Μαθήματα από το παρελθόν
Ιζήματα από το βυθό θυμούνται το ρόλο της Ανταρκτικής (Φωτογραφία: Reuters )
Λονδίνο
Όλο και περισσότερες μελέτες έρχονται το τελευταίο διάστημα να επιβεβαιώσουν ότι η Ανταρκτική είναι πολύ πιο ασταθής και «απρόβλεπτη» από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Η πιο πρόσφατη έγινε από διεθνή ομάδα παλαιοκλιματολόγων και αποκάλυψε ότι η «παγωμένη ήπειρος» είχε λιώσει στο παρελθόν 5.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι εθεωρείτο ως τώρα, συμβάλλοντας τελικά σε μια δραματική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης που είχε γνωρίσει ο πλανήτης μας - συνολικά 16 μ. μέσα σε 300 χρόνια. Τα ευρήματα προσφέρουν τις πρώτες «χειροπιαστές» ενδείξεις σχετικά με το πώς η τήξη των πάγων του νότιου πόλου της Γης έχει επηρεάσει την πορεία της στάθμης των υδάτων της και αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά τους επιστήμονες στις προβλέψεις τους για το μέλλον.Τι έδειξαν τα ιζήματα
Οι ερευνητές από πανεπιστήμια της Γερμανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Φινλανδίας και της Αυστραλίας εξέτασαν πυρήνες ιζημάτων που εξήχθησαν από τον βυθό της Θάλασσας της Σκωτίας, σε μια περιοχή ανάμεσα στα νησιά Φόκλαντ και τη Χερσόνησο της Ανταρκτικής. Οι πυρήνες αυτοί περιέχουν υπολείμματα μεταφερμένα από παγόβουνα – υλικά δηλαδή τα οποία έπεσαν στον βυθό της θάλασσας καθώς τα παγόβουνα που είχαν αποκολληθεί από το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής έλιωναν. Σε ορισμένα στρώματα των ιζημάτων του βυθού τα υπολείμματα αυτά εμφανίζονται περισσότερο αυξημένα, κάτι το οποίο σημαίνει ότι στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο η τήξη των πάγων ήταν περισσότερο εκτεταμένη – η ταχεία αύξησή τους υποδηλώνει μάλιστα ότι και το λιώσιμο των πάγων έγινε με ανάλογη ταχύτητα.
Αναλύοντας τα ιζήματα από τη Θάλασσα της Σκωτίας οι ερευνητές εντόπισαν αύξηση των υπολειμμάτων από παγόβουνα κατά τη διάρκεια οκτώ διαφορετικών επεισοδίων τα οποία ξεκίνησαν πριν από περίπου 20.000 χρόνια και συνεχίστηκαν ως και 9.000 χρόνια πριν από σήμερα. Μέχρι τώρα ωστόσο οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η τήξη των πάγων της Ανταρκτικής δεν είχε ξεκινήσει παρά αρκετά αργότερα, πριν από 14.000 χρόνια, και ότι είχε συνεχιστεί ομαλά τις επόμενες χιλιετίες.
«Η γενικώς αποδεκτή άποψη με βάση τις προηγούμενες έρευνες ήταν ότι το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής ήταν σχετικά σταθερό μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων, ότι άρχισε να λιώνει σχετικά αργά σε σχέση με τους υπόλοιπους πάγους της Γης και ότι η παρακμή του ήταν βραδεία και σταθερή έως ότου έφθασε στο στάδιο που γνωρίζουμε σήμερα» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Μίχαελ Βέμπερ από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας στη Γερμανία, κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Οι χρονολογήσεις των ιζημάτων δείχνουν όμως κάτι άλλο – ένα μοτίβο το οποίο είναι περισσότερο επεισοδιακό και υποδηλώνει ότι τμήματα του παγοκαλύμματος επανειλημμένως κατέστησαν ασταθή».
