Της Βένας Γεωργακοπούλου
Και ξαφνικά σε μια ευτυχισμένη στιγμή του ελληνικού σινεμά, με τη βράβευση του Αλέξανδρου Αβρανά στο Φεστιβάλ Βενετίας, έπεσε η βόμβα. Ο Γιώργος Παπαλιός παραιτήθηκε την Παρασκευή από πρόεδρος του Δ.Σ. του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, αφήνοντας τον γενικό διευθυντή του, Γρηγόρη Καραντινάκη, σε δύσκολη θέση.
Ο Παπαλιός δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο, που εύκολα μπορεί να στερηθεί ο κινηματογράφος μας. Είναι ο ιδεολόγος και σινεφίλ εφοπλιστής, που κατέθεσε την ψυχή και τα χρήματά του για να γεννηθεί το νέο ελληνικό σινεμά στηρίζοντας τη δεκαετία του ’70 τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και πολλούς άλλους σκηνοθέτες. Αυτός ο σχεδόν μυθιστορηματικός αλλά σεμνός και διακριτικός άνθρωπος δέχτηκε το 2006, με προτροπή τού τότε υπουργού Πολιτισμου Γιώργου Βουλγαράκη, να αναλάβει τα ηνία του ΕΚΚ. Εκανε μια μικρή επανάσταση.
Δική του ήταν η πολιτική στήριξης της νέας φουρνιάς των σκηνοθετών (του Λάνθιμου και της μεγάλης πια παρέας του), ενώ την ίδια στιγμή, παθαίνοντας αλλεργία με τις αγκυλώσεις του Δημοσίου, πρωτοστάτησε στη σύγκρουση με τις συντεχνίες του χώρου, στην αποδυνάμωσή τους από τα κέντρα λήψης αποφάσεων και στη διαμόρφωση ενός νέου, σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για το σινεμά, έχοντας στο πλευρό του τούς «Κινηματογραφιστές στην ομίχλη» και τον τότε υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο.
Τον Ιούλιο του 2011, κάνοντας ένα βήμα στο πλάι, παρέδωσε τα ηνία του νέου ΕΚΚ στον Γρηγόρη Καραντινάκη, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του, και περιορίστηκε στα καθήκοντα του προέδρου του Δ.Σ. Μέχρι να τα βροντήξει την Παρασκευή και να φύγει.
Η παραίτησή του προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στον κινηματογραφικό χώρο, ενώ θορύβησε και εξέπληξε και τον υπουργό Πολιτισμού, πόσω μάλλον που ήρθε μόλις μία εβδομάδα μετά τη δέσμευσή του, με την ευκαιρία της βράβευσης Αβρανά, να συναντήσει στελέχη του ΕΚΚ και νέους σκηνοθέτες για να συζητήσουν όλοι μαζί τη στήριξη του ελληνικού σινεμά. Ο Π. Παναγιωτόπουλος τηλεφώνησε αμέσως στον Γιώργο Παπαλιό, τον διαβεβαίωσε για την εκτίμησή του και τον κάλεσε να παραμείνει στη θέση του. Αυτός, όμως, εμμένει στην παραίτησή του.
Διότι, αντίθετα με την αρχική ανακοίνωση του ΕΚΚ, οι λόγοι της μόνο «προσωπικοί» δεν είναι. Σε αποκλειστικές δηλώσεις του προς την «Εφημερίδα των Συντακτών» ο κ. Παπαλιός, φανερά οργισμένος, καταγγέλλει την παλιά κυρίως, αλλά και τη νέα ηγεσία του ΥΠΠΟ, για μια σειρά από ενέργειες που δείχνουν αδιαφορία για το σινεμά, αλλά και διάθεση ελέγχου του ΕΚΚ και ανατροπής των κεκτημένων του.
