Tvxs Ρεπορτάζ
Νίκος Μίχος
Στο όνομα της απορρύθμισης της αγοράς, ΗΠΑ και ΕΕ από το 2013 διαπραγματεύονται κεκλεισμένων των θυρών την Transatlantic Trade Investment Partnership – TTIP (Διατλαντική Συμφωνία Συνεργασίας Εμπορίου και Επενδύσεων). Σύμφωνα με όσους έχουν γνώση των πραγμάτων πρόκειται για μια συμφωνία που διέπεται από αδιαφάνεια, προωθεί τα λόμπι και επιτίθεται στο κυρίαρχο κράτος.Χ-Food
Περίπου το 70% των τροφίμων που πωλούνται στα αμερικανικά σουπερμαρκετ περιέχουν γενετικά τροποποιημένα συστατικά (GMOs). Μέχρι πρόσφατα αυτοί οι γενετικά μεταλλαγμένοι οργανισμοί δεν κυκλοφορούσαν στις αγορές της Ευρώπης.
Στις ευρωπαϊκές αγορές η «αρχή της προφύλαξης» εμπόδιζε τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, ενώ υπάρχει και νομικό πλαίσιο για την χρήση φυτοφαρμάκων ώστε να μην απειληθεί η υγεία του πολίτη.
Στο πλαίσιο αυτό, οι βιομηχανίες τροφίμων των ΗΠΑ έχουν αρχίσει να ασκούν πιέσεις και προσβλέπουν στην άμβλυνση των κανονισμών που ισχύουν στην Ευρώπη μέσω της TTIP, καθώς μέχρι στιγμής το 40% των προϊόντων τους δεν μπορούν να εισαχθούν στην ΕΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα, και υπό την ελληνική προεδρία της ΕΕ, η Κομισιόν επέτρεψε την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων σπόρων εντός της Ένωσης. Μέχρι στιγμής, πάντως επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του κοινοβουλίου του κάθε κράτους – μέλους εάν θα ψηφίσει την χρήση ή την απαγόρευση των μεταλλαγμένων σπόρων.
Επιστρέφει ο ACTA;
Παρά το γεγονός ότι με συντριπτική πλειοψηφία - 478 «όχι» έναντι μόλις 39 «ναι» - το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιοκαταψήφισε το 2012 την αμφιλεγόμενη συνθήκη ACTAγια την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας από τη διαδικτυακή πειρατεία και τα προϊόντα-«μαϊμού», φαίνεται ότι κάποιοι όροι της επιστρέφουν μέσω της TTIP.
Σύμφωνα με τον Τζον Χίλαρυ, εκτελεστικό διευθυντή της οργάνωσης War on Want, «είναι πολύ πιθανό η TTIP να περιλαμβάνει διατάξεις για τα πνευματικά δικαιώματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα εμπορικά σήματα με σκοπό την ενίσχυση του ελέγχου της γνώσης εκ μέρους των επιχειρήσεων εις βάρος της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτή στην ΕΕ και τις ΗΠΑ». Αυτό σύμφωνα με τον ίδιο, θα συμβεί μέσω της πιθανής άρσης του κανονισμού περί εξαίρεσης από την συμμόρφωση στους σχετικούς νόμους των σχολείων, των βιβλιοθηκών, των ατόμων με αναπηρία και της εξ αποστάσεων εκπαίδευσης.
Επίσης, το TTIP θα αποδυναμώσει την νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, ώστε αυτά να γίνουν εμπορεύσιμα. Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου παρακολουθήσεωναπό την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών, NSA, εις βάρος ευρωπαίων πολιτών, πολλοί ευρωβουλευτές ζήτησαν να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις για μια διατλαντική συμφωνία συνεργασίας. Ακόμη και η Επίτροπος Δικαιοσύνης, Βίβιαν Ρέντινγκ, δήλωσε τότε, στον απόηχο των αποκαλύψεων του Έντουαρντ Σνόουντεν, ότι «δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε σε διαπραγματεύσεις για μια μεγάλη διατλαντική αγορά εάν υπάρχει έστων και η παραμικρή υπόνοια ότι οι εταίροι μας επιδίδονται σε δραστηριότητες κατασκοπείας των γραφείων των διαπραγματευτών μας».
