Το κυβερνητικό success story νούμερο 2 είναι σε εξέλιξη και βασίζεται κατά κύριο λόγο στην επιλογή του αγωγού TAP από την κοινοπραξία Σαχ Ντενίζ για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα στην Ευρώπη μέσω (και) Ελλάδας. Ο διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίληςλύνει για το tvxs.gr βασικές απορίες γύρω από την πραγματική διάσταση της πολυδιαφημισμένης ενεργειακής συμφωνίας.Ποια είναι τα πρακτικά οφέλη της επένδυσης;
-Οικονομικά και κοινωνικά
α) Κατά τα φαινόμενα, στο στάδιο κατασκευής, θα δημιουργηθούν περισσότερες από 2.000 άμεσες θέσεις εργασίας και περισσότερες από 7.000 έμμεσες θέσεις εργασίας. Στο στάδιο υλοποίησης του έργου, οι θέσεις εργασίας περιορίζονται στις 400-500.
β) Εκ των πραγμάτων, θα τονωθούν οι - δοκιμαζόμενες - τοπικές οικονομίες της βόρειας Ελλάδας.
-Αναπτυξιακά (μη μετρήσιμα)
Δημιουργούνται προϋποθέσεις δημιουργίας ενός ελκυστικότερου επενδυτικού περιβάλλοντος, μέσα από την αξιοποίηση αυτού του «καλού νέου», κάτι που θα πάρει βέβαια χρόνο (μεταρρυθμίσεις, ενίσχυση εξωστρέφειας κ.ο.κ.)
-Γεωπολιτικά
α) Μετά από σειρά ανεπιτυχών προσπαθειών, και με δεδομένο ότι ο TAP ανοίγει τον νότιο ευρωπαϊκό διάδρομο, η χώρα εντάσσεται στον διεθνή ενεργειακό χάρτη και άρα θα διαδραματίζει έναν ρόλο. Αυτός δεν θα είναι βέβαια καθοριστικός, αλλά μέχρι τώρα η χώρα βρισκόταν στο περιθώριο των ευρωπαϊκών αποφάσεων.
β) Δυνητικά μπορεί να δημιουργηθεί ένα καλύτερο περιβάλλον συνεννόησης, μεγαλύτερης κατανόησης, στις σχέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία αλλά και με την Τουρκία, υπό την έννοια ότι θα συμμετέχουν από κοινού σε ένα σχέδιο αμοιβαίας ωφέλειας.
Πώς θα εισπράξει έσοδα το ελληνικό δημόσιο;
Κατά κύριο λόγο, μέσω της φορολόγησης της κοινοπραξίας. Αυτό μεταφράζεται σε 320 εκατ. σε βάθος 15ετίας.
Ποιο είναι το μελανό σημείο της συμφωνίας;
Το γεγονός ότι δεν προβλέπονται έσοδα από τη διέλευση του αγωγού. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις, υπάρχουν διόδια για την κοινοπραξία, το αντίτιμο των οποίων εξαρτάται από τις μεταφερόμενες ποσότητες. Προφανώς, αυτό θυσιάστηκε προκειμένου να γίνει ελκυστικότερο το σχέδιο. Είναι, πάντως, εντυπωσιακό.
Διασφαλίζει η Ελλάδα ενεργειακούς πόρους μέσα από τη συμφωνία;
Αμέσως όχι. Δεν έχει δεσμευτεί η παραμικρή ποσότητα φυσικού αερίου από το συγκεκριμένο project. Τώρα, πλέον, η ΔΕΠΑ διαπραγματεύεται προς αυτήν την κατεύθυνση. Πιθανότατα, σε ετήσια βάση θα διασφαλιστούν τελικώς 1-1,5 δις κυβ. μέτρα. Σε τι τιμές; Επειδή η Ελλάδα και η Ιταλία, παρείχαν υψηλότερες τιμές απ’ ό,τι οι χώρες οι οποίες μετέχουν στον Nabucco West, προκειμένου να παρουσιάσουν ένα ελκυστικότερο σχέδιο, θα ήταν ευκταία, αλλά όχι τόσο πιθανή, η επίτευξη μειωμένων τιμών.
Γιατί η Ελλάδα πληρώνει πολύ ακριβότερα (σύμφωνα με εκτιμήσεις κατά 30%) το φυσικό αέριο;
-Η ελληνική αγορά είναι μικρή και άρα έχει μικρότερα περιθώρια διαπραγμάτευσης.
-Η Ελλάδα δεν έχει εναλλακτικούς προμηθευτές. Έως και πριν από 4 χρόνια η εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο ανερχόταν στο 70% (σήμερα στο 55%). Όταν δεν υπάρχουν εναλλακτικές, τότε περιορίζονται τα περιθώρια διαπραγμάτευσης. Αν δεσμευτούν ποσότητες και από το αζέρικο αέριο (ήδη 750.000 κυβ.μέτρα), τότε θα υπάρξει μια ισορροπία και θα είναι πιο εύκολη η διαπραγμάτευση του κόστους.
-Δεν λειτουργεί καθόλου ο ανταγωνισμός στην – στρεβλή – ελληνική αγορά και άρα δεν είναι δυνατές προς τα κάτω διακυμάνσεις στη διατίμηση.
tvxs