Κυριακή 22 Ιουνίου 2014

"Πρότυπος Βιοκλιματικός Οικισμός, Ολυμπιάδα": Παλάτια στον βάλτο









































Kοντά δύο δεκαετίες το ελληνικό κράτος, διά του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και νυν ΥΠΕΚΑ, περιφρονεί την κοινή λογική και επιμένει στη δημιουργία παραθαλάσσιας παραθεριστικής πόλης 6.500 κατοίκων, η οποία, στο μεγαλύτερο κομμάτι της (ποσοστό 59%), θεμελιώνεται πάνω σε βάλτους. Πόσο μάλλον όταν οι βάλτοι έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000 και ανήκουν σε εκτεταμένο υγροτοπικό σύστημα πολλαπλώς προστατευόμενο και υψηλής ευαισθησίας.

Σχεδιάζουν πόλη σε πολλαπλώς προστατευόμενη περιοχή στον Κορινό Πιερίας

Ο οικισμός με περιτύλιγμα το "Πρότυπος Βιοκλιματικός Οικισμός, Ολυμπιάδα", του Δήμου Κατερίνης, χωροθετείται σε έκταση 2.041 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 1.210 εμπίπτουν στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για τη διατήρηση των πουλιών και των ενδιαιτημάτων τους, GR 1220010 Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Αλυκή Κίτρους, όπως αυτή καθορίστηκε από το έτος 1996. Αλλά και μέσα στην περιοχή του Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) Αλυκής Κίτρους. Από το 1988 η περιοχή έχει κηρυχθεί Καταφύγιο Θηραμάτων και σήμερα πλέον χαρακτηρίζεται Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) Αλυκής Κίτρους και σύμφωνα με τον Νόμο 3937/2011 για διατήρηση της βιοποικιλότητας απαγορεύεται «η καταστροφή ζώνης με φυσική βλάστηση με κάθε τρόπο και η υπαγωγή έκτασης του καταφυγίου σε πολεοδομικό ή ρυμοτομικό σχεδιασμό».

Επιπλέον βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Ειδική Ζώνη Διατήρησης του Ευρωπαϊκού
Δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR 1250004 Αλυκή Κίτρους, αλλά και το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα, περιοχή με καθεστώς αυξημένης προστασίας βάσει της ΚΥΑ του 2009 για τον «Χαρακτηρισμό των χερσαίων, υδάτινων και θαλάσσιων περιοχών των εκβολών των ποταμών Γαλλικού, Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα, της Αλυκής Κίτρους και της λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου και της ευρύτερης περιοχής τους, ως Εθνικού Πάρκου, και καθορισμός χρήσεων, όρων και περιορισμών δόμησης». Ειδικότερα γειτνιάζει ανατολικά με τη Ζώνη «Προστασίας της Φύσης» Π.Α. (Αλυκή Κίτρους) και βόρεια με τη Ζώνη «Προστασίας της Φύσης» Β7 (χερσαίες εκτάσεις) του Εθνικού Πάρκου.

Τα σχέδια για την πολεοδόμηση της ευαίσθητης αυτής παραθαλάσσιας έκτασης χρονολογούνται από το 1995, οπότε και η περιοχή εντάχθηκε στη Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (περιοχή 8), αν και από το 1997, στην απόφαση με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι "για την ανάπτυξη οικισμού β' κατοικίας στην κοινότητα Κορινού του νομού Πιερίας, ιδιοκτησίας της κοινοτικής επιχείρισης", υπήρχε αναφορά στην ιδιαιτερότητα της περιοχής ως βιότοπου πτηνοπανίδας. Παρά ταύτα, τον Μάρτιο του 2004, με υπουργική απόφαση και όχι Προεδρικό Διάταγμα το οποίο προϋποθέτει έλεγχο νομιμότητας από το ΣτΕ, εγκρίθηκε η μελέτη για την πολεοδόμηση της περιοχής, η οποία αγνόησε τις κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Κεντρικής Μακεδονίας για ενιαία αντιμετώπιση της Ζώνης του Αιγαίου με έμφαση στην προστασία των φυσικών πόρων, το οποίο είχε ήδη θεσμοθετηθεί.

