Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012

Αυτοδιοίκηση στο απόσπασμα και η κυβέρνηση της αριστεράς

Του Δημήτρη Μπίρμπα

Ένας καταιγισμός «έγκυρων» πληροφοριών ,περί σκανδαλωδών συμπεριφορών ακόμα και χαρακτηρισμών ως «μεγάλου ασθενούς» ,εν μέσω εναρκτήριου λακτίσματος των απολύσεων στο δημόσιο από αυτήν, αναδεικνύουν την Αυτοδιοίκηση ως κεντρικό πεδίο «μεταρρυθμιστικών τομών». Οι φαιδρότητες Ραγκούση – Παπακωνσταντίνου περί διαχείρισης του χρέους παραμένουν νωπές. Βέβαια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Eurostat η Ελληνική Αυτοδιοίκηση, με συμμετοχή 3,3% στο ΑΕΠ , έχει συμμετοχή στο χρέος 0,9% του ΑΕΠ (175% στο ΑΕΠ το συνολικό δημόσιο χρέος) σύμφωνα με την απάντηση του Ολι Ρεν στον Νίκο Χουντή, διαβεβαιώνοντας ότι είναι η χώρα ,μετά τη Μάλτα, με το μικρότερο χρέος.

Οι δε μπουρδολογίες Φούχτελ περί 1.000 Γερμανών στη θέση 3.000 Ελλήνων είναι «απόρροια εμβριθούς ανάλυσης», επιπέδου γερμανικών ταμπλόιντ και αντίστοιχης σοβαρότητας των δηλώσεων του μεγαλοτραπεζίτη Ασμουνσεν για τις 3.000 € μέσο μισθό των Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων.
Γιατί τότε όλος αυτός ο ντόρος όταν ήδη οι πόροι προς την αυτοδιοίκηση έχουν μειωθεί κατά 65% ,όταν 32% είναι ο μέσος όρος για το δημόσιο;
Γιατί το μεσοπρόθεσμο προβλέπει, την ουσιαστική διάλυσή της μέσω της απαγόρευσης προσλήψεων και το μπαράζ αποχωρήσεων και απολύσεων, μετατρέποντάς τη σε τοπική διοικητική υπηρεσία, που κύριο στόχο θα έχει τη διαρκή υπερφορολόγηση των πολιτών και τη σύμπραξη με πλήθος ιδιωτικών ή στην «καλύτερη» περίπτωση μη κερδοσκοπικών (πραγματικών ή μαϊμού), οργανισμών; Γεγονός που προκαλεί πρωτοφανείς αντιδράσεις όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και των αιρετών, κατά παράβαση των ηθών κομματικής νομιμότητας και εξάρτησης, που τους χαρακτήριζαν μέχρι σήμερα.

Αν ξεπεράσουμε στην προσέγγισή μας την υπαρκτή, αντίθεση κράτους – αυτοδιοίκησης, συγκεντρωτισμού – αποκέντρωσης και του γαλλικού διοικητικού μοντέλου, που έχει διαποτίσει ένα μεγάλο μέρος της ανώτερης κρατικής γραφειοκρατίας και της ακαδημαϊκής καθεστηκυίας αντίληψης (μη ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι ένα από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη της Ευρώπης), διαπιστώνονται κατά τη γνώμη μου δύο βασικοί παράγοντες:

