Μέθοδος
Μελετώντας κανείς τις εκθέσεις σχετικά με τις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες, θα είναι σε θέση να δομήσει την εικόνα του πλανήτη ως ένα τεράστιο στρατόπεδο, γεμάτο βαριά εξοπλισμένους φρουρούς και πολεμικά εφόδια. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), πέρυσι ξοδεύτηκαν παγκοσμίως περίπου 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικές δραστηριότητες. Το 2012, οι πωλήσεις όπλων, μεταξύ των «Top 100» εταιρειών της λίστας του SIPRI, άγγιξαν τα 410 δισεκατομμύρια δολάρια. Εκτιμάται ότι 1.000 άνθρωποι πεθαίνουν από την ένοπλη βία κάθε μέρα. Επιμέλεια: Μικαέλα Κόλλια
Ωστόσο, διάσπαρτες ανάμεσα στους στρατώνες αυτής της πλανητικής εμπόλεμης ζώνης, βρίσκονται δεκάδες λευκές σημαίες, που υψώνονται καθημερινά από τα πολλά εκατομμύρια των ανθρώπων που ασχολούνται με τη μη βίαιη αντίσταση στις δυνάμεις που απειλούν την ύπαρξή τους.
Για παράδειγμα, το νεοσύστατο Παναφρικανικό Δίκτυο για την Οικοδόμηση της Ειρήνης και της Μη Βίας είναι η πρώτη περιφερειακή πρωτοβουλία στο είδος του, αφοσιωμένη στην σύνδεση ομάδων «βάσης» (grassroots movements) της Αφρικής, με σκοπό την αντίσταση ενάντια στη βία.
Στις αρχές Ιουλίου, σχεδόν 120 από αυτούς τους ακτιβιστές για την ειρήνη συγκεντρώθηκαν στο Δημαρχείο του Κέιπ Τάουν, για την τέταρτη ετήσια συνεδρίαση της ομάδας «Διεθνής Αντίσταση στον Πόλεμο» (WRI) - ένα παγκόσμιο δίκτυο ακτιβιστών από απομακρυσμένες περιοχές, οι οποίοι αγωνίζονται για διάφορους σκοπούς: ενάντια στη διακίνηση ανθρώπων στην Αυστραλία μέχρι την ειρήνη και τη συμφιλίωση στη Ρουάντα.
Επιστρέφοντας στον άμβωνα από όπου οδήγησε την ιστορική Πορεία για την Ειρήνη το 1989, ο Αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου απευθύνθηκε στους συμμετέχοντες του φόρουμ, επικαλούμενος τις αναμνήσεις από τον μακρύ και αιματηρό αγώνα κατά του απαρτχάιντ.
«Μεταφέρετε τις ευχαριστίες μας στις χώρες σας», είπε στο κοινό και πρόσθεσε, «ακόμη και όσοι που, παρόλη τη φτώχεια τους, είναι έτοιμοι να λάβουν τους εξόριστους και τους πρόσφυγες της Νοτίου Αφρικής, έχουν τις βαθιές ευχαριστίες μας». Αναφερόμενος στο θέμα του συνεδρίου, «Μικρές Δράσεις - Μεγάλες Κινήσεις: Η συνέχιση της μη βίας», προέτρεψε για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών ομάδων, ώστε να δημιουργήσουν την ισχύ εν τη ενώσει.
Από την πλευρά του, ο συντονιστής του συνεδρίου, Ματ Μέγιερ, ανέφερε ότι, «η Διοίκηση των ΗΠΑ στην Αφρική (AFRICOM) έχει πλέον επεκταθεί σε περίπου 2.000 στρατιώτες στην ήπειρο, η οποία καλύπτει 38 χώρες».
Μιλώντας στο Inter Press Service, δήλωσε ότι, «σχεδόν χωρίς καθόλου χρήματα, αλλά με πολύ πάθος και κατανόηση της ανάγκης για ενότητα ενάντια στο πρόσωπο του μιλιταρισμού, της βίας, και του νέου εποικισμού της γης, ήρθαμε σε επαφή με άτομα από κάθε ήπειρο και 33 αφρικανικές χώρες. Εμείς θα συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε. Εμείς θα οικοδομήσουμε ένα όμορφο νέο αύριο».
