: “Τελειώσατε”»:
Στο ευρωπαϊκό κατεστημένο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετεί τόσο το εγχώριο (κυρίαρχο μέχρι πριν από λίγο καιρό) πολιτικό προσωπικό που συγκεντρώνεται γύρω από τη συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου όσο και τις ευρωπαϊκές συντηρητικές δυνάμεις που ακολουθούν αναντίρρητα τις γερμανικές οδηγίες.
Στην ίδια ομιλία του στη Λιουμπλιάνα ο Τσίπρας συνέδεσε το ελληνικό με το ευρωπαϊκό κατεστημένο ως εξής: «Το μνημόνιο έχει αποτύχει στην Ελλάδα. Η συγκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου ήδη βρίσκεται στην έξοδο κινδύνου. Όλος ο παλιός κόσμος που άφησε την Ελλάδα να καταρρεύσει, βρίσκεται στην έξοδο κινδύνου».

Πρόταση διεξόδου
Η πολιτική επιχειρηματολογία που αναπτύσσει στις ευρωπαϊκές ομιλίες του ο Τσίπρας περικλείει το όραμα για μια άλλη Ευρώπη, η οποία μπορεί να οικοδομηθεί στα θεμέλια της νίκης της Αριστεράς στις ελληνικές εθνικές εκλογές:
«Τους επόμενους λίγους μήνες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι πλέον κυβέρνηση εν αναμονή. Θα είναι η πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ιστορία της Ελλάδας. (...) Την ίδια στιγμή, η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει από μόνη της τις προϋποθέσεις για αλλαγή πολιτικής και έναν νέο συσχετισμό πολιτικών δυνάμεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θα είναι η αρχή του τέλους για τη λιτότητα στην Ευρώπη».
Ο Αλέξης Τσίπρας ως υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν συνοψίζει στις ομιλίες του το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ως εξής:
◆ «Να βάλουμε τέλος στη λιτότητα για να ξανακερδίσουμε τη Δημοκρατία».
◆ «Να αναχαιτίσουμε τις κοινωνικές διεργασίες που αναβιώνουν εθνικιστικές τάσεις και ξενοφοβία, που αναζωπυρώνουν τον δεξιό λαϊκισμό και εξτρεμισμό».
◆ «Nα ξαναενώσουμε λαούς και χώρες που ο νεοφιλελευθερισμός χωρίζει».
◆ «Να οικοδομήσουμε την ευρύτερη δυνατή κοινωνική και πολιτική συμμαχία ενάντια στη λιτότητα».
◆ «Να προωθήσουμε την αλληλεγγύη των νέων γυναικών και ανδρών, των εργαζομένων, των συνταξιούχων και των ανέργων σε μια Ευρώπη ενάντια στην αλληλεγγύη του κεφαλαίου».