Μεγάλη άνοδος της θαλάσσιας στάθμης
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», αποτελεί επίσης σύμφωνα με τους συγγραφείς της, την πρώτη ισχυρή ένδειξη σχετικά με το ότι η τήξη του παγοκαλύμματος της Ανταρκτικής συνέβαλε στη λεγόμενη MPW 1A (Meltwater Pulse 1A), μια περίοδο πολύ γρήγορης ανόδου της στάθμης της θάλασσας (16 μ. μέσα σε τρεις αιώνες) που σημειώθηκε πριν από 14.500 χρόνια. Μέχρι τώρα εθεωρείτο ότι η παγωμένη ήπειρος δεν σχετιζόταν με αυτή τη φάση ανόδου των νερών του πλανήτη, όμως ένα από τα επεισόδια που εντόπισαν οι ερευνητές φαίνεται τελικά να συμπίπτει χρονικά με αυτήν.
«Ένα από τα επεισόδια των δεδομένων μας που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σημειώθηκε πριν από 14.600 χρόνια και συμπίπτει με ένα τεράστιο γεγονός τήξης των πάγων, την περίφημη MWP 1A, η οποία, σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, οδήγησε σε άνοδο της παγκόσμιας θαλάσσιας στάθμης περίπου κατά 4 μέτρα ανά 100 χρόνια» τόνισε ο κ. Βέμπερ. Από την πλευρά του ο Πίτερ Κλαρκ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Ορεγκον στις Ηνωμένες Πολιτείες, έτερος εκ των συγγραφέων της μελέτης, πρόσθεσε: «Αυτή είναι η πρώτη άμεση ένδειξη ότι οι αστάθειες στο παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής έχουν προκαλέσει ταχεία άνοδο της θαλάσσιας στάθμης μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο».
Μελέτες που έγιναν το τελευταίο διάστημα έχουν επίσης υπογραμμίσει τηναστάθεια του παγκοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής, εκτιμώντας ότι η κατάρρευσή του είναι αναπόφευκτη και θα οδηγήσει σε άνοδο της θαλάσσιας στάθμης κατά πολλά μέτρα μέσα στους επόμενους αιώνες. Η τελευταία, «παλαιοκλιματική» ερευνητική εργασία έρχεται να προσφέρει σημαντικές νέες γνώσεις από το παρελθόν οι οποίες αναμένεται να βελτιώσουν τις προβλέψεις των ειδικών για το μέλλον.
Βήμα Science
Λονδίνο
Όλο και περισσότερες μελέτες έρχονται το τελευταίο διάστημα να επιβεβαιώσουν ότι η Ανταρκτική είναι πολύ πιο ασταθής και «απρόβλεπτη» από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Η πιο πρόσφατη έγινε από διεθνή ομάδα παλαιοκλιματολόγων και αποκάλυψε ότι η «παγωμένη ήπειρος» είχε λιώσει στο παρελθόν 5.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι εθεωρείτο ως τώρα, συμβάλλοντας τελικά σε μια δραματική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης που είχε γνωρίσει ο πλανήτης μας - συνολικά 16 μ. μέσα σε 300 χρόνια. Τα ευρήματα προσφέρουν τις πρώτες «χειροπιαστές» ενδείξεις σχετικά με το πώς η τήξη των πάγων του νότιου πόλου της Γης έχει επηρεάσει την πορεία της στάθμης των υδάτων της και αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά τους επιστήμονες στις προβλέψεις τους για το μέλλον.Τι έδειξαν τα ιζήματα
Οι ερευνητές από πανεπιστήμια της Γερμανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Φινλανδίας και της Αυστραλίας εξέτασαν πυρήνες ιζημάτων που εξήχθησαν από τον βυθό της Θάλασσας της Σκωτίας, σε μια περιοχή ανάμεσα στα νησιά Φόκλαντ και τη Χερσόνησο της Ανταρκτικής. Οι πυρήνες αυτοί περιέχουν υπολείμματα μεταφερμένα από παγόβουνα – υλικά δηλαδή τα οποία έπεσαν στον βυθό της θάλασσας καθώς τα παγόβουνα που είχαν αποκολληθεί από το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής έλιωναν. Σε ορισμένα στρώματα των ιζημάτων του βυθού τα υπολείμματα αυτά εμφανίζονται περισσότερο αυξημένα, κάτι το οποίο σημαίνει ότι στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο η τήξη των πάγων ήταν περισσότερο εκτεταμένη – η ταχεία αύξησή τους υποδηλώνει μάλιστα ότι και το λιώσιμο των πάγων έγινε με ανάλογη ταχύτητα.