Αν και δεν θα το συναντήσετε συχνά στις ειδήσεις, η αποτελεσματικότητα του κινήματος ειρήνης έχει τεκμηριωθεί από άλλα μέσα και τρόπους. Αναλύοντας την αξία δεδομένων ενός αιώνα, το Ίδρυμα Παγκόσμιας Ειρήνης διαπίστωσε ότι μεταξύ του 1900 και του 2006, μη βίαια κινήματα είχαν ποσοστό επιτυχίας 53%, σε σύγκριση με το 22% επιτυχίας των βίαιων κινήσεων.
Μποϊκοτάζ για τη βία στην Παλαιστίνη
Σύμφωνα με τον Ομάρ Μπαργκούτι, ιδρυτικό μέλος της επιτροπής της Παλαιστινιακής Καμπάνιας για το Ακαδημαϊκό και Πολιτισμικό Μποϊκοτάζ του Ισραήλ (PACBI), άλλα παραδείγματα της επιτυχίας του κινήματος περιλαμβάνουν ένα μακρύ κατάλογο των νικών των ομάδων κατά της βίας, που παρουσίασε πρόσφατα η κίνηση «Παλαιστινιακό Μποΐκοτάζ, Εκποίηση και Κυρώσεις» (BDS).
Με τρία βασικά αιτήματα (τον τερματισμό της κατοχής, όπως ορίζεται από τα σύνορα του 1967, τη λήξη του συστήματος του Ισραήλ για νομικές διακρίσεις εις βάρος των Παλαιστινίων και την ενίσχυση του δικαιώματος της επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων), η πρωτοβουλία της κοινωνίας των πολιτών απαιτεί την ίδια παγκόσμια αλληλεγγύη που ξέσπασε κατά τη διάρκεια του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Επίσης, προτρέπει τις εταιρείες να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από τις επιχειρήσεις που επωφελούνται άμεσα από την κατοχή της Παλαιστίνης.
Κατά τα τελευταία τρία χρόνια μόνο, πολλά μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία στην Ευρώπη έχουν απομακρύνει τις μετοχές τους από τις ισραηλινές τράπεζες. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται ο χρηματοοικονομικός κολοσσός PGGM, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία συντάξεων στην Ολλανδία, που απέσυρε 200 δις δολάρια.
Είναι επίσης σημαντικό, όπως σημείωσε ο Μπαργκούτι, ότι ο Μπιλ Γκέητς, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, πρόσφατα εκποίησε μετοχές από την βρετανο-δανική εταιρία G4S, μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας στον κόσμο. Παράλληλα, η Ενωμένη Εκκλησία Μεθοδιστών, μία από τις πλουσιότερες στις ΗΠΑ, τράβηξε 18 δισεκατομμύρια δολάρια από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατεχόμενη παλαιστινιακή γη. Η Πρεσβυτεριανή εκκλησία έχει απομακρυνθεί από εταιρείες όπως η Caterpillar, η HP και η Motorola Solutions, λόγω επίσης της συμμετοχής τους στην κατοχή των Παλαιστινίων.
Με αμυντικό προϋπολογισμό 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυτές τις εξελίξεις ως πολύ σοβαρές, χαρακτηρίζοντας το κίνημα των μποϊκοτάζ της ομάδας BDS, ως στρατηγική απειλή παρά ως κοινωνική.
Σύμφωνα με τον Μπαργκούτι, «το Ισραήλ έχει μετατοπίσει πρόσφατα τη συνολική ευθύνη για την καταπολέμηση της ομάδας BDS από το Υπουργείο Εξωτερικών στο Υπουργείο Στρατηγικών Υποθέσεων. Είναι το ίδιο Υπουργείο που ασχολείται με την ιρανική απειλή, και τη σχέση του Ισραήλ με τις ΗΠΑ».