Σημειώνεται ότι ούτε οι Ευρωπαίοι βουλευτές ούτε τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου δεν θα μάθουν ποτέ τι ζήτησαν οι διαπραγματευτές της άλλης πλευράς κατά την σύναψη της TTIP.
Οργάνωση και αντίδραση
Όπως είχε γίνει και με τον ACTA, για τον οποίο προκλήθηκαν μαζικές διαδηλώσεις πανευρωπαϊκά, οι ακτιβιστές στους τομείς της υγείας, του περιβάλλοντος και τηςη κοινωνικής δικαιοσύνης αρχίζουν να οργανώνονται τόσο σε ΕΕ όσο και σε ΗΠΑ.
Αντιδράσεις έχουν έρθει και από μέλη των εθνικών κοινοβουλίων. Συγκεκριμένα, στην Γαλλία οι γερουσιαστές εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση για την υποστήριξη που δείχνει στην TTIP. Στην Γερμανία, την Βρετανία και την Ολλανδία, βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα έχουν καταθέσει προς ψήφιση προτάσεις κατά της συμφωνίας.
Στις ΗΠΑ 178 μέλη του Κογκρέσου, το οποίο θα επικυρώσει την συμφωνία από την δυτική πλευρά του Ατλαντικού, έχουν αποστείλει στον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα επιστολές δυσαρέσκειας δηλώνοντας ότι αρνούνται να του παραχωρήσουν εξουσία κατεπείγουσας διαπραγμάτευσης για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες.
Όμως και εκτός των άμεσα εμπλεκόμενων, αντιδράσεις έχουν εκφραστεί και από οικονομίες όπως της Κίνας, της Βραζιλίας και της Ινδίας, που ανησυχούν για τις συνέπειες που θα έχει η TTIP σε εκείνους. Η Κομισιόν εξάλλου έχει πει πως «τα ρυθμιστικά πρότυπα που θα θέσει η TTIP θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν και άλλες οικονομίες για να μην μείνουν στο περιθώριο».
Νίκος Μίχος
Στο όνομα της απορρύθμισης της αγοράς, ΗΠΑ και ΕΕ από το 2013 διαπραγματεύονται κεκλεισμένων των θυρών την Transatlantic Trade Investment Partnership – TTIP (Διατλαντική Συμφωνία Συνεργασίας Εμπορίου και Επενδύσεων). Σύμφωνα με όσους έχουν γνώση των πραγμάτων πρόκειται για μια συμφωνία που διέπεται από αδιαφάνεια, προωθεί τα λόμπι και επιτίθεται στο κυρίαρχο κράτος.Χ-Food
Περίπου το 70% των τροφίμων που πωλούνται στα αμερικανικά σουπερμαρκετ περιέχουν γενετικά τροποποιημένα συστατικά (GMOs). Μέχρι πρόσφατα αυτοί οι γενετικά μεταλλαγμένοι οργανισμοί δεν κυκλοφορούσαν στις αγορές της Ευρώπης.
Στις ευρωπαϊκές αγορές η «αρχή της προφύλαξης» εμπόδιζε τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, ενώ υπάρχει και νομικό πλαίσιο για την χρήση φυτοφαρμάκων ώστε να μην απειληθεί η υγεία του πολίτη.
Στο πλαίσιο αυτό, οι βιομηχανίες τροφίμων των ΗΠΑ έχουν αρχίσει να ασκούν πιέσεις και προσβλέπουν στην άμβλυνση των κανονισμών που ισχύουν στην Ευρώπη μέσω της TTIP, καθώς μέχρι στιγμής το 40% των προϊόντων τους δεν μπορούν να εισαχθούν στην ΕΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα, και υπό την ελληνική προεδρία της ΕΕ, η Κομισιόν επέτρεψε την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων σπόρων εντός της Ένωσης. Μέχρι στιγμής, πάντως επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του κοινοβουλίου του κάθε κράτους – μέλους εάν θα ψηφίσει την χρήση ή την απαγόρευση των μεταλλαγμένων σπόρων.
Επιστρέφει ο ACTA;
Παρά το γεγονός ότι με συντριπτική πλειοψηφία - 478 «όχι» έναντι μόλις 39 «ναι» - το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιοκαταψήφισε το 2012 την αμφιλεγόμενη συνθήκη ACTAγια την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας από τη διαδικτυακή πειρατεία και τα προϊόντα-«μαϊμού», φαίνεται ότι κάποιοι όροι της επιστρέφουν μέσω της TTIP.
Σύμφωνα με τον Τζον Χίλαρυ, εκτελεστικό διευθυντή της οργάνωσης War on Want, «είναι πολύ πιθανό η TTIP να περιλαμβάνει διατάξεις για τα πνευματικά δικαιώματα, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα εμπορικά σήματα με σκοπό την ενίσχυση του ελέγχου της γνώσης εκ μέρους των επιχειρήσεων εις βάρος της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτή στην ΕΕ και τις ΗΠΑ». Αυτό σύμφωνα με τον ίδιο, θα συμβεί μέσω της πιθανής άρσης του κανονισμού περί εξαίρεσης από την συμμόρφωση στους σχετικούς νόμους των σχολείων, των βιβλιοθηκών, των ατόμων με αναπηρία και της εξ αποστάσεων εκπαίδευσης.
Επίσης, το TTIP θα αποδυναμώσει την νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, ώστε αυτά να γίνουν εμπορεύσιμα. Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου παρακολουθήσεωναπό την αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών, NSA, εις βάρος ευρωπαίων πολιτών, πολλοί ευρωβουλευτές ζήτησαν να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις για μια διατλαντική συμφωνία συνεργασίας. Ακόμη και η Επίτροπος Δικαιοσύνης, Βίβιαν Ρέντινγκ, δήλωσε τότε, στον απόηχο των αποκαλύψεων του Έντουαρντ Σνόουντεν, ότι «δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε σε διαπραγματεύσεις για μια μεγάλη διατλαντική αγορά εάν υπάρχει έστων και η παραμικρή υπόνοια ότι οι εταίροι μας επιδίδονται σε δραστηριότητες κατασκοπείας των γραφείων των διαπραγματευτών μας».
Σημειώνεται ότι ούτε οι Ευρωπαίοι βουλευτές ούτε τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου δεν θα μάθουν ποτέ τι ζήτησαν οι διαπραγματευτές της άλλης πλευράς κατά την σύναψη της TTIP.
Οργάνωση και αντίδραση
Όπως είχε γίνει και με τον ACTA, για τον οποίο προκλήθηκαν μαζικές διαδηλώσεις πανευρωπαϊκά, οι ακτιβιστές στους τομείς της υγείας, του περιβάλλοντος και τηςη κοινωνικής δικαιοσύνης αρχίζουν να οργανώνονται τόσο σε ΕΕ όσο και σε ΗΠΑ.
Αντιδράσεις έχουν έρθει και από μέλη των εθνικών κοινοβουλίων. Συγκεκριμένα, στην Γαλλία οι γερουσιαστές εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση για την υποστήριξη που δείχνει στην TTIP. Στην Γερμανία, την Βρετανία και την Ολλανδία, βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα έχουν καταθέσει προς ψήφιση προτάσεις κατά της συμφωνίας.
Στις ΗΠΑ 178 μέλη του Κογκρέσου, το οποίο θα επικυρώσει την συμφωνία από την δυτική πλευρά του Ατλαντικού, έχουν αποστείλει στον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα επιστολές δυσαρέσκειας δηλώνοντας ότι αρνούνται να του παραχωρήσουν εξουσία κατεπείγουσας διαπραγμάτευσης για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες.
Όμως και εκτός των άμεσα εμπλεκόμενων, αντιδράσεις έχουν εκφραστεί και από οικονομίες όπως της Κίνας, της Βραζιλίας και της Ινδίας, που ανησυχούν για τις συνέπειες που θα έχει η TTIP σε εκείνους. Η Κομισιόν εξάλλου έχει πει πως «τα ρυθμιστικά πρότυπα που θα θέσει η TTIP θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν και άλλες οικονομίες για να μην μείνουν στο περιθώριο».