- Ότι το σύνολο του κοινωνικού κράτους, πλην ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης (πρόνοια, αθλητισμός, φύλαξη παιδιών και υποστήριξη ηλικιωμένων, σχολεία, μαθητικές παροχές, πρόληψη υγείας κ.λ.π.) μετά τον Καλλικράτη ,Ν.3852, παρέχεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η ποιοτική υλοποίησή τους ,θα σήμανε αναβάθμιση και ανακατανομή πόρων υπέρ της αυτοδιοίκησης. Είναι όμως γνωστή σε όλους, η κατεύθυνση των νεοφιλελεύθερων κέντρων (εκθέσεις ΔΝΤ-ιδρυμάτων αμερικάνικης και ευρωπαϊκής, πολυποίκιλης δεξιάς) για μείωση των άμεσων δημοσίων δαπανών κατά 10-15% στις ανεπτυγμένες χώρες ώστε να κινούνται στο 30% (Ελλάδα 41,5% - Ευρωπαϊκή Ένωση 45%) με παραχώρηση του αντίστοιχου μεριδίου στον ιδιωτικό τομέα, δήθεν ως επενδυτικού κινήτρου για τη μεγέθυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Κόντρα σε μελέτες του ΟΟΣΑ που διαβεβαιώνουν ότι ιστορικά, οι δημόσιες δαπάνες είναι ευθέως ανάλογες με το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας των κρατών.
- Το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής, διαχρονικά, της αυτοδιοίκησης – εμμέσως και αμέσως – στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (8-12%), καθώς και τη θεσμική δυνατότητα - παρά την υστέρησή από το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο - αξιοποίησης σημαντικών ευρωπαϊκών κονδυλίων και στη νέα προγραμματική περίοδο, ιδιαίτερα σε ενέργεια και διαχείριση απορριμμάτων.. Στην κατεύθυνση της Ευρώπης των πόλεων και των περιφερειών, εμείς «απαντάμε» με την Ελλάδα των τροϊκανών και κρατικών επιτρόπων, στο χωριό, την πόλη, το νομό και την περιφέρεια. Κεντρική πολιτική επιλογή αναπτυξιακού μοντέλου, παραμένει πάντα, οι πόροι «τσιμέντο να γίνουν» με πίσσα και άσφαλτο, χάριν των εργολάβων της διαπλοκής, που ελέγχουν τα εγχώρια ΜΜΕ και διαμορφώνουν την εικόνα που θέλουν για την αυτοδιοίκηση στην κοινωνία. Για τους ζηλωτές δε του «αναγκαίου» τροϊκανού εκσυγχρονισμού, καλό είναι να διδαχθούν από τον υποδειγματικό σχεδιασμό άλωσης των σημερινών και μελλοντικών, ευρωπαϊκών και εγχώριων πόρων, μέσα από την περίφημη ελληνογερμανική συνεργασία υπό τον κ. Φούχτελ. «Συνεργασία» που προσφέρει επενδυτικές ελπίδες σε «πνιγμένους» ,από την επενδυτική ασφυξία του Μνημονίου, αιρετούς, που προσβλέπουν (πολιτικά αφελώς οι περισσότεροι) στην εξεύρεση μέρους των αναγκαίων πόρων, που απαιτούνται για να παράξουν κάποιο ορατό έργο στις τοπικές κοινωνίες, για την εκλογή ή την καταξίωσή τους.

Αν αποδεχθούμε αυτές τις δύο παραμέτρους, γίνεται φανερός ο κεντρικός ρόλος της Αυτοδιοίκησης για μια Αριστερή πρόταση διακυβέρνησης ,αφού εμπεριέχει το μεγαλύτερο μέρος του ελάχιστου εγγυημένου κοινωνικού εισοδήματος. Του κοινωνικού μισθού ,που στην ζώσα κοινωνική και εργασιακή, έρημο των θερμοπυρηνικών Μνημονίων, ακόμα και σταγόνες κοινωνικού κράτους και αναπτυξιακής προσπάθειας είναι σωτήριες.