Κινήματα ενάντια στη βία στην Αφρική
Τα αυταρχικά καθεστώτα σε διάφορες περιοχές αντιλαμβάνονται την σύννομη δύναμη της μη βίαιης αντίστασης. Ένας ακτιβιστής του Νότιου Σουδάν, δήλωσε στο Inter Press Service ότι η σουδανική κυβέρνηση στο Χαρτούμ έχει διατάξει την πλήρη απαγόρευση των ΜΚΟ που μάχονται για τη μη βία μεταξύ των κοινοτήτων των προσφύγων.
Εν μέσω της πολιτικής κρίσης που έχει στοιχίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές, από τότε που το Νότιο Σουδάν ανακήρυξε την ανεξαρτησία του το 2011, και παρά την πραγματική απειλή που αποτελούν τα χιλιάδες όπλα και πυρομαχικά που κυκλοφορούν στην χώρα, ένας μικρός αριθμός οργανώσεων συνεχίζει να δραστηριοποιεί τις κοινότητες και τους ακτιβιστές με την τακτική της μη βίας.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, ένα δίκτυο σαν το BDS θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά σημαντικό για την καταπολέμηση της αυξημένης στρατιωτικής παρουσίας στην Αφρική. Αν και οι δράσεις του μπορεί να μην είναι μεγάλες, οι επιπτώσεις τους είναι αρκετά αισθητές σε υψηλότερο επίπεδο.
«Μια πρόσφατη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών στην Ινδία θεωρεί όλους όσους συμμετέχουν σε κινήματα, συλλογικά υπεύθυνους για τη βλάβη ύψους 3% στο Aκαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας (ΑΕΠ). Μπορούμε τώρα να αποκαλούμε τους εαυτούς μας το 3% των ανθρώπων», δήλωσε ο Ανάντ Μαζγκοανκάρ, ένας εκπρόσωπος της Εθνικής Συμμαχίας των Λαϊκών Κινημάτων (ΝΑΡΜ), στην Ινδία.
Μελετώντας κανείς τις εκθέσεις σχετικά με τις παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες, θα είναι σε θέση να δομήσει την εικόνα του πλανήτη ως ένα τεράστιο στρατόπεδο, γεμάτο βαριά εξοπλισμένους φρουρούς και πολεμικά εφόδια. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), πέρυσι ξοδεύτηκαν παγκοσμίως περίπου 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτικές δραστηριότητες. Το 2012, οι πωλήσεις όπλων, μεταξύ των «Top 100» εταιρειών της λίστας του SIPRI, άγγιξαν τα 410 δισεκατομμύρια δολάρια. Εκτιμάται ότι 1.000 άνθρωποι πεθαίνουν από την ένοπλη βία κάθε μέρα. Επιμέλεια: Μικαέλα Κόλλια
Ωστόσο, διάσπαρτες ανάμεσα στους στρατώνες αυτής της πλανητικής εμπόλεμης ζώνης, βρίσκονται δεκάδες λευκές σημαίες, που υψώνονται καθημερινά από τα πολλά εκατομμύρια των ανθρώπων που ασχολούνται με τη μη βίαιη αντίσταση στις δυνάμεις που απειλούν την ύπαρξή τους.
Για παράδειγμα, το νεοσύστατο Παναφρικανικό Δίκτυο για την Οικοδόμηση της Ειρήνης και της Μη Βίας είναι η πρώτη περιφερειακή πρωτοβουλία στο είδος του, αφοσιωμένη στην σύνδεση ομάδων «βάσης» (grassroots movements) της Αφρικής, με σκοπό την αντίσταση ενάντια στη βία.
Στις αρχές Ιουλίου, σχεδόν 120 από αυτούς τους ακτιβιστές για την ειρήνη συγκεντρώθηκαν στο Δημαρχείο του Κέιπ Τάουν, για την τέταρτη ετήσια συνεδρίαση της ομάδας «Διεθνής Αντίσταση στον Πόλεμο» (WRI) - ένα παγκόσμιο δίκτυο ακτιβιστών από απομακρυσμένες περιοχές, οι οποίοι αγωνίζονται για διάφορους σκοπούς: ενάντια στη διακίνηση ανθρώπων στην Αυστραλία μέχρι την ειρήνη και τη συμφιλίωση στη Ρουάντα.
