Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ,
δημογραφικό πρόβλημα σε μια χώρα που όχι μόνο φτωχαίνει, αλλά και «γερνάει» χρόνο με τοv
χρόνο.
Το πρόσφατο καμπανάκι από την Eurostat ήρθε να επιβεβαιώσει ότι ο ελληνικός πληθυσμός μειώνεται, γεγονός που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου την τελευταία τετραετία.
Μπορεί η Γηραιά Ήπειρος να εξελίσσεται στη... γηραιότερη του πλανήτη, ωστόσο ο πληθυσμός της αυξήθηκε κατά 2,2 τοις χιλίοις το 2012, τη στιγμή που στην Ελλάδα καταγράφεται δραματική μείωση της τάξης του 5,5 τοις χιλίοις. Κάθε λογική εκτίμηση φέρνει στο προσκήνιο γι’ αυτήν τη μεγάλη διαφορά την επίθεση που δέχεται ο πολίτης αυτής της χώρας σε όλα τα επίπεδα: Από την οικονομική ανασφάλεια για τη γέννηση και το μέλλον ενός παιδιού μέχρι τις επιπτώσεις στην υγεία των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων από τη μνημονιακή λαίλαπα.
Ούτε είναι τυχαίο ότι στις καλοζωισμένες χώρες ο πληθυσμός αυξήθηκε. Στο Λουξεμβούργο κατά 23 τοις χιλίοις, στη Σουηδία 7,7 και στη Μ. Βρετανία 6,2. Αντίθετα, τα Βαλκάνια και ο Νότος υποφέρουν: Στη Βουλγαρία η μείωση φτάνει στο 5,8, στην Ελλάδα στο 5,5 και στην Πορτογαλία στο 5,2.
Σε άλλη έρευνα, που έγινε στην Ισπανία, τα στοιχεία έδειξαν ότι ο αριθμός των κατοίκων της θα έχει μειωθεί κατά 5 εκατ. στα επόμενα 40 χρόνια, με μείωση κατά 24% των γεννήσεων και αθρόα μετανάστευση προς άλλες χώρες για εύρεση εργασίας. Το 2021 προβλέπεται να υπάρχουν έξι συνταξιούχοι ή μαθητές για κάθε εργαζόμενο.
Αφιλόξενη
Ενώ, λοιπόν, ο πληθυσμός στην Ε.Ε. ξεπερνάει πλέον τα 505 εκατ., με περισσότερος γεννήσεις από θανάτους, στην Ελλάδα των 11,6 εκατ. συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: Ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 60.500 το 2012, με 100.400 γεννήσεις και 116.700 θανάτους. Παράλληλα, έφυγαν από την Ελλάδα προς άλλες χώρες 44.000 κάτοικοι.
Με λίγα λόγια, η Ελλάδα έχει γίνει μια αφιλόξενη χώρα:
◆ Οι οικονομικά ετοιμόρροπες οικογένειες διστάζουν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, με την Ελλάδα να έχει τον τρίτο χαμηλότερο δείκτη γεννητικότητας στην Ε.Ε. και να είναι παγκοσμίως στην 199η θέση επί 220 χωρών.
◆ Το κατεδαφισμένο κοινωνικό κράτος δεν μπορεί να σώσει ζωές που είναι σε κίνδυνο.
◆ Το νέο αίμα της χώρας, σε μεγάλο βαθμό το επιστημονικό δυναμικό της, φεύγει τρέχοντας προς το εξωτερικό σε αναζήτηση δουλειάς.
Από το 2008 έως το 2011, εξάλλου, οι γεννήσεις στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 10%, καταγράφοντας πτώση - ρεκόρ για την ευρωζώνη! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σημαντικό ρόλο παίζουν η δυσκολία στην κύηση που αντιμετωπίζουν οι μέλλουσες μητέρες με το αυξανόμενο άγχος στα χρόνια της βαθιάς ύφεσης, η αύξηση των αμβλώσεων, η πλημμελής παρακολούθηση της εγκύου και η διαρκώς μειούμενη δυνατότητα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας για ζευγάρια με προβλήματα υπογονιμότητας.
Με όλα αυτά τα δεδομένα, σε συνδυασμό με το προσδόκιμο ζωής, που παρουσιάζει σταθεροποιητικές τάσεις στα 79 χρόνια, η δημογραφική γήρανση αποτελεί μια κοινωνική βόμβα για την Ελλάδα, που θα την απειλεί τις επόμενες δεκαετίες. Ειδικά από τη στιγμή που το φως στο τούνελ μοιάζει μακρινό για τη χώρα μας όσον αφορά την οικονομική της ανάκαμψη.