Το 2008 οι φύλακες του φορέα διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου διαπίστωσαν εντός της ΖΕΠ εκχερσώσεις, ενώ το 2011 διαπίστωσαν εργασίες οδοποίιας, επιχωματώσεων, εκχερσώσεων και οριοθέτησης οικοπέδων. Με παρέμβαση του φορέα και τη συνδρομή των επιθεωρητών Περιβάλλοντος βρέθηκε ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πιερίας το 2010 είχε εκδώσει παρανόμως περιβαλλοντικούς όρους για κατασκευή οδικού δικτύου, δικτύου ύδρευσης αποχέτευσης κ.λπ.

Σε αυτοψία στην περιοχή της ΖΕΠ από το προσωπικό του φορέα και υπαλλήλους του ΥΠΕΚΑ στις αρχές του 2012 βεβαιώνεται πως οι εργασίες έγιναν σε τμήματα που φιλοξενούν σημαντικά ενδιαιτήματα αναπαραγωγής και τροφοληψίας για τα εξής είδη χαρακτηρισμού: τονεροχελίδονο, για το οποίο η ΖΕΠ είναι παγκόσμιας σημασίας για την αναπαραγωγή του και αποτελεί το μόνο τμήμα της περιοχής των Αλυκών Κίτρους που είναι καταγεγραμμένα ενδιατήματα αναπαραγωγής αποικιών νεροχελίδονων, τη βαρβάρα, για την οποία η ΖΕΠ είναι ευρωπαϊκής σημασίας για την αναπαραγωγή της, και τη μικρογαλιάνδρα. Επιπλέον το 2012 εκδηλώνεται απόπειρα συρρίκνωσης των ορίων του Καταφυγίου Άγριας Ζωής, με τη διαδικασία κινεί ο Δήμος Κατερίνης.


Ανεπανόρθωτη καταστροφή

Το καλοκαίρι του 2013 αποστέλλεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη "δημιουργία Παραθεριστικού Οικισμού Β' Κατοικίας" στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ. Ο φορέας διαχείρισης κάνει φύλλο και φτερό τη μελέτη, γνωμοδοτώντας αρνητικά (19.9.2013). Τεκμηριώνει ότι ο οικισμός δεν μπορεί να κατασκευαστεί, καθώς παραβιάζει κατάφωρα την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία διότι "θα συντελέσει στην καταστροφή των ενδιαιτημάτων ειδών χαρακτηρισμού της ΖΕΠ, αλλά και τύπων οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ που έχουν καταγραφεί στην περιοχή και θα θίξει ανεπανόρθωτα την ακεραιότητα της περιοχής ΖΕΠ, ενώ δεν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι σημαντικού δημόσιου συμφέροντος, συμπεριλαμβανομένων λόγων κοινωνικής ή οικονομικής φύσεως, καθόσον η κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοιος λόγος".

Ο παραθεριστικός οικισμός θα εκτείνεται σε βάθος 1.500 μέτρων από τη θάλασσα και σε μήκος 4- 4,5 χλμ., με οδικό δίκτυο μήκους 41 χλμ. Η βίαιη αλλαγή χρήσης της ΖΕΠ αναδεικνύεται από τη γνωμοδότηση επί της ΜΠΕ, αφού προτείνονται ισόγειες κατοικίες, αλλά και τουριστικές επαύλεις που μπορεί να είναι διώροφες, προβλέπεται κατασκευή ξενοδοχειακής μονάδας δυναμικότητας 20 κλινών και κατασκευή καταστημάτων δρόμων, χώρων πρασίνου κ.λπ. ώστε να εξυπηρετηθεί ο παραθεριστικός οικισμός...

Ο φορέας παρατηρεί ακόμη ότι, αν και η ΜΠΕ υποβαθμίζει τον υγροτοπικό χαρακτήρα της περιοχής, η υδραυλική και η γεωτεχνική μελέτη το επιβεβαιώνουν καθώς συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι "τα όμβρια συγκρατούνται στην επιφάνεια της έκτασης και λιμνάζουν, ενώ η διήθησή τους γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς λόγο της σύστασης και της κλίσης του εδάφους. Θα απαιτηθούν εκσκαφές και εξυγιάνεις του εδάφους για να γίνει δυνατόν να εγκατασταθεί ο οικισμός (κατοικίες, ξενοδοχεία, δρόμοι κ.λπ.)". Επιπρόσθετα η γεωτεχνική μελέτη αναφέρεται στην ανάγκη να γίνουν αντλήσεις κατά τις εκσκαφές θεμελίωσης των κτηρίων.