Το τοπίο
Το ελληνικό οικονομικό δράμα, σε συνδυασμό με τη γενικότερη οικονομική δυσπραγία των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, αποκάλυψε τις αδυναμίες και τα όρια του εγχειρήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπό τη συγκεκριμένη γερμανική καθοδήγηση και πολιτική - οικονομική αντίληψη. Υπ’ αυτήν την έννοια οι επικείμενες ευρωεκλογές αποκτούν ένα πρόσθετο πολιτικό βάρος, καθώς οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι έχουν την ευκαιρία αν όχι να αλλάξουν την κατεύθυνση της Ε.Ε., τουλάχιστον να αποστείλουν ένα ισχυρό μήνυμα στο ευρωπαϊκό κατεστημένο.
Το μήνυμα αυτό μπορεί να συνταχθεί τόσο από τις δυνάμεις που θα συγκεντρώσει η Ευρωπαϊκή Αριστερά, μέσω της οποίας ο Τσίπρας διεκδικεί την προεδρία της Κομισιόν, όσο και από τις δυνάμεις του «ευρωσκεπτικισμού», οι οποίες έχουν ήδη αποφανθεί ότι το δεδομένο ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν έχει μέλλον και είναι καταδικασμένο να κατεδαφιστεί.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις των δημοσκοπήσεων, είναι βάσιμη η εκτίμηση ότι η Αριστερά θα κερδίσει σημαντικό έδαφος στις επικείμενες ευρωεκλογές, καθώς οι κρατούντες θα καταβάλουν κάποιο τίμημα των επιλογών τους, οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια προοπτική διεξόδου από την κρίση διαιωνίζοντας και βαθαίνοντας την πολιτική - οικονομική διαίρεση εντός της Ε.Ε.
Ενδεικτικά, η τελευταία ανάλυση δημοσκοπήσεων του ανεξάρτητου οργανισμού Vote Watch Europe (δημοσιοποιήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου) καταγράφει τάση διπλασιασμού των ποσοστών της Ευρωπαϊκής Αριστεράς: από 4,6% και 35 έδρες που διαθέτει σήμερα, η δημοσκόπηση προβλέπει σχεδόν διπλασιασμό του ποσοστού αυτού στο 8,9%, με το οποίο η ευρωομάδα της GUE/NGL θα καταλάβει 67 έδρες.
Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, η Ευρωπαϊκή Αριστερά είναι τρίτη δύναμη μετά τους Σοσιαλδημοκράτες, που καταγράφουν προβάδισμα έναντι του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (209 έδρες και ποσοστό 27,8% έναντι 202 εδρών και 26,9%), προηγείται δε των Φιλελευθέρων που συγκεντρώνουν δημοσκοπικό ποσοστό 8,1% και 61 έδρες.
Κάτι που επίσης θα δείξει το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης είναι ο βαθμός και το είδος της διαίρεσης στην Ευρώπη. Με πιο απλά λόγια, έχει ενδιαφέρον να εξετάσει κανείς την εκλογική συμπεριφορά των Ευρωπαίων ψηφοφόρων των χωρών του κατεστραμμένου Νότου και αυτών του «πλούσιου» Βορρά.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που βάσιμα μπορεί να «δει» κάποιος από τώρα είναι ότι: η Αριστερά πρόκειται να αυξήσει σημαντικά τη δύναμή της στο Ευρωκοινοβούλιο, γεγονός που αναμένεται να προσφέρει πολιτικό πλεονέκτημα στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα

Πλούσιοι και φτωχοί
Είναι φανερά τα αποτελέσματα της (γερμανικής) διαχείρισης της κρίσης στον ευρωπαϊκό Νότο. Σ’ αυτές τις χώρες καταγράφεται η εντονότερη αμφισβήτηση για το λεγόμενο κοινό ευρωπαϊκό εγχείρημα, τόσο με την εμφάνιση αντιευρωπαϊκών – ή και ακροδεξιών – κομμάτων όσο και με την άνοδο των ποσοστών της Αριστεράς (για την ακρίβεια, ενός τμήματος της Αριστεράς) που εξακολουθεί να πιστεύει ότι είναι εφικτή η δημιουργία της Ευρώπης των λαών εντός της δομής της Ε.Ε.
◆ Στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται με ένα σαφέστατο δημοσκοπικό προβάδισμα τόσο για την ευρωκάλπη όσο και για την κάλπη των εθνικών εκλογών. Αν οι δημοσκοπικές προβλέψεις επαληθευτούν, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεισφέρει στην ευρωομάδα της Αριστεράς (GUE/NGL) τους περισσότερους ευρωβουλευτές από κάθε άλλο αριστερό κόμμα.
◆ Στην Ισπανία η Ενωμένη Αριστερά τετραπλασιάζει (δημοσκοπικά) τα ποσοστά της και φτάνει μέχρι και το 14,5%.
◆ Στην Πορτογαλία το Μπλόκο της Αριστεράς φαίνεται να ανακάμπτει από την «καταστροφή» στις βουλευτικές εκλογές του 2011 και φτάνει το 7%, ενώ το Κ.Κ. Πορτογαλίας ενισχύεται φτάνοντας στο 9,5%.
◆ Στην Ιταλία οι διεργασίες στη ριζοσπαστική Αριστερά επηρεάζονται από την υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το ψηφοδέλτιο «Μια άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα», γνωστό ως «λίστα Τσίπρα», το οποίο δημιούργησαν διανοούμενοι και ακτιβιστές με τη στήριξη του κόμματος Αριστερά, Οικολογία, Ελευθερία και της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, εμφανίζεται στις πρώτες δημοσκοπήσεις να σπάει το φράγμα του 5% και να συγκεντρώνει περίπου 7%, μισή μονάδα παραπάνω από όσο είχαν συγκεντρώσει συνολικά τα δύο παλαιότερα στις προηγούμενες ευρωεκλογές.
◆ Στη Γερμανία το εκτελούν χρέη αξιωματικής αντιπολίτευσης Die Linke εμφανίζει δημοσκοπική κάμψη σε σχέση με τις ομοσπονδιακές εκλογές, αλλά αύξηση σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές. Οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν από 8% έως 10%.
◆ Στη Γαλλία ο συνασπισμός της Αριστεράς κινείται δημοσκοπικά στο 9% αυξάνοντας τις δυνάμεις του.
Παρά το γεγονός ότι οι προβλέψεις των δημοσκοπήσεων για τις ευρωεκλογές δεν επιφυλάσσουν κάποια τεκτονική αλλαγή στο οικοδόμημα της Ε.Ε., είναι φανερό ότι η άνοδος της Αριστεράς μπορεί να συμβάλει στην άρθρωση ενός «ενοχλητικού» για τους κρατούντες πολιτικού λόγου. Υπό αυτήν την έννοια, κανείς από τους «μεγάλους παίκτες» – ούτε οι Γερμανοί ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ρώσοι – δεν μπορεί να αγνοήσει τη δυναμική που έχει αποκτήσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα.

