Διαφορετικοί βαθμοί ριζοσπαστικότητας, αλλά με πίστη στη δυνατότητα αλλαγής
Το μωσαϊκό των ιδεολογικών απόψεων και καταγωγών των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τη σαφή αριστερή αξιακή τοποθέτησή τους στα σύγχρονα ζητήματα της κοινωνίας και της οικονομίας αναδεικνύει η διαδικτυακή έρευνα που διεξήγαγε η Κουμουνδούρου την περίοδο πριν από το 2ο Συνέδριο του κόμματος και παρουσιάζει -στο μεγαλύτερο μέρος της- σήμερα η “Αυγή”.
Είναι συνεπείς ιδεολογικά οι συριζαίοι;
Πέρα από τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους ερωτώμενους (τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάζονται με τη μορφή πινάκων), οι υπεύθυνοι της έρευνας έκαναν μια προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα για την ταυτότητα των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, βάσει συσχετίσεων που έκαναν βάσει απαντήσεων σε διαφορετικά ερωτήματα.
Ένα από αυτά είναι το κατά πόσο ο ιδεολογικός αυτοπροσδιορισμός των μελών επαληθεύεται από όσα πιστεύουν για πιο ειδικά πολιτικά θέματα (ουσιαστικά κατά πόσο εμφανίζουν “συνέπεια”, απαντώντας σε πιο ειδικά ερωτήματα). Η έρευνα, λοιπόν, επιβεβαίωσε ότι όντως υπάρχει -τουλάχιστον μερικώς- συσχέτιση μεταξύ των δύο (ιδεολογική τοποθέτηση και άποψη για ειδικά θέματα). Για παράδειγμα, το 27,31% των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, οι κομμουνιστές (οι οποίοι έχουν κατά μέσο όρο περισσότερα χρόνια οργανωμένης ζωής από όλες τις υπόλοιπες ομάδες και αυτοπροσδιορίζονται ως οι πιο αριστεροί στην κλίμακα 1 έως 7), έδωσαν ριζοσπαστικότερες απαντήσεις στις ερωτήσεις πολιτικής κουλτούρας που αφορούν οικονομικά ζητήματα και μη (μετανάστευση, κυνισμός κ.ά).
Αυτό επαληθεύτηκε γενικότερα και βάσει μιας κλίμακας που δημιουργήθηκε ανάλογα με τις αξίες του καθενός και όχι του αυτοπροσδιορισμού του. Στην κλίμακα αυτή, οι σοσιαλιστές αναδείχθηκαν στη δεύτερη θέση (μετά τους κομμουνιστές), αν και οι αυτοαποκαλούμενοι αντιεξουσιαστές είχαν καταταχθεί στη δεύτερη θέση βάσει της ερώτησή του αυτοπροσδιορισμού. Επίσης, οι κομμουνιστές παρουσιάζουν σχετικά μεγάλο βαθμό συνοχής, με το 83,7% αυτών να διαφωνεί με την άποψη πως «η ταξική ανάλυση είναι πλέον ξεπερασμένη, το βασικό θέμα στις μέρες μας είναι πώς θα έρθει η ανάπτυξη». Ενδιαφέρον στοιχείο είναι και το ότι οι κομμουνιστές είναι και οι πιο κινηματικοί, με δεύτερους τους αντιεξουσιαστές.
Τι ενοποιεί τους συριζαίους. Διαφέρουν παλιοί και νέοι;
Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια ομάδα μελών η οποία αξιακά δεν θα ήταν λογικό να είναι στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς απορρίπτει όλα τα μαρξιστικά θέσφατα και τα ταυτοτικά στοιχεία της Αριστεράς και παρ’ όλα αυτά συμμετέχει στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί αυτοί άνθρωποι ταυτίζονται με τον ΣΥΡΙΖΑ και θέλουν να είναι μέλη του.
Είναι προφανές ότι αυτή η ομάδα δεν έχει συνοχή (για κάθε μέρος της η απάντηση είναι διαφορετική), όμως είναι αξιοσημείωτο ότι ο κυριότερος παράγοντας εγγύτητας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «οι πολιτικές λιτότητας μπορούν να ανατραπούν εάν οι λαοί της Ευρώπης παλέψουν», συνεπώς ενδέχεται αυτά τα μέλη να βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως τον φορέα της αλλαγής, ως το κόμμα που είναι ο συλλογικός εκφραστής της αντιλιτότητας και μπορεί να τα καταφέρει.
