Παρασκευή 20 Νοεμβρίου 2015

Το ρήγμα της συνοχής και το τέλος της ανοχής


Tvxs Ανάλυση

Δυο διαγραφές, των Στάθη Παναγούλη και Νίκου Νικολόπουλου, και μια σοβαρή πολιτική απώλεια, του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, σηματοδοτούν το πρώτο ρήγμα συνοχής και, ταυτόχρονα, το τέλος της ανοχής στην κυβέρνηση Τσίπρα. Και το νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας γίνεται ο σταθμός που μπορεί να επαναπροσδιορίσει πολιτικές στρατηγικές, συσχετισμούς και εξελίξεις μέσα στους επόμενους μήνες.Το ρήγμα της συνοχής περιορίζει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στους 153 βουλευτές, αφήνει στην κυβέρνηση τα πρώτα βαθιά μνημονιακά της τραύματα και την οδηγεί με όρους αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας στις κρίσιμες αναμετρήσεις του ασφαλιστικού, του φορολογικού των αγροτών και του δεύτερου κύματος ρύθμισης των κόκκινων δανείων.

Σ’ αυτό τον ισχυρό κλυδωνισμό το Μαξίμου απαντά διά του τέλους της ανοχής: Το μήνυμα εστάλη με κατ’ εξοχήν συμβολικό τρόπο με την αναγκαστική παραίτηση Σακελλαρίδη και σφραγίστηκε με την διαγραφή Παναγούλη – την πρώτη διαγραφή επί των ημερών της αριστερής κυβέρνησης. «Όλοι γνώριζαν πολύ καλά τι προέβλεπε η συμφωνία και όλοι γνώριζαν τι έπεται όταν κατέβαιναν υποψήφιοι, με λίστα, στις εκλογές. Όποιος διαφωνεί, παραιτείται και παραδίδει την έδρα», τόνιζαν αργότερα, μετά την ψηφοφορία στη Βουλή, κυβερνητικές πηγές.

Ωστόσο, ακόμη και στο πρωθυπουργικό επιτελείο γνωρίζουν και αναγνωρίζουν πως το ζήτημα δεν είναι απλά πειθαρχικό, ούτε μόνον αριθμητικό. Πέραν των Στάθη Παναγούλη και Νίκου Νικολόπουλου των ΑΝΕΛ,χθες υπήρξαν τουλάχιστον δύο με τρεις βουλευτές ακόμη που η ψήφος τους δεν θεωρείτο απολύτως δεδομένη, ενώ πολλοί περισσότεροι είναι εκείνοι που εκφράζουν εντεινόμενους προβληματισμούς στις συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων.

Στην αίθουσα της Ολομέλειας υπήρξαν ψήγματα αγωνίας, για παράδειγμα, έως ότου ακουστεί το «Ναι» της Βάσως Κατριβάνου και του Χρήστου Καραγιαννίδη, ενώ από το πρωί ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ είχαν διαρκείς επικοινωνίες ζύμωσης και κατευνασμού με πολλούς βουλευτές.

Εάν, δε, στην καταγραφή των απωλειών οι δύο διαγραφές είναι εκείνες που μετρούν περισσότερο στην κοινοβουλευτική αριθμητική, η αποπομπή Σακελλαρίδη είναι εκείνη με το μεγαλύτερο πολιτικό βάρος. Η διαφοροποίηση, κατόπιν μακράς αποστασιοποίησης, του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου αντανακλά και την βαθιά αμηχανία που εξακολουθεί να προκαλεί σε μια μερίδα τουλάχιστον στελεχών του κόμματος η συνθηκολόγηση με τους δανειστές και τα δύσκολα μέτρα που έρχονται.

«Το ερώτημα δεν είναι εάν υπάρχουν βουλευτές πρόθυμοι να ρίξουν την κυβέρνηση, δεν υπάρχει τέτοιο ζήτημα. Το ερώτημα είναι ποια ουσιαστική στρατηγική διεξόδου μπορεί να παράξει σύσσωμη μια κυβέρνηση που αίρει το πολιτικό βάρος μέτρων εντελώς ασύμβατων και με τις κοινωνικές αντοχές και με τις ιδεολογικές αρχές της», έλεγε χαρακτηριστικά χθες το βράδυ στη Βουλή στέλεχος προερχόμενο από τους κύκλους των «προβληματισμένων».

Αυτοί οι κύκλοι δεν είναι συντεταγμένοι, δεν σηματοδοτούν καμία συμπαγή κίνηση αμφισβήτησης από την πλευρά των «53» - όπως, άλλωστε, διαβεβαίωναν χθες και συνεργάτες του Γαβριήλ Σακελλαρίδη -, αλλά είναι και απρόβλεπτοι σε ό,τι αφορά τα όρια των αντοχών τους στην κοινωνική πίεση και την στροφή στον πολιτικό ρεαλισμό.

Γνωρίζοντας αυτά τα δεδομένα, το Μαξίμου αναζητά διόδους αποσυμπίεσης και πολιτικές ανάσες πριν από το επόμενο crash test – ένα crash test που έχει ως ντε φάκτο μεγαλύτερη πρόκληση το ασφαλιστικό. Ένα από τα σενάρια που διερευνώνται είναι να παραπεμφθεί για αργότερα, ίσως και για τις αρχές του 2016, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, η συναίνεση των πιστωτών σε κάτι τέτοιο, όμως κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρείται.

Στην κυβέρνηση ποντάρουν στο γεγονός ότι ορισμένα τουλάχιστον κέντρα στην Ευρώπη θέλουν όντως σ’ αυτή τη συγκυρία – και για λόγους γεωπολιτικούς και ασφαλείας – την πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα και την στήριξη της κυβέρνησης Τσίπρα. Και, στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνουν και τα εύσημα που έσπευσε να απονείμει χθες το βράδυ για την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου ο επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί.

Ταυτόχρονα όμως γνωρίζουν ότι έτερα κέντρα, εντός και εκτός συνόρων, βλέπουν την συρρικνωμένη κυβερνητική πλειοψηφία ως χρυσή ευκαιρία για την επαναπροώθηση των σεναρίων είτε των οικουμενικών πολιτικών σχημάτων, είτε της συγκυβέρνησης με τις «εφεδρείες» του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού – προοπτική που, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, δεν είναι καν η έσχατη που θα επιθυμούσε το Μαξίμου…