Οι Αμερικανοί
Η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα έχει ήδη εξορθολογίσει τις πρώτες εκτιμήσεις της, οι οποίες εμφάνιζαν τον ΣΥΡΙΖΑ στις... παρυφές της νομιμότητας. Ο ρεαλισμός άλλωστε αποτελεί βασικό προτέρημα της Ουάσιγκτον...
Σύμφωνα λοιπόν με όσα ακούγονται, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει σταθερές επαφές με την αμερικανική πρεσβεία στο πλαίσιο των συζητήσεων που οι Αμερικανοί διπλωμάτες επιδιώκουν προκειμένου να διαμορφώσουν άποψη για τις προθέσεις (και τις δυνατότητες) μιας πιθανής κυβέρνησης Τσίπρα.
Όπως υποστηρίζουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, το συμπέρασμα που μπορεί να βγει από αυτές τις επαφές είναι ότι οι Αμερικανοί δεν πρόκειται να βοηθήσουν την εκδήλωση πολιτικών (από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ) οι οποίες θα δημιουργούσαν ανυπέρβλητο πρόβλημα στη Γερμανία. Υπ’ αυτήν την έννοια, όπως υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές, μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ η οποία θα επιχειρήσει «κόντρα» με τη Γερμανία δεν μπορεί να ελπίζει σε αμερικανική βοήθεια.

Οι Ρώσοι
Σταθερές επαφές διατηρεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και με τη ρωσική πρεσβεία. Οι επαφές αυτές ενισχύθηκαν ιδιαίτερα μετά τη συνάντηση Τσίπρα - Λαβρόφ, η οποία πραγματοποιήθηκε προ διμήνου, κατά την επίσκεψη του Ρώσου ΥΠΕΞ στην Αθήνα.
Σε εκείνη τη συνάντηση, όπως είχε γράψει (και) το «Ποντίκι», συμφωνήθηκε ένα πλαίσιο, προκειμένου να αναζητηθούν τρόποι οικοδόμησης μιας στρατηγικής ελληνορωσικής συνεργασίας στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στην εξουσία.
Το αν και πόσο μπορεί να «ποντάρει» στη βοήθεια της Μόσχας μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εξαρτάται, όπως υποστηρίζουν κύκλοι του κόμματος, τόσο από το βάθος και την προετοιμασία των συζητήσεων με τη Μόσχα όσο βέβαια και από την αποφασιστικότητα (ή μη αποφασιστικότητα) να επιχειρήσει και να φέρει σε πέρας μια σκληρή διαπραγμάτευση με το ευρωπαϊκό (γερμανικό) κατεστημένο.
Συμπέρασμα: Πολύ σύντομα, ίσως συντομότερα απ’ όσο θα επιθυμούσε, ο ΣΥΡΙΖΑ θα «ζυγιστεί και θα μετρηθεί». Η εν λόγω... «μέτρηση» δεν θα έχει να κάνει με το αποτέλεσμα της κάλπης των ευρωεκλογών ούτε, ακόμη περισσότερο, με το αποτέλεσμα της κάλπης των εθνικών εκλογών, οι οποίες πιθανότατα θα τον φέρουν στην κυβέρνηση. Το «ζύγισμα» του ΣΥΡΙΖΑ θα αρχίσει ακριβώς εκείνη τη στιγμή που κατά κάποιους θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι δύναμη ανατροπής – όχι μόνο στα λόγια – ενώ κατά κάποιους άλλους θα κληθεί να επιβεβαιώσει ότι είναι δύναμη συνεννόησης...