Αναλύοντας τα ιζήματα από τη Θάλασσα της Σκωτίας οι ερευνητές εντόπισαν αύξηση των υπολειμμάτων από παγόβουνα κατά τη διάρκεια οκτώ διαφορετικών επεισοδίων τα οποία ξεκίνησαν πριν από περίπου 20.000 χρόνια και συνεχίστηκαν ως και 9.000 χρόνια πριν από σήμερα. Μέχρι τώρα ωστόσο οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η τήξη των πάγων της Ανταρκτικής δεν είχε ξεκινήσει παρά αρκετά αργότερα, πριν από 14.000 χρόνια, και ότι είχε συνεχιστεί ομαλά τις επόμενες χιλιετίες.
«Η γενικώς αποδεκτή άποψη με βάση τις προηγούμενες έρευνες ήταν ότι το παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής ήταν σχετικά σταθερό μετά την τελευταία εποχή των παγετώνων, ότι άρχισε να λιώνει σχετικά αργά σε σχέση με τους υπόλοιπους πάγους της Γης και ότι η παρακμή του ήταν βραδεία και σταθερή έως ότου έφθασε στο στάδιο που γνωρίζουμε σήμερα» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Μίχαελ Βέμπερ από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας στη Γερμανία, κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Οι χρονολογήσεις των ιζημάτων δείχνουν όμως κάτι άλλο – ένα μοτίβο το οποίο είναι περισσότερο επεισοδιακό και υποδηλώνει ότι τμήματα του παγοκαλύμματος επανειλημμένως κατέστησαν ασταθή».
Μεγάλη άνοδος της θαλάσσιας στάθμης
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», αποτελεί επίσης σύμφωνα με τους συγγραφείς της, την πρώτη ισχυρή ένδειξη σχετικά με το ότι η τήξη του παγοκαλύμματος της Ανταρκτικής συνέβαλε στη λεγόμενη MPW 1A (Meltwater Pulse 1A), μια περίοδο πολύ γρήγορης ανόδου της στάθμης της θάλασσας (16 μ. μέσα σε τρεις αιώνες) που σημειώθηκε πριν από 14.500 χρόνια. Μέχρι τώρα εθεωρείτο ότι η παγωμένη ήπειρος δεν σχετιζόταν με αυτή τη φάση ανόδου των νερών του πλανήτη, όμως ένα από τα επεισόδια που εντόπισαν οι ερευνητές φαίνεται τελικά να συμπίπτει χρονικά με αυτήν.
«Ένα από τα επεισόδια των δεδομένων μας που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σημειώθηκε πριν από 14.600 χρόνια και συμπίπτει με ένα τεράστιο γεγονός τήξης των πάγων, την περίφημη MWP 1A, η οποία, σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, οδήγησε σε άνοδο της παγκόσμιας θαλάσσιας στάθμης περίπου κατά 4 μέτρα ανά 100 χρόνια» τόνισε ο κ. Βέμπερ. Από την πλευρά του ο Πίτερ Κλαρκ από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Ορεγκον στις Ηνωμένες Πολιτείες, έτερος εκ των συγγραφέων της μελέτης, πρόσθεσε: «Αυτή είναι η πρώτη άμεση ένδειξη ότι οι αστάθειες στο παγοκάλυμμα της Ανταρκτικής έχουν προκαλέσει ταχεία άνοδο της θαλάσσιας στάθμης μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο».
Μελέτες που έγιναν το τελευταίο διάστημα έχουν επίσης υπογραμμίσει τηναστάθεια του παγκοκαλύμματος της Δυτικής Ανταρκτικής, εκτιμώντας ότι η κατάρρευσή του είναι αναπόφευκτη και θα οδηγήσει σε άνοδο της θαλάσσιας στάθμης κατά πολλά μέτρα μέσα στους επόμενους αιώνες. Η τελευταία, «παλαιοκλιματική» ερευνητική εργασία έρχεται να προσφέρει σημαντικές νέες γνώσεις από το παρελθόν οι οποίες αναμένεται να βελτιώσουν τις προβλέψεις των ειδικών για το μέλλον.
Βήμα Science