Κάποιοι από αυτούς είναι διεθνιστές, άλλοι πατριώτες, άλλοι φιλελεύθεροι υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων και οι περισσότεροι εξ αυτών θεωρούν ότι η οικονομία δεν λειτουργεί καλύτερα όσο λιγότερο παρεμβαίνει το κράτος.
Αξιοσημείωτο είναι, πάντως, ότι τα παλιά μέλη του κόμματος (εγγεγραμμένοι μέχρι 12/2012) δεν εμφανίζουν σχεδόν καμία αξιακή διαφορά με τα νέα μέλη (από τον 1/2012) αν και αυτοπροσδιορίζονται διαφορετικά.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως περίπου τα ίδια “ενοποιητικά” στοιχεία (με έμφαση στους οικονομικούς παράγοντες) παρουσιάζονται και στους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ. Γενικώς, τα αποτελέσματα της έρευνας για τους φίλους τους ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζουν μια αναλογία με τα αποτελέσματα των μελών που παρουσιάζονται σήμερα, αν και είναι σαφώς λιγότερο ριζοσπαστικά αριστεροί οι μέσοι όροι που προκύπτουν.
Πώς ενημερώνονται οι συριζαίοι
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ενημέρωσης των μελών του ΣΥΡΙΖΑ (ο ερωτώμενος είχε τη δυνατότητα μεταξύ πολλών απαντήσεων να επιλέξει τρεις):
Πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες επιλέγει το 39,61%, τοπικές εφημερίδες το 6,92% (για όσους μένουν στην επαρχία αυτό το ποσοστό αλλάζει ελάχιστα στο 7,2%), γενικής ύλης περιοδικά το 3,88% και επιστημονικά και ειδικά περιοδικά το 12,33%. Επίσης, το 38,51% επιλέγει το ραδιόφωνο και το 29,90% την τηλεόραση. Τέλος, το 74,32% επιλέγει ενημερωτικά sites και το 45,86% τα social media. Μόλις το 8,02% ενημερώνεται από το φιλικό του και οικογενειακό του περιβάλλον.
Σε ότι αφορά τα λεγόμενα “κομματικά” μέσα το 19,85% των μελών επιλέγει καθημερινά για την ενημέρωσή του την “Αυγή”. Το 40,12% των μελών ενημερώνεται από το avgi.gr, το 57,26% από το left.gr, το 53,55% ενημερώνεται από το Κόκκινο, το 16,81% ενημερώνεται από το syriza.gr και το 14,53% ενημερώνεται από sites ή social media των Οργανώσεων Μελών.
Πώς έγινε η έρευνα
Η έρευνα διενεργήθηκε μέσω διαδικτυακού ερωτηματολογίου, που διαμορφώθηκε στο site του ΣΥΡΙΖΑ (syriza.gr) ειδικά για αυτόν τον σκοπό, υπό την ευθύνη του υπουργού Επικρατείας Χριστόφορου Βερναρδάκη (που είναι, εξάλλου, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο ΑΠΘ) και με την πολύτιμη βοήθεια του Γιάννη Σκλιά. Η συμμετοχή ξεπέρασε τις 5.000 απαντήσεις.
Προφανώς, η συγκεκριμένη μεθοδολογία αναιρεί σε κάποιον βαθμό την τυχαιότητα του δείγματος, διότι η συμμετοχή έγινε μέσω Διαδικτύου, γεγονός που σημαίνει ότι αναφέρεται αποκλειστικά στους χρήστες του Ίντερνετ. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να μιλήσουμε για επαρκή αντιπροσώπευση, επειδή δεν χρησιμοποιήθηκε το σύνολο του δείγματος, αλλά ένα μέρος του (1.184 άτομα), το οποίο επιλέχθηκε με κριτήρια αντιπροσώπευσης ως προς την ηλικία και τη γεωγραφία.
Φοίβος Κλαυδιανός
Το μωσαϊκό των ιδεολογικών απόψεων και καταγωγών των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τη σαφή αριστερή αξιακή τοποθέτησή τους στα σύγχρονα ζητήματα της κοινωνίας και της οικονομίας αναδεικνύει η διαδικτυακή έρευνα που διεξήγαγε η Κουμουνδούρου την περίοδο πριν από το 2ο Συνέδριο του κόμματος και παρουσιάζει -στο μεγαλύτερο μέρος της- σήμερα η “Αυγή”.
Είναι συνεπείς ιδεολογικά οι συριζαίοι;
Πέρα από τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους ερωτώμενους (τα αποτελέσματα των οποίων παρουσιάζονται με τη μορφή πινάκων), οι υπεύθυνοι της έρευνας έκαναν μια προσπάθεια να απαντηθούν ερωτήματα για την ταυτότητα των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, βάσει συσχετίσεων που έκαναν βάσει απαντήσεων σε διαφορετικά ερωτήματα.
Ένα από αυτά είναι το κατά πόσο ο ιδεολογικός αυτοπροσδιορισμός των μελών επαληθεύεται από όσα πιστεύουν για πιο ειδικά πολιτικά θέματα (ουσιαστικά κατά πόσο εμφανίζουν “συνέπεια”, απαντώντας σε πιο ειδικά ερωτήματα). Η έρευνα, λοιπόν, επιβεβαίωσε ότι όντως υπάρχει -τουλάχιστον μερικώς- συσχέτιση μεταξύ των δύο (ιδεολογική τοποθέτηση και άποψη για ειδικά θέματα). Για παράδειγμα, το 27,31% των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, οι κομμουνιστές (οι οποίοι έχουν κατά μέσο όρο περισσότερα χρόνια οργανωμένης ζωής από όλες τις υπόλοιπες ομάδες και αυτοπροσδιορίζονται ως οι πιο αριστεροί στην κλίμακα 1 έως 7), έδωσαν ριζοσπαστικότερες απαντήσεις στις ερωτήσεις πολιτικής κουλτούρας που αφορούν οικονομικά ζητήματα και μη (μετανάστευση, κυνισμός κ.ά).
Αυτό επαληθεύτηκε γενικότερα και βάσει μιας κλίμακας που δημιουργήθηκε ανάλογα με τις αξίες του καθενός και όχι του αυτοπροσδιορισμού του. Στην κλίμακα αυτή, οι σοσιαλιστές αναδείχθηκαν στη δεύτερη θέση (μετά τους κομμουνιστές), αν και οι αυτοαποκαλούμενοι αντιεξουσιαστές είχαν καταταχθεί στη δεύτερη θέση βάσει της ερώτησή του αυτοπροσδιορισμού. Επίσης, οι κομμουνιστές παρουσιάζουν σχετικά μεγάλο βαθμό συνοχής, με το 83,7% αυτών να διαφωνεί με την άποψη πως «η ταξική ανάλυση είναι πλέον ξεπερασμένη, το βασικό θέμα στις μέρες μας είναι πώς θα έρθει η ανάπτυξη». Ενδιαφέρον στοιχείο είναι και το ότι οι κομμουνιστές είναι και οι πιο κινηματικοί, με δεύτερους τους αντιεξουσιαστές.
Τι ενοποιεί τους συριζαίους. Διαφέρουν παλιοί και νέοι;
Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια ομάδα μελών η οποία αξιακά δεν θα ήταν λογικό να είναι στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς απορρίπτει όλα τα μαρξιστικά θέσφατα και τα ταυτοτικά στοιχεία της Αριστεράς και παρ’ όλα αυτά συμμετέχει στον ΣΥΡΙΖΑ. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί αυτοί άνθρωποι ταυτίζονται με τον ΣΥΡΙΖΑ και θέλουν να είναι μέλη του.
Είναι προφανές ότι αυτή η ομάδα δεν έχει συνοχή (για κάθε μέρος της η απάντηση είναι διαφορετική), όμως είναι αξιοσημείωτο ότι ο κυριότερος παράγοντας εγγύτητας με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι «οι πολιτικές λιτότητας μπορούν να ανατραπούν εάν οι λαοί της Ευρώπης παλέψουν», συνεπώς ενδέχεται αυτά τα μέλη να βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ ως τον φορέα της αλλαγής, ως το κόμμα που είναι ο συλλογικός εκφραστής της αντιλιτότητας και μπορεί να τα καταφέρει.