Όμως πλήθος ερωτηματικών προκαλεί η πρόσφατη γνωμοδότηση (22.5.2014) της αρμόδιας υπηρεσίας (διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος) του ΥΠΕΚΑ, η οποία εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις για τον προτεινόμενο σχεδιασμό και ειδικότερα για την ανάπτυξη του οικισμού στο σύνολο των 1.210 περίπου στρεμμάτων εντός της περιοχής ΖΕΠ, δεδομένου ότι "καταγράφονται σε αυτήν ποικιλία μικρών υγροτοπικών και μη οικοτόπων με οικολογικό - περιβαλλοντικό ενδιαφέρον κυρίως για την ορνιθοπανίδα και τη χερσαία πανίδα".

Παρακάτω, όμως, αναφέρει ότι δεν έχει κατ' αρχήν αντίρρηση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του εξεταζόμενου έργου εφόσον αυτό γίνει σε 690 στρέμματα της ΖΕΠ, με την παρατήρηση: "Η ως άνω αναφερόμενη έκταση διαφοροποιείται όχι μόνον ως προς το εμβαδόν της έκτασης κατάληψης του έργου, αλλά και ως προς την, με περιβαλλοντικά και οικολογικά κριτήρια, οριοθέτησή της, ώστε να διασφαλίζονται στον μέγιστο βαθμό οι περιβαλλοντικές - οικολογικές απαιτήσεις των φυσικών στοιχείων της άμεσης και ευρύτερης περιοχής του έργου". Αυτό όμως προϋποθέτει νέα πολεοδομική μελέτη και νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, καθώς τροποποιούνται τα χαρακτηριστικά του "εξεταζόμενου έργου", άρα δεν μπορούν να εγκριθούν περιβαλλοντικοί όροι...


Κίνδυνος πλημμύρας

Πάντως οι υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ε.Ε. παρακολουθούν στενά τα "βάσανα" της ΖΕΠ στον Κορινό και έχουν ξεκινήσει προ πολλού διαδικασία προκαταρκτικής διερεύνησης και ελέγχου "για τα μέτρα προστασίας και διαχείρισης της περιοχής του δικτύου Νatura "στην παραλία Κορινού του νομού Πιερίας.

Σε πρόσφατο σεμινάριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση των περιοχών Natura στη Μεσόγειο, που φιλοξένησε ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα και περιελάμβανε επίσκεψη και στον Κορινό, ο Φ. Παπούλιας δήλωσε ότι η Επιτροπή είναι ενήμερη για το θέμα επισημαίνοντας πως τα κράτη - μέλη έχουν αναλάβει τη δέσμευση, με βάση την Οδηγία των Οικοτόπων, να αποτρέπουν την υποβάθμιση των προστατευόμενων περιοχών.

Από την πλευρά του, ο ερευνητής του ΕΛΚΕΘΕ Π. Παναγιωτίδης υπογράμμισε ότι, πέρα από την υποβάθμιση που θα προκαλέσει στο περιβάλλον η δημιουργία του οικισμού, οι κάτοικοι και οι περιουσίες που θα δημιουργηθούν θα κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή από πλημμύρες. «Η περιοχή δεν αναπτύχθηκε ποτέ οικιστικά από την αρχαιότητα και υπήρχε λόγος γι' αυτό. Με την πρώτη πλημμύρα ο οικισμός θα πνιγεί. Διαφορετικά, θα πρέπει να θωρακιστεί με ένα κολοσσιαίο υδραυλικό έργο. Αξίζει τον κόπο; Αναρωτιέμαι γιατί να κινδυνεύουμε να εκτεθούμε στα φυσικά φαινόμενα όταν δίπλα μας υπάρχουν άλλες περιοχές για την ανάπτυξη που θέλουμε» κατέληξε.

Σταυρογιάννη Λούλη, εφημ. Αυγή