Σε ένα απέραντο νεκροταφείο προσφύγων τείνει να εξελιχθεί η Μεσόγειος. Τα στατιστικά στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τους θανάτους μεταναστών στη θάλασσα το πρώτο εννεάμηνο του 2014 προκαλούν σοκ.
Από τις αρχές του χρόνου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου περισσότεροι από 2.500 πρόσφυγες πνίγηκαν επιχειρώντας τον διάπλου από τα παράλια της Βόρειας Αφρικής και της Μικράς Ασίας προς τις ιταλικές και ελληνικές ακτές. Η πλειονότητα αυτών (περισσότεροι από 2.000) χάθηκαν στα νερά της Μεσογείου τους τρεις τελευταίους μήνες (Ιούνιο - Αύγουστο). Σχεδόν το 2% των ανθρώπων που επιχείρησαν το ταξίδι μέσα στο 2014 πνίγηκαν.
Από τον Οκτώβριο του 2013 και το ναυάγιο της Λαμπεντούζα, που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 400 μετανάστες από τη Βόρεια Αφρική, η επιχείρηση «Mare Nostrum» της ακτοφυλακής και του ιταλικού πολεμικού ναυτικού είχε αποτέλεσμα τη διάσωση 138.866 ατόμων.
Σε μια περίοδο κατά την οποία ακόμα και η ανθρώπινη ζωή υπόκειται στην ψυχρή λογική των μαθηματικών υπολογισμών και του κόστους, παράγοντας στον οποίο θα βασιστεί η πολιτική που πρόκειται να ακολουθήσει ο νέος επίτροπος σε θέματα Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος, υπολογίζεται ότι η διάσωση ενός πρόσφυγα κοστίζει στο ιταλικό δημόσιο 712 ευρώ.
Κάθε χρόνο 40.000 πρόσφυγες κατά μέσον όρο περνούν στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, μεταξύ του 1998 και του 2013 εκτιμάται ότι 623.118 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει παράτυπα στα σύνορα της Ε.Ε. Κατά μέσον όρο, περίπου 40.000 άνθρωποι τον χρόνο.
Στις 15 Σεπτεμβρίου 2014, ο αριθμός τους ήταν πάνω από 118.000 από τους 130.000 που διέσχισαν τα νότια σύνορα της Ευρώπης.
Οι λόγοι για την αυξημένη εισροή από τη θάλασσα είναι οι συγκρούσεις και οι διώξεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η οικονομική στέρηση και η σφράγιση των χερσαίων συνόρων.
Το 2013 ο αριθμός των κρατουμένων παράτυπων μεταναστών στα σύνορα της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Κύπρου μειώθηκε από 37.224 σε 24.799 ή κατά 33%. Κατά μήκος αυτής της διαδρομής η μείωση στον εντοπισμό των παράτυπων διελεύσεων στα χερσαία σύνορα ήταν 61%, από 32.854 σε 12.986, ενώ ο εντοπισμός των παράτυπων θαλάσσιων διόδων κατά μήκος της ίδιας διαδρομής αυξήθηκε κατά 171%, από 4.370 σε 11.831.
Η ιθαγένεια
Το 2013, το 48% του συνόλου των παράτυπα εισελθόντων και το 63% από όλους εκείνους που έφτασαν παράτυπα μέσω θαλάσσης στην Ε.Ε. προερχόταν από τη Συρία, την Ερυθραία, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία: χώρες που σπαράσσονται από συγκρούσεις και εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2014, περίπου το 40% των ανθρώπων που φθάνουν παράτυπα στην Ευρώπη, μέσω της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου, ήταν από την Ερυθραία (23%) και τη Σύρια.
Αποθήκες ψυχών τα νησιά
Εννέα μήνες έχουν περάσει από το τραγικό ναυάγιο ενός δουλεμπορικού σκάφους στο Φαρμακονήσι, που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 30 Αφγανούς πρόσφυγες. Ανάμεσά τους πολλές μητέρες με τα παιδιά τους.
Οι καταγγελίες των διασωθέντων, οι οποίοι υποδείκνυαν ως υπαίτιους του ναυαγίου τους λιμενικούς που εντόπισαν το δουλεμπορικό λίγο πριν αυτό χαθεί στα παγωμένα νερά του Αιγαίου, έπεσαν στο κενό με την υπόθεση να μπαίνει στο αρχείο.
Πριν από λίγες ημέρες η τραγωδία στο Φαρμακονήσι λίγο έλειψε να επαναληφθεί, όταν σκάφος του λιμενικού που περιπολούσε στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ψερίμου και Καλύμνου εντόπισε τουρκικό αλιευτικό σκάφος, που μετέφερε μετανάστες από τα μικρασιατικά παράλια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Αρχηγείο του Λ.Σ., οι δύο Τούρκοι διακινητές και χειριστές του αλιευτικού, όταν αντιλήφθηκαν την παρουσία του ελληνικού πλωτού, επιχείρησαν να διαφύγουν. Ακολούθησε καταδίωξη, με τους δουλεμπόρους να πραγματοποιούν επικίνδυνους ελιγμούς στην προσπάθειά τους να εμβολίσουν το ελληνικό πλωτό, με συνέπεια τον τραυματισμό ενός εκ των δύο λιμενικών που επέβαιναν στο σκάφος.
