Αυγή:: 22/04/2012
Οι πολίτες της Αργεντινής στην πλειονότητά τους συμφωνούν με την απόφαση της προέδρου τους
Της ΚΑΚΗΣ ΜΠΑΛΗ
Η απόφαση ήταν αναπάντεχη και φορτωμένη συμβολισμούς. Κι έχει πυροδοτήσει έναν διπλωματικό πόλεμο μεταξύ της Αργεντινής και της Ισπανίας. Μήλον της έριδος είναι η εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου YPF (Yacimientos Petroliferos Fiscales), το 57% της οποίας ανήκε στον ισπανικό όμιλο Repsol, και την οποία αποφάσισε να εθνικοποιήσει σε ποσοστό 51% η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνε Κίρχνερ. Μάλιστα, πριν περάσει την απόφαση από τη Βουλή και
πριν ορίσει το ποσό της εξαγοράς -θα αποφανθούν γι’ αυτό τα δικαστήρια-, αντικατέστησε με προεδρικό διάταγμα τη διοίκηση της YPF και ανέθεσε τα ηνία της εταιρείας στον υπουργό Σχεδιασμού Χούλιο ντε Βίδο. Άμεση ήταν η αντίδραση τόσο της Repsol όσο και της Ισπανίας. Για τη μεν μητρική εταιρεία η θυγατρική της στην Αργεντινή είναι ζωτικής σημασίας, καθώς ελέγχει τα δύο πέμπτα των αποθεμάτων της σε πετρέλαιο, ενώ της φέρνει το ένα τέταρτο των κερδών της. Για τη δε Ισπανία ήταν ένα βαρύ πλήγμα στα συμφέροντά της στη Λατινική Αμερική, γι' αυτό και ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι βγαίνει στη γύρα να κερδίσει συμμάχους στη νέα ήπειρο, ενώ ετοιμάζεται να ζητήσει τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Οι πολίτες της Αργεντινής στην πλειονότητά τους συμφωνούν με την απόφαση της προέδρου τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση για λογαριασμό της εφημερίδας “Clarin”, στο Μπουένος Άιρες το 46% τη θεωρεί σωστή και μόλις το 34% διαφωνεί. Η στήριξη αυτή έχει τις εξηγήσεις της. Πρώτον, η YPF έχει χαρακτηριστικά «εθνικού μύθου», ήταν η πρότυπη κρατική επιχείρηση τα χρόνια του φασισμού και του περονισμού, επί δεκαετίες ήταν το μεγαλύτερο «μαγαζί» του αργεντίνικου κράτους και ιδιωτικοποιήθηκε το 1993, εν μέσω απίστευτων διαμαρτυριών. Δεύτερον, ο λόγος που επικαλέστηκε η Κίρχνερ ακούγεται πολύ πειστικός στα αυτιά των πολιτών της Αργεντινής: η εταιρεία από εξαγωγέας πετρελαίου έγινε και πάλι εισαγωγέας, αφού εξάντλησε τα υφιστάμενα αποθέματά της και αμέλησε να επενδύσει στα δυτικά της χώρας, στην περιοχή με το παράξενο όνομα «Νεκρή Αγελάδα», όπου υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα. Κι αυτό σε μια εποχή που η τιμή του πετρελαίου είναι υψηλή. Τρίτον, η Βρετανία έσπευσε πάραυτα στο πλευρό της Ισπανίας στη διένεξη που ξέσπασε, κάτι που δεν άρεσε καθόλου στους Αργεντίνους, τριάντα χρόνια μετά τον πόλεμο των Φόκλαντς.
Η τελευταία επιθυμία
Αιτιολογώντας στο εσωτερικό την απόφασή της για εθνικοποίηση της YPF, η Κίρχνερ έπαιξε το χαρτί του συναισθηματισμού: «Αυτή ήταν η τελευταία επιθυμία του συζύγου μου, πάντα ονειρευόταν να επιστρέψει η YPF σε κρατικά χέρια», είπε. Βέβαια, οι παλιότεροι στην Αργεντινή θυμούνται ότι ο εκλιπών σύζυγός της και πρόεδρος της χώρας Νέστορ Κίρχνερ, ως κυβερνήτης της πλούσιας σε πετρέλαιο επαρχίας Σάντα Κρουζ, πριν από 20 χρόνια είχε πρωταγωνιστήσει στο πλευρό του τότε προέδρου Κάρλος Μένεμ στην ιδιωτικοποίηση της εταιρείας.
Τότε το Α και το Ω της πολιτικής της Αργεντινής ήταν οι ιδιωτικοποιήσεις, τώρα η χώρα επιστρέφει στην πολιτική του κρατισμού. Το αν θα της βγει αυτή η στροφή τής προέδρου είναι ανοιχτό. Οι υποστηρικτές της ελπίζουν ότι η πλούσια αυτή χώρα που ακόμη δεν κατάφερε να ορθοποδήσει από τη χρεωκοπία θα αποκτήσει μια ενεργειακή πολιτική που θα τη βοηθήσει να προχωρήσει στο μονοπάτι της ανάπτυξης. Οι πολέμιοί της φοβούνται ότι θα διώξει κάθε ξένο επενδυτή και θα ανοίξει πάλι τον δρόμο στη φτώχεια, όπως συνέβη και στο παρελθόν.
Πάντως, το άμεσο θέμα είναι άλλο. Πού θα βρει η κυβέρνηση της Αργεντινής τα χρήματα να αποζημιώσει τη Repsol -το παζάρι για το ύψος της αποζημίωσης είναι άλλο ένα ζήτημα- και κυρίως πού θα βρει τα χρήματα να κάνει τις απαραίτητες επενδύσεις σε νέα κοιτάσματα, που… αμέλησαν να κάνουν οι Ισπανοί. Η Κίρχνερ άφησε να εννοηθεί ότι θα απευθυνθεί στη βραζιλιάνικη Petrobas, ωστόσο εισέπραξε άρνηση πριν καν υποβάλει το αίτημα: «Μια τέτοια μεγάλη επένδυση πρέπει να είναι εξασφαλισμένα κερδοφόρα», διαμήνυσε η Βραζιλιάνα ομόλογός της Ντίλμα Ρούσεφ. Αντίθετα, την απόφαση της προέδρου της Αργεντινής την επαίνεσε η Βενεζουέλα, ενώ τη στήριξε και η γειτόνισσα, στην απέναντι όχθη του Ρίο ντε λα Πλάτα. «Δεν μας αρέσει καθόλου η ευρωπαϊκή αλαζονεία», ήταν το σχόλιο του προέδρου της Ουρουγουάης Χοσέ Μουτσίκα για τον διπλωματικό πόλεμο που ξέσπασε με την Ισπανία.