Καταρρέει
Σ’ αυτές τις διαπιστώσεις φαίνεται να συμφωνεί και το γερμανικό ινστιτούτο Max Planck, με έρευνα που δημοσιεύθηκε για τη δεκαετία 2001-2011:
◆ Ο ρυθμός γεννήσεων στα 28 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μειωνόταν ταχύτερα όποτε οι δείκτες της ανεργίας παρουσίαζαν αύξηση. Στα δυο πρώτα χρόνια της κρίσης υπήρξε επιβράδυνση στον ρυθμό γεννήσεων.
◆ Οι νέοι κάτω των 25 ετών αποφεύγουν να τεκνοποιήσουν όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξανόμενη ανεργία.
◆ Στην Ελλάδα ο συντελεστής γονιμότητας (αριθμός παιδιών που γεννά μία γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της) παρουσίαζε ανοδική τάση από τις αρχές του αιώνα μέχρι το 2009. Από το 2010 και μετά άρχισε να καταρρέει.
Με τα υπάρχοντα δεδομένα, το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας αναμένεται να καταστεί μη αναστρέψιμο το 2040.
Μια άλλη διάσταση στο πρόβλημα δίνεται από τη σύνδεση μεταξύ επιπέδου ανεργίας κι επιπέδου διαβίωσης των ηλικιωμένων. Από έρευνα του ΟΟΣΑ προκύπτει ότι, όσο παραμένει σε υψηλά επίπεδα η ανεργία, που σπάει κάθε ρεκόρ στην Ελλάδα, τόσο μειώνονται οι εισφορές για την καταβολή αξιοπρεπών συντάξεων.
Όπως επισημαίνεται, «τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα έχουν προσδόκιμο ζωής που αγγίζει τα 100 χρόνια, γι’ αυτό θα πρέπει να εργάζονται και να πληρώνουν συνταξιοδοτικές εισφορές μέχρι τουλάχιστον τα 70 τους!», με τη συνταξιοδότηση να γίνεται όλο και ακριβότερη για τα κράτη.
Ασφαλώς οι επιπτώσεις της υπογεννητικότητας, της μείωσης πληθυσμού, αλλά και της γήρανσης δημιουργούν ένα σύνθετο πρόβλημα, που έχει άμεση σχέση με το βιοτικό επίπεδο, το μεταναστευτικό από και προς την Ελλάδα, το κοινωνικό κράτος, το γεγονός ότι έχουμε τον μεγαλύτερο Μ.Ο. ηλικίας στην Ευρώπη, ακόμα και τη μείωση των γάμων τα τελευταία χρόνια (από 59.212 το 2009 στους 55.099 το 2011).
Η πρόβλεψη της Eurostat, σύμφωνα με την οποία το 2050 το 32,1% του ελληνικού πληθυσμού θα έχει ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών, από 16,6% που ήταν το 2000, ακούγεται ήδη άκρως εφιαλτική!
Μπορεί η Γηραιά Ήπειρος να εξελίσσεται στη... γηραιότερη του πλανήτη, ωστόσο ο πληθυσμός της αυξήθηκε κατά 2,2 τοις χιλίοις το 2012, τη στιγμή που στην Ελλάδα καταγράφεται δραματική μείωση της τάξης του 5,5 τοις χιλίοις. Κάθε λογική εκτίμηση φέρνει στο προσκήνιο γι’ αυτήν τη μεγάλη διαφορά την επίθεση που δέχεται ο πολίτης αυτής της χώρας σε όλα τα επίπεδα: Από την οικονομική ανασφάλεια για τη γέννηση και το μέλλον ενός παιδιού μέχρι τις επιπτώσεις στην υγεία των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων από τη μνημονιακή λαίλαπα.
Ούτε είναι τυχαίο ότι στις καλοζωισμένες χώρες ο πληθυσμός αυξήθηκε. Στο Λουξεμβούργο κατά 23 τοις χιλίοις, στη Σουηδία 7,7 και στη Μ. Βρετανία 6,2. Αντίθετα, τα Βαλκάνια και ο Νότος υποφέρουν: Στη Βουλγαρία η μείωση φτάνει στο 5,8, στην Ελλάδα στο 5,5 και στην Πορτογαλία στο 5,2.
Σε άλλη έρευνα, που έγινε στην Ισπανία, τα στοιχεία έδειξαν ότι ο αριθμός των κατοίκων της θα έχει μειωθεί κατά 5 εκατ. στα επόμενα 40 χρόνια, με μείωση κατά 24% των γεννήσεων και αθρόα μετανάστευση προς άλλες χώρες για εύρεση εργασίας. Το 2021 προβλέπεται να υπάρχουν έξι συνταξιούχοι ή μαθητές για κάθε εργαζόμενο.
Αφιλόξενη
Ενώ, λοιπόν, ο πληθυσμός στην Ε.Ε. ξεπερνάει πλέον τα 505 εκατ., με περισσότερος γεννήσεις από θανάτους, στην Ελλάδα των 11,6 εκατ. συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: Ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 60.500 το 2012, με 100.400 γεννήσεις και 116.700 θανάτους. Παράλληλα, έφυγαν από την Ελλάδα προς άλλες χώρες 44.000 κάτοικοι.