Επιστρέφοντας στον άμβωνα από όπου οδήγησε την ιστορική Πορεία για την Ειρήνη το 1989, ο Αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου απευθύνθηκε στους συμμετέχοντες του φόρουμ, επικαλούμενος τις αναμνήσεις από τον μακρύ και αιματηρό αγώνα κατά του απαρτχάιντ.
«Μεταφέρετε τις ευχαριστίες μας στις χώρες σας», είπε στο κοινό και πρόσθεσε, «ακόμη και όσοι που, παρόλη τη φτώχεια τους, είναι έτοιμοι να λάβουν τους εξόριστους και τους πρόσφυγες της Νοτίου Αφρικής, έχουν τις βαθιές ευχαριστίες μας». Αναφερόμενος στο θέμα του συνεδρίου, «Μικρές Δράσεις - Μεγάλες Κινήσεις: Η συνέχιση της μη βίας», προέτρεψε για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών ομάδων, ώστε να δημιουργήσουν την ισχύ εν τη ενώσει.
Από την πλευρά του, ο συντονιστής του συνεδρίου, Ματ Μέγιερ, ανέφερε ότι, «η Διοίκηση των ΗΠΑ στην Αφρική (AFRICOM) έχει πλέον επεκταθεί σε περίπου 2.000 στρατιώτες στην ήπειρο, η οποία καλύπτει 38 χώρες».
Μιλώντας στο Inter Press Service, δήλωσε ότι, «σχεδόν χωρίς καθόλου χρήματα, αλλά με πολύ πάθος και κατανόηση της ανάγκης για ενότητα ενάντια στο πρόσωπο του μιλιταρισμού, της βίας, και του νέου εποικισμού της γης, ήρθαμε σε επαφή με άτομα από κάθε ήπειρο και 33 αφρικανικές χώρες. Εμείς θα συνεχίσουμε να αντιστεκόμαστε. Εμείς θα οικοδομήσουμε ένα όμορφο νέο αύριο».
Αν και δεν θα το συναντήσετε συχνά στις ειδήσεις, η αποτελεσματικότητα του κινήματος ειρήνης έχει τεκμηριωθεί από άλλα μέσα και τρόπους. Αναλύοντας την αξία δεδομένων ενός αιώνα, το Ίδρυμα Παγκόσμιας Ειρήνης διαπίστωσε ότι μεταξύ του 1900 και του 2006, μη βίαια κινήματα είχαν ποσοστό επιτυχίας 53%, σε σύγκριση με το 22% επιτυχίας των βίαιων κινήσεων.
Μποϊκοτάζ για τη βία στην Παλαιστίνη
Σύμφωνα με τον Ομάρ Μπαργκούτι, ιδρυτικό μέλος της επιτροπής της Παλαιστινιακής Καμπάνιας για το Ακαδημαϊκό και Πολιτισμικό Μποϊκοτάζ του Ισραήλ (PACBI), άλλα παραδείγματα της επιτυχίας του κινήματος περιλαμβάνουν ένα μακρύ κατάλογο των νικών των ομάδων κατά της βίας, που παρουσίασε πρόσφατα η κίνηση «Παλαιστινιακό Μποΐκοτάζ, Εκποίηση και Κυρώσεις» (BDS).
Με τρία βασικά αιτήματα (τον τερματισμό της κατοχής, όπως ορίζεται από τα σύνορα του 1967, τη λήξη του συστήματος του Ισραήλ για νομικές διακρίσεις εις βάρος των Παλαιστινίων και την ενίσχυση του δικαιώματος της επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων), η πρωτοβουλία της κοινωνίας των πολιτών απαιτεί την ίδια παγκόσμια αλληλεγγύη που ξέσπασε κατά τη διάρκεια του αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Επίσης, προτρέπει τις εταιρείες να αποσύρουν τις επενδύσεις τους από τις επιχειρήσεις που επωφελούνται άμεσα από την κατοχή της Παλαιστίνης.