Ακούμε από παντού ότι το επίπεδο, αιρετών και εργαζομένων (ηθικά, πολιτικά, διαχειριστικά) δεν είναι το καλύτερο. Καλύτερο από τί; με το ιδανικό που έχουμε στο μυαλό μας; Φυσικά όχι, αλλά είναι εξ αντικειμένου, από τις καλύτερες εκδοχές του υπαρκτού, διεφθαρμένου, κομματικού πελατειακού και διαπλεκόμενου, πολιτικο-διοικητικού μορφώματός μας, παιδιά του είναι άλλωστε. Εξ αντικειμένου, γιατί είναι πιο άμεσος και καθημερινός (καλοπροαίρετος ή κακοπροαίρετος) ο κοινωνικός έλεγχος και η κριτική των πράξεών τους. Αντικατοπτρίζονται δε στην αυτοδιοίκηση, με το καλύτερο τρόπο οι τοπικές κοινωνίες, οι αντιλήψεις, τα στερεότυπα, τα ήθη και οι αδυναμίες τους. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να εμπιστευτεί την Αυτοδιοίκηση ως θεσμό. Οφείλει να την οδηγήσει στις επόμενες εκλογές, μετά την εκλογή της, με ένα νέο ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο δημοκρατικής αποκέντρωσης. Αφού βέβαια, φροντίσει να την απαλλάξει, άμα τη αναλήψει, από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο του υπερπλειοψηφικού δημαρχοκεντρισμού, που τη διαπερνά, εισάγοντας την απλή αναλογική και τη θεσμική κατοχύρωση διαδικασιών ουσιαστικού κοινωνικού ελέγχου (συμμετοχικός προϋπολογισμός, τοπικές συνελεύσεις, μεταφορά εξουσιών και πόρων στα συλλογικά και διαβουλευόμενα όργανα, διοργάνωση τοπικών δημοψηφισμάτων). Απαιτείται απλοποίηση και ουσιαστικοποίηση των διαδικασιών ελέγχου νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας, παράλληλα με την κατανομή των πόρων σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές. Πρώτα βέβαια, απόδοση των προβλεπομένων από τους υφιστάμενους νόμους και αποκατάσταση θεσμικών αναιρέσεων και υφαρπαγών (ΠΟΕ, Τέλος Παρεπιδημούντων κ.λ.π.) Συμψηφίζοντας άμεσα τα χρέη των δήμων προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (με δραστική μείωση των επιτοκίων και μετατροπή του σε Επενδυτική Τράπεζα της Αυτοδιοίκησης) ,με το νομοθετημένο υπόλοιπο κατ΄αρχήν (περίπου 1.200.000 € ) των περίφημων «υπεξαιρεθέντων» και με νομοθετική ρύθμιση, στα πλαίσια δημοσίου ελέγχου της ανακεφαλαίωσης των τραπεζών, διακανονισμού των υπολοίπων χρεών. Ενέργειες που θα καταστήσουν βιώσιμες τις τόσο απαραίτητες σήμερα , κοινωνικές δομές.

Μια κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να δώσει άλλο προσανατολισμό στους πόρους που υπολείπονται στο ΕΣΠΑ και στους πόρους της νέας προγραμματικής περιόδου, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας και άλλων ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων. Προτεραιότητα στην κοινωνική και χωρική συνοχή με όρους αειφορίας, που θα αντικαθιστά τα περισσότερα από τα μεγάλα έργα της άμεσης διαπλοκής, με εκατοντάδες αποκεντρωμένα έργα που θα εντάσσονται σε ένα μεγάλο διαπεριφερειακό πρόγραμμα κατασκευής και ανακατασκευής υποδομών (δικτύων, κοινωνικών, περιβαλλοντικών, ενεργειακών, τουριστικών κ.λ.π.). Οφείλει να κάνει πράξη ,την αντίληψή της για την παροχή ,ίδιας ποιότητας κοινωνικών υπηρεσιών σε κάθε γωνιά της ιδιαίτερης, γεωμορφολογικά και πληθυσμιακά, πατρίδας μας ,αξιοποιώντας τα χωροταξικά, δημοσιονομικά και αναπτυξιακά εργαλεία που θα διαθέτει. Ένα πρόγραμμα, που αξιοποιώντας τα περιφερειακά συγκριτικά πλεονεκτήματα, με έξυπνη τοπική εξειδίκευση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και των εφαρμογών τους (π.χ. υπολογιστικό νέφος) ,θα προσπαθεί να αποτρέψει την τάση προς τον αθηναϊκό υδροκεφαλισμό, που μεταδίδεται ως ιός στα κέντρα των λοιπών περιφερειακών ενοτήτων, ερημώνοντας την ύπαιθρο. ¨Ενας εναλλακτικός σχεδιασμός που θα πρέπει να ενταχθεί στο άμεσο πρόγραμμα διακυβέρνησής μας, εκεί που πρωταρχικά οφείλουμε να αποτυπώσουμε αδρά το τι κράτος θέλουμε, αξιοποιώντας τα διδάγματα από τις αποτυχίες του υπερσυγκεντρωτικού, κεντρικού σχεδιασμού και τις επιτυχίες των αποκεντρωμένων μοντέλων. Στο μεσοδιάστημα, από σήμερα οφείλουμε να αποπειραθούμε, να ζήσουμε και να διδαχτούμε, από τα πρωτόλεια πειράματα κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που πραγματοποιούνται. Άλλωστε και εδώ, το τοπικό έχει καθοριστικό ρόλο.



Δ. ΜπίρμπαςΓραμματεία Αυτοδιοίκησης ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