Κάποιοι από αυτούς είναι διεθνιστές, άλλοι πατριώτες, άλλοι φιλελεύθεροι υπέρμαχοι των ανθρώπινων δικαιωμάτων και οι περισσότεροι εξ αυτών θεωρούν ότι η οικονομία δεν λειτουργεί καλύτερα όσο λιγότερο παρεμβαίνει το κράτος.
Αξιοσημείωτο είναι, πάντως, ότι τα παλιά μέλη του κόμματος (εγγεγραμμένοι μέχρι 12/2012) δεν εμφανίζουν σχεδόν καμία αξιακή διαφορά με τα νέα μέλη (από τον 1/2012) αν και αυτοπροσδιορίζονται διαφορετικά.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως περίπου τα ίδια “ενοποιητικά” στοιχεία (με έμφαση στους οικονομικούς παράγοντες) παρουσιάζονται και στους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ. Γενικώς, τα αποτελέσματα της έρευνας για τους φίλους τους ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζουν μια αναλογία με τα αποτελέσματα των μελών που παρουσιάζονται σήμερα, αν και είναι σαφώς λιγότερο ριζοσπαστικά αριστεροί οι μέσοι όροι που προκύπτουν.
Πώς ενημερώνονται οι συριζαίοι
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο ενημέρωσης των μελών του ΣΥΡΙΖΑ (ο ερωτώμενος είχε τη δυνατότητα μεταξύ πολλών απαντήσεων να επιλέξει τρεις):
Πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες επιλέγει το 39,61%, τοπικές εφημερίδες το 6,92% (για όσους μένουν στην επαρχία αυτό το ποσοστό αλλάζει ελάχιστα στο 7,2%), γενικής ύλης περιοδικά το 3,88% και επιστημονικά και ειδικά περιοδικά το 12,33%. Επίσης, το 38,51% επιλέγει το ραδιόφωνο και το 29,90% την τηλεόραση. Τέλος, το 74,32% επιλέγει ενημερωτικά sites και το 45,86% τα social media. Μόλις το 8,02% ενημερώνεται από το φιλικό του και οικογενειακό του περιβάλλον.
Σε ότι αφορά τα λεγόμενα “κομματικά” μέσα το 19,85% των μελών επιλέγει καθημερινά για την ενημέρωσή του την “Αυγή”. Το 40,12% των μελών ενημερώνεται από το avgi.gr, το 57,26% από το left.gr, το 53,55% ενημερώνεται από το Κόκκινο, το 16,81% ενημερώνεται από το syriza.gr και το 14,53% ενημερώνεται από sites ή social media των Οργανώσεων Μελών.
Πώς έγινε η έρευνα
Η έρευνα διενεργήθηκε μέσω διαδικτυακού ερωτηματολογίου, που διαμορφώθηκε στο site του ΣΥΡΙΖΑ (syriza.gr) ειδικά για αυτόν τον σκοπό, υπό την ευθύνη του υπουργού Επικρατείας Χριστόφορου Βερναρδάκη (που είναι, εξάλλου, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο ΑΠΘ) και με την πολύτιμη βοήθεια του Γιάννη Σκλιά. Η συμμετοχή ξεπέρασε τις 5.000 απαντήσεις.
Προφανώς, η συγκεκριμένη μεθοδολογία αναιρεί σε κάποιον βαθμό την τυχαιότητα του δείγματος, διότι η συμμετοχή έγινε μέσω Διαδικτύου, γεγονός που σημαίνει ότι αναφέρεται αποκλειστικά στους χρήστες του Ίντερνετ. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να μιλήσουμε για επαρκή αντιπροσώπευση, επειδή δεν χρησιμοποιήθηκε το σύνολο του δείγματος, αλλά ένα μέρος του (1.184 άτομα), το οποίο επιλέχθηκε με κριτήρια αντιπροσώπευσης ως προς την ηλικία και τη γεωγραφία.
Φοίβος Κλαυδιανός
http://www.avgi.gr/article/10811/7639307/polychromos-aristeros-kai-kinematikos-o-kosmos-ton-melon-tou-syriza