Η αντίδραση των λιμενικών ήταν να ανοίξουν πυρ, αρχικά με προειδοποιητικές βολές στον αέρα και εν συνεχεία με «στοχευμένες βολές προς τη μηχανή του ταχυπλόου, με σκοπό την ακινητοποίησή του», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην επίσημη αναφορά του Αρχηγείου του Λ.Σ. Συνέπεια της άγριας συμπλοκής ήταν ο τραυματισμός ενός λιμενικού και δύο εκ των συνολικά δεκατριών μεταναστών, τους οποίους οι δουλέμποροι είχαν κρυμμένους σε μη ορατά σημεία του ταχυπλόου.
Η επιχείρηση καταδίωξης είχε αποτέλεσμα, εκτός από τον τραυματισμό ενός εκ των δύο βαθμοφόρων Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. που μετείχαν στην επιχείρηση, τον τραυματισμό δύο εκ των δώδεκα παράνομων μεταναστών και τη σύλληψη των δύο επικίνδυνων διακινητών.
Οι τραυματίες διακομίστηκαν άμεσα με σκάφος του Λιμενικού στο νοσοκομείο της Καλύμνου για παροχή πρώτων βοηθειών. Στο στέλεχος του Λιμενικού παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες και εξήλθε του νοσοκομείου, ενώ από τους δύο πιο βαριά τραυματισμένους παράνομους μετανάστες, ο ένας μεταφέρθηκε με ελικόπτερο Super Puma στη Ρόδο και ο άλλος με C-130 στο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.
Το αιματηρό επεισόδιο στην Ψέριμο ήταν το τελευταίο από μια σειρά θλιβερών περιστατικών με θύματα εξαθλιωμένες οικογένειες προσφύγων, κυρίως από τη Συρία και την Ερυθραία, οι οποίοι καθημερινά επιχειρούν να προσεγγίσουν στις ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας, είτε από τα παράλια της Μικράς Ασίας είτε από τη Λιβύη.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2014 περισσότεροι από 22.000 πρόσφυγες από τη Συρία και το Αφγανιστάν πέρασαν στα ελληνικά νησιά από τα παράλια της Μικράς Ασίας, στοιβαγμένοι στα αμπάρια των σαπιοκάραβων που χρησιμοποιούν ο δουλέμποροι.
Συνέπεια των συνεχών αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών είναι τα νησιά του Αιγαίου να έχουν μετατραπεί σε «αποθήκες ανθρώπινων ψυχών».
Τα πρόχειρα στημένα καταλύματα που έχουν στηθεί για τους μετανάστες σε δημόσια κτήρια, γυμναστήρια και στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων «ασφυκτιούν» με τις οικογένειες των μεταναστών να ζουν κάτω από απαράδεκτες συνθήκες και παντελώς ακατάλληλες συνθήκες υγιεινής.
Τις τριτοκοσμικές συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών στο τοπικό κέντρο κράτησης, καθώς και τον σοβαρό κίνδυνο μετάδοσης επικίνδυνων ασθενειών κατήγγειλαν πρόσφατα με επιστολή τους προς το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. και τους πολιτικούς φορείς των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Εμπορικής Ναυτιλίας οι αστυνομικοί της Σάμου:
«Ένα κέντρο του οποίου η χωρητικότητα είναι διακόσια ογδόντα πέντε (285) άτομα αριθμεί αυτή τη στιγμή εξακόσια ογδόντα δυο (682), αριθμό υπερδιπλάσιο της χωρητικότητάς του. Οι ροές των παράνομα εισερχομένων μεταναστών είναι καθημερινές και ολοένα αυξανόμενες ποσοτικά.
Τις τελευταίες πέντε ημέρες συνελήφθησαν συνολικά τετρακόσιοι δεκαεννιά (419) αλλοδαποί, ενώ ο αριθμός των αστυνομικών που διατίθεται καθημερινά για τη φύλαξη των ανωτέρω ατόμων είναι το πολύ τέσσερις, ανά βάρδια. Τίθενται σοβαρά ερωτήματα για τη σωματική ακεραιότητα των αστυνομικών, των κρατουμένων, την τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής και την εν γένει ομαλή και ασφαλή λειτουργία του κέντρου.
Είναι λογικό και επόμενο, οι κρατούμενοι, οι οποίοι πρωτίστως είναι άνθρωποι, μπροστά σε αυτές τις συνθήκες διαβίωσης να ξεσηκωθούν απαιτώντας καλύτερες», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Σάμου.
Όσον αφορά τις μεταναστευτικές ροές τον Αύγουστο, σύμφωνα με τοπικούς φορείς της Σάμου, της Λέσβου και της Λήμνου, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 300 πρόσφυγες περνούν κάθε εβδομάδα από τα μικρασιατικά παράλια, ενώ περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες «περιμένουν τη σειρά τους» στους πρόχειρους καταυλισμούς που έχουν στηθεί στη γειτονική χώρα.
Οι θαλάσσιες εισροές μεταναστών προς τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου αυξήθηκε κατά 1.000% από τον Νοέμβριο του 2012, οπότε ολοκληρώθηκε ο φράκτης μήκους 12 χιλιομέτρων στον Έβρο, ο οποίος ουσιαστικά «έκλεισε» τα χερσαία μεταναστευτικά μονοπάτια προς τη χώρα μας από την Τουρκία.
Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ,