Συνέντευξη του Ζαν-Λυκ Μελανσόν,
υποψήφιου του Μετώπου της Αριστεράς (Front de Gauche) στις γαλλικές προεδρικές
εκλογές (22 Απριλίου και 6 Μάιου), στους εκδότες του εβδομαδιαίου περιοδικού L’
Humanité Dimanche
Ο υποψήφιος του Μετώπου της
Αριστεράς βρίσκεται πάνω από το 10% στις δημοσκοπήσεις, ενώ η δυναμική της
καμπάνιας, ενισχύθηκε περαιτέρω από την τεράστια επιτυχία της πορείας στην
Πλατεία της Βαστίλης στις 18 Μάρτη. Στη συνέντευξή του, ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν
εξηγεί το νόημα της επανάστασης των πολιτών, προσδιορίζει τα πρώτα μέτρα που θα
λάβει η κυβέρνηση του Μετώπου, εφόσον έρθει στην εξουσία και περιγράφει τα
βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε αυτά να επιβληθούν στη γαλλική και την
ευρωπαϊκή ολιγαρχία.
Τα αποτελέσματα της καμπάνιας του Μετώπου της Αριστεράς
Ανρύ Κραπό: Προς έκπληξη πολλών, οι προτάσεις σας για
εντοπισμό των πλουσίων στους φορολογικούς παραδείσους τους βρήκε ανταπόκριση,
βλέποντας ακόμα και το Νικολά Σαρκοζί να δηλώνει πως θα κινηθεί στην ίδια
κατεύθυνση.
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Αυτό
δείχνει ότι ο πολιτικός χώρος που καλύπτει το Μέτωπο της Αριστεράς συνεχίζει να
μεγαλώνει. Οι λέξεις μας, το λεξιλόγιο μας δε βρίσκονται πια στο περιθώριο,
όπως συνέβαινε στις δεκαετίες του ’90 και του 2000. Το 2007, η ιδεολογική
ηγεμονία της Δεξιάς βρέθηκε στο απόγειο της. Ήταν η εποχή στην οποία μας
σφυροκοπούσαν με το επιχείρημα ότι τα πάντα θα πρέπει να λειτουργούν "όπως
σε μια ιδιωτική επιχείρηση". Ήταν επίσης η στιγμή υποχώρησης του
κοινωνικού κινήματος, όταν το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) απαρνήθηκε την ιδιαιτερότητά
που είχε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, αμφισβητώντας
(ουσιαστικά εγκαταλείποντας) την συμμαχία με τους κομμουνιστές.
Έπειτα από αυτή τη
συντριπτική ιδεολογική νίκη, ο Νικολά Σαρκοζί επιδίωξε να καταλάβει το
τελευταίο κοινωνικό οχυρό θεσπίζοντας την LRU, σκοπός της οποίας ήταν η
παράδοση της εκπαίδευσης στην αγορά, επιτιθέμενος ταυτόχρονα στον κόσμο της
εργασίας, όπως συνέβη στην περίπτωση των σιδηροδρομικών.
Σήμερα, η κυβέρνηση Σαρκοζί
βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κατάσταση την οποία πλέον δεν ελέγχει. Δεν υπάρχει
πια χώρος για λαϊκή αναβάπτιση του σαρκοζισμού.
Στο μεταξύ, η εναλλακτική
λύση δε φαίνεται να έχει βρεθεί. Οι ψηφοφόροι παλινδρομούν, με το 40% αυτών να
δηλώνουν ότι τοποθετούνται είτε στην αριστερά είτε στη δεξιά και τους υπόλοιπους,
την πλειοψηφία, να τηρούν στάση αναμονής. Υπάρχει απόρριψη του
νεοφιλελευθερισμού και αναγνώριση του γεγονότος ότι ο καπιταλισμός δε
λειτουργεί πλέον. Με βάση αυτό, οι πολιτικές δυνάμεις αναζητούν μια πεπατημένη
οδό. Ο Σαρκοζί υιοθετεί την τόσο προσφιλή στον Toνυ Μπλαιρ μέθοδο της
τριγωνοποίησης, η οποία συνίσταται στην υιοθέτηση του λόγου των αντιπάλων του,
προσπαθώντας έτσι να αφαιρέσει το νόημά του.
Η διανομή του πλούτου
Ανρύ Κραπό: Ο Φρανσουά Ολλάντ επίσης υιοθέτησε την πρότασή σας που κάνατε με το Μέτωπο της Αριστεράς, για τη φορολόγηση των πολύ υψηλών εισοδημάτων.
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Είναι
αλήθεια. Αλλά η πρόταση του σοσιαλιστή υποψηφίου για τη θέσπιση ενός
φορολογικού συντελεστή ύψους 75% στα εισοδήματα άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ,
ήταν μια πρόταση βιαστική και πρόχειρη. Προς επίρρωση αυτού που λέω, σημειώστε
ότι μεταξύ της πέμπτης και της έκτης φορολογικής κλίμακας, υπάρχει μια μετάβαση
από ένα φορολογικό συντελεστή της τάξης του 45% σε έναν του 75%. Κανένα
φορολογικό σύστημα δεν μπορεί να παρουσιάζει τέτοιο χάσμα μεταξύ δύο διαδοχικών
κλιμακίων. Η καμπύλη της προοδευτικής φορολογίας πρέπει να είναι εξομαλυμένη. Η
προχειρότητα αυτής της προσέγγισης φαίνεται κι από το ότι όταν ερωτάται
σχετικά με το τι θα κάνει με τους διαφυγόντες σε φορολογικούς παραδείσους,
απαντά με επίκληση στον πατριωτισμό τους. Αστεία ιδέα! Το κεφάλαιο εξ’ ορισμού
δεν έχει πατρίδα. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ερασιτεχνική προσέγγιση,
ζημιώνει την αξιοπιστία μιας καλής ιδέας. Για να αποφύγω κάτι τέτοιο, ξαναμπήκα
στη συζήτηση, εξηγώντας ότι η διαφορική φορολόγηση μεταξύ του τι πληρώνει ο
φορολογικός εξόριστος στη χώρα στην οποία δηλώνεται το εισόδημα και αυτού που
θα πλήρωνε για το ίδιο εισόδημα στη Γαλλία, θα πρέπει να πληρώνεται στη Γαλλία.
Με αυτά τα δύο παραδείγματα, τον εντοπισμό των φορολογικών εξορίστων και τη
φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων, φτάνουμε ήδη στο θρίαμβο ενός
συνεκτικού και τεκμηριωμένου ριζοσπαστισμού.
Επιπλέον, το Μέτωπο της
Αριστεράς δεν έχει μόνο μια ριζοσπαστική τοποθέτηση αλλά είναι ικανό να εξηγεί
πώς προτίθεται να τη θέσει σε κίνηση, όταν ο αντίπαλος μας παραμένει ασαφής,
μιλώντας με γενικότητες. Η υποψηφιότητά μου δεν παίρνει απλώς θέση πριν από τα
γεγονότα, αντίθετα βασιζόμαστε άμεσα στη συζήτηση που γίνεται στα πλαίσια της
προεκλογικής καμπάνιας.
Τι θα αλλάξει άμεσα
Ανρύ Κραπό: Σε ποια μέτρα θα δώσετε προτεραιότητα,
εάν κερδίσετε στις εκλογές του Μάιου;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Όπως
συμφωνήσαμε στο Μέτωπο της Αριστεράς, θα οργανώσουμε εκλογές για Συντακτική
Συνέλευση, αφού βέβαια πρώτα εγκαταστήσουμε έναν μετρητή ηλεκτρικού ρεύματος
στο Ελυζέ στο οποίο θα εγκατασταθώ. [Γέλια] Προτιμώ να μένω στο γραφείο. Είναι
καλύτερο για να δουλεύεις. Ως πρώτο μέτρο λοιπόν, έχουμε την εκλογή μιας
συντακτικής συνέλευσης που θα θέσει τέλος στην Πέμπτη Δημοκρατία, αυτή την
ανανεούμενη κάθε πέντε χρόνια μοναρχία.