Συγκεκριμένα:
●Για Κώστα Τζαβάρα: «Ενώ συνεργάστηκα τόσο ομαλά με Βουλγαράκη, Λιάπη, Σαμαρά, Γερουλάνο και δεν είχα ποτέ πρόβλημα, βρέθηκα ξαφνικά αντιμέτωπος με τον Κώστα Τζαβάρα, που άλλωστε και ο ίδιος παραδέχτηκε ότι από σπόντα ήταν στο ΥΠΠΟ. Επί ένα χρόνο, εκτός από μία φορά που μας είδε στην αρχή και άλλη μία που ζήτησε να μάθει γιατί έρχεται αυτός ο Δανός στο Δ.Σ. του ΕΚΚ και πληρώνουμε τόσο πολλά (σ.σ. ο Χένιγκ Κάμρε, ο άνθρωπος που γέννησε το θαύμα του νέου δανέζικου σινεμά), καμιά άλλη επαφή δεν είχαμε. Την ίδια στιγμή έβαζε αυτόν τον ανεκδιήγητο τύπο, που είχε χρίσει σύμβουλό του (σ.σ. τον Γιάννη Σολδάτο) να συνεργάζεται με τα σωματεία και να προωθεί το κλείσιμο του Κέντρου. Ο υπουργός αναγκάστηκε να τον κρεμάσει δημοσίως, μόνο όταν κατάλαβε ότι με αυτά που έλεγε τον έκανε ρεζίλι».
●Για Πάνο Παναγιωτόπουλο: «Επί τρεις μήνες δεν μας έχει δει. Και ξαφνικά, όταν πήραμε βραβεία στη Βενετία, βγήκε να πει ότι θα βρει νέους τρόπους επιδότησης των ταινιών. Χωρίς να μιλήσει με το Κέντρο Κινηματογράφου; Θέλει κι αυτός, όπως ο Τζαβάρας, να αλλάξει τον νόμο. Να τον αλλάξει, πού; Ξέρει αν και πού χωλαίνει; Και με ποιον θα τον αλλάξει; Με τα σωματεία, που τον πολέμησαν, όπως άλλωστε και ο κ. Τζαβάρας, όταν ψηφιζόταν στη Βουλή; Μήπως εκεί στο ΥΠΠΟ ή κάπου αλλού δεν συμφωνούν με τους νέους σκηνοθέτες, που χρηματοδοτεί το Κέντρο, και θέλουν να γυρίζουμε ταινίες που να εξυψώνουν το αίσθημα του ελληνικού λαού και να του δίνουν φτερά; Ολα να τα περιμένει κανείς».
●Για παρέμβαση ΥΠΠΟ υπέρ Γιάννη Σμαραγδή: «Το κερασάκι στην τούρτα ήταν όταν με πήραν από το γραφείο του Πάνου Παναγιωτόπουλου και μου ζήτησαν, με ευγενικό τρόπο, δεν λέω, “να βοηθήσω” μια συγκεκριμένη ταινία. Το θεώρησα αφάνταστα προσβλητικό. Επί εφτά χρόνια κανένας υπουργός δεν διανοήθηκε ποτέ να ζητήσει ρουσφέτι. Στο ΕΚΚ υπάρχουν αυστηρές διαδικασίες».
Ο κ. Παπαλιός αρνήθηκε να μας αποκαλύψει τον προστατευόμενο σκηνοθέτη του ΥΠΠΟ. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η παρέμβαση έγινε για να πάρει ο Γιάννης Σμαραγδής κάποια χρήματα, που έχει ζητήσει για τη διανομή και προώθηση της ταινίας του «Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι».
●Για αδιαφορία ΥΠΠΟ: «Είναι βαθύτατη πια η απογοήτευσή μου. Δύο μέλη του Δ.Σ. τού ΕΚΚ (η Τατιάνα Καραπαναγιώτη, που ήταν και αντιπρόεδρος, και η Χριστίνα Κάλλας) αποχώρησαν και επί ένα χρόνο δεν σκέφτηκαν να διορίσουν άλλα. Περιμένουμε ενάμιση χρόνο να υπογραφεί ο νέος εσωτερικός κανονισμός του Κέντρου. Γυρνάω παντού, στο υπουργείο Τουρισμού και αλλού, και εκλιπαρώ βοήθεια για τη δημιουργία του Film Commission, που θα φέρει ξένες παραγωγές στη χώρα, και ούτε ένα τηλέφωνο δεν πήρα για απάντηση».
v.georgakopoulou@efsyn.gr