Κατά τα τελευταία τρία χρόνια μόνο, πολλά μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία στην Ευρώπη έχουν απομακρύνει τις μετοχές τους από τις ισραηλινές τράπεζες. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται ο χρηματοοικονομικός κολοσσός PGGM, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία συντάξεων στην Ολλανδία, που απέσυρε 200 δις δολάρια.
Είναι επίσης σημαντικό, όπως σημείωσε ο Μπαργκούτι, ότι ο Μπιλ Γκέητς, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, πρόσφατα εκποίησε μετοχές από την βρετανο-δανική εταιρία G4S, μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες ασφάλειας στον κόσμο. Παράλληλα, η Ενωμένη Εκκλησία Μεθοδιστών, μία από τις πλουσιότερες στις ΗΠΑ, τράβηξε 18 δισεκατομμύρια δολάρια από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατεχόμενη παλαιστινιακή γη. Η Πρεσβυτεριανή εκκλησία έχει απομακρυνθεί από εταιρείες όπως η Caterpillar, η HP και η Motorola Solutions, λόγω επίσης της συμμετοχής τους στην κατοχή των Παλαιστινίων.
Με αμυντικό προϋπολογισμό 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυτές τις εξελίξεις ως πολύ σοβαρές, χαρακτηρίζοντας το κίνημα των μποϊκοτάζ της ομάδας BDS, ως στρατηγική απειλή παρά ως κοινωνική.
Σύμφωνα με τον Μπαργκούτι, «το Ισραήλ έχει μετατοπίσει πρόσφατα τη συνολική ευθύνη για την καταπολέμηση της ομάδας BDS από το Υπουργείο Εξωτερικών στο Υπουργείο Στρατηγικών Υποθέσεων. Είναι το ίδιο Υπουργείο που ασχολείται με την ιρανική απειλή, και τη σχέση του Ισραήλ με τις ΗΠΑ».
Κινήματα ενάντια στη βία στην Αφρική
Τα αυταρχικά καθεστώτα σε διάφορες περιοχές αντιλαμβάνονται την σύννομη δύναμη της μη βίαιης αντίστασης. Ένας ακτιβιστής του Νότιου Σουδάν, δήλωσε στο Inter Press Service ότι η σουδανική κυβέρνηση στο Χαρτούμ έχει διατάξει την πλήρη απαγόρευση των ΜΚΟ που μάχονται για τη μη βία μεταξύ των κοινοτήτων των προσφύγων.
Εν μέσω της πολιτικής κρίσης που έχει στοιχίσει δεκάδες χιλιάδες ζωές, από τότε που το Νότιο Σουδάν ανακήρυξε την ανεξαρτησία του το 2011, και παρά την πραγματική απειλή που αποτελούν τα χιλιάδες όπλα και πυρομαχικά που κυκλοφορούν στην χώρα, ένας μικρός αριθμός οργανώσεων συνεχίζει να δραστηριοποιεί τις κοινότητες και τους ακτιβιστές με την τακτική της μη βίας.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, ένα δίκτυο σαν το BDS θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά σημαντικό για την καταπολέμηση της αυξημένης στρατιωτικής παρουσίας στην Αφρική. Αν και οι δράσεις του μπορεί να μην είναι μεγάλες, οι επιπτώσεις τους είναι αρκετά αισθητές σε υψηλότερο επίπεδο.
«Μια πρόσφατη έκθεση των μυστικών υπηρεσιών στην Ινδία θεωρεί όλους όσους συμμετέχουν σε κινήματα, συλλογικά υπεύθυνους για τη βλάβη ύψους 3% στο Aκαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας (ΑΕΠ). Μπορούμε τώρα να αποκαλούμε τους εαυτούς μας το 3% των ανθρώπων», δήλωσε ο Ανάντ Μαζγκοανκάρ, ένας εκπρόσωπος της Εθνικής Συμμαχίας των Λαϊκών Κινημάτων (ΝΑΡΜ), στην Ινδία.
tvxs