Με λίγα λόγια, η Ελλάδα έχει γίνει μια αφιλόξενη χώρα:
◆ Οι οικονομικά ετοιμόρροπες οικογένειες διστάζουν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, με την Ελλάδα να έχει τον τρίτο χαμηλότερο δείκτη γεννητικότητας στην Ε.Ε. και να είναι παγκοσμίως στην 199η θέση επί 220 χωρών.
◆ Το κατεδαφισμένο κοινωνικό κράτος δεν μπορεί να σώσει ζωές που είναι σε κίνδυνο.
◆ Το νέο αίμα της χώρας, σε μεγάλο βαθμό το επιστημονικό δυναμικό της, φεύγει τρέχοντας προς το εξωτερικό σε αναζήτηση δουλειάς.
Από το 2008 έως το 2011, εξάλλου, οι γεννήσεις στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 10%, καταγράφοντας πτώση - ρεκόρ για την ευρωζώνη! Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σημαντικό ρόλο παίζουν η δυσκολία στην κύηση που αντιμετωπίζουν οι μέλλουσες μητέρες με το αυξανόμενο άγχος στα χρόνια της βαθιάς ύφεσης, η αύξηση των αμβλώσεων, η πλημμελής παρακολούθηση της εγκύου και η διαρκώς μειούμενη δυνατότητα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας για ζευγάρια με προβλήματα υπογονιμότητας.
Με όλα αυτά τα δεδομένα, σε συνδυασμό με το προσδόκιμο ζωής, που παρουσιάζει σταθεροποιητικές τάσεις στα 79 χρόνια, η δημογραφική γήρανση αποτελεί μια κοινωνική βόμβα για την Ελλάδα, που θα την απειλεί τις επόμενες δεκαετίες. Ειδικά από τη στιγμή που το φως στο τούνελ μοιάζει μακρινό για τη χώρα μας όσον αφορά την οικονομική της ανάκαμψη.
Καταρρέει
Σ’ αυτές τις διαπιστώσεις φαίνεται να συμφωνεί και το γερμανικό ινστιτούτο Max Planck, με έρευνα που δημοσιεύθηκε για τη δεκαετία 2001-2011:
◆ Ο ρυθμός γεννήσεων στα 28 κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μειωνόταν ταχύτερα όποτε οι δείκτες της ανεργίας παρουσίαζαν αύξηση. Στα δυο πρώτα χρόνια της κρίσης υπήρξε επιβράδυνση στον ρυθμό γεννήσεων.
◆ Οι νέοι κάτω των 25 ετών αποφεύγουν να τεκνοποιήσουν όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξανόμενη ανεργία.
◆ Στην Ελλάδα ο συντελεστής γονιμότητας (αριθμός παιδιών που γεννά μία γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της) παρουσίαζε ανοδική τάση από τις αρχές του αιώνα μέχρι το 2009. Από το 2010 και μετά άρχισε να καταρρέει.
Με τα υπάρχοντα δεδομένα, το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας αναμένεται να καταστεί μη αναστρέψιμο το 2040.
Μια άλλη διάσταση στο πρόβλημα δίνεται από τη σύνδεση μεταξύ επιπέδου ανεργίας κι επιπέδου διαβίωσης των ηλικιωμένων. Από έρευνα του ΟΟΣΑ προκύπτει ότι, όσο παραμένει σε υψηλά επίπεδα η ανεργία, που σπάει κάθε ρεκόρ στην Ελλάδα, τόσο μειώνονται οι εισφορές για την καταβολή αξιοπρεπών συντάξεων.
Όπως επισημαίνεται, «τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα έχουν προσδόκιμο ζωής που αγγίζει τα 100 χρόνια, γι’ αυτό θα πρέπει να εργάζονται και να πληρώνουν συνταξιοδοτικές εισφορές μέχρι τουλάχιστον τα 70 τους!», με τη συνταξιοδότηση να γίνεται όλο και ακριβότερη για τα κράτη.
Ασφαλώς οι επιπτώσεις της υπογεννητικότητας, της μείωσης πληθυσμού, αλλά και της γήρανσης δημιουργούν ένα σύνθετο πρόβλημα, που έχει άμεση σχέση με το βιοτικό επίπεδο, το μεταναστευτικό από και προς την Ελλάδα, το κοινωνικό κράτος, το γεγονός ότι έχουμε τον μεγαλύτερο Μ.Ο. ηλικίας στην Ευρώπη, ακόμα και τη μείωση των γάμων τα τελευταία χρόνια (από 59.212 το 2009 στους 55.099 το 2011).
Η πρόβλεψη της Eurostat, σύμφωνα με την οποία το 2050 το 32,1% του ελληνικού πληθυσμού θα έχει ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών, από 16,6% που ήταν το 2000, ακούγεται ήδη άκρως εφιαλτική!