Έπειτα, μια σειρά από μέτρα
με στόχο τη δημιουργία "ζωτικού κοινωνικού χώρου". Θα προχωρήσουμε
στη θέσπιση συμβάσεων εργασίας (αορίστου χρόνου) για τους 800.000 εργαζόμενους
με βραχυπρόθεσμες συμβάσεις στο δημόσιο τομέα. Αυτό αποτελεί πρόοδο για όλους
τους ανθρώπους, δηλαδή η δυνατότητα εργασιακής ασφάλειας, σχεδιασμού της ζωής.
Για τη χώρα σημαίνει αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας. Άλλο μέτρο
είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού (SMIC) στα 1700 ευρώ το μήνα. Για χιλιάδες
ανθρώπους αυτό συνιστά μετασχηματισμό της καθημερινότητάς τους. Το πέρασμα
δηλαδή, από λογαριασμούς που είναι διαρκώς στο κόκκινο σε άλλους που αγγίζουν
το πράσινο.
Αυτά τα μέτρα συνιστούν
ταυτόχρονα φεμινιστική πολιτική. Άλλωστε, το 80% των μισθωτών που πληρώνονται
με τον κατώτατο μισθό είναι γυναίκες, ενώ γυναίκες είναι και το 60% των
επισφαλών εργαζομένων του δημόσιου τομέα.
Θα προχωρήσουμε επίσης στη σύσταση
επιτροπής οικολογικού σχεδιασμού. Η πρώτη δουλειά της επιτροπής θα είναι η
οργάνωση διαλόγου για την πυρηνική ενέργεια, το μέλλον της οποίας θα
αποφασιστεί σε δημοψήφισμα. Το ερώτημα θα είναι ‘ναι ή όχι’ στα πυρηνικά;
Απαντώ, θα είναι ο σχεδιασμός και η διαχείριση της ενέργειας που θα τεθεί στο
δημοψήφισμα.
Έπειτα είναι το ζήτημα της
Ευρώπης. Απορρίπτουμε το παρόν ασφυκτικό πλαίσιο. Προχωρούμε σε δημοψήφισμα για
την τελευταία συμφωνία, αυτή του MES (Ευρωπαικός Μηχανισμός Στήριξης).
Τέλος, η αποχώρηση από το
ΝΑΤΟ ήδη από το Μάιο. Και βέβαια η αποχώρηση των στρατευμάτων μας από το
Αφγανιστάν. Θα προχωρήσουμε στη σύσταση μιας νέας αντιπαγκοσμιοποιητικής
συμμαχίας. Το παγκόσμιο οικονομικό μοντέλο τείνει να σπάσει στα δύο. Οι ΗΠΑ
χάνουν τον ηγεμονικό τους ρόλο, διατηρώντας μόλις ένα συγκριτικό πλεονέκτημα,
αυτό των 700 στρατιωτικών βάσεων σε πέντε ηπείρους. Ένα πληγωμένο ζώο είναι
πάντα επικίνδυνο. Ένα ζήτημα επίσης είναι η επανεκτίμηση του ρόλου των Ηνωμένων
Εθνών.
Σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση
Ανρύ Κραπό: Σε μια Ευρώπη όπου η πλειοψηφία των
κυβερνήσεων ακολουθεί τη λογική του νεοφιλελευθερισμού, πώς μπορεί να έχει
επιτυχία η λήψη τέτοιων μέτρων;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Σε κάθε
περίπτωση, όποιος κι αν εκλεγεί θα βρίσκεται υπό πίεση. Ο Νικολά Σαρκοζί, από τους
οίκους αξιολόγησης. Ο Ολλάντ θα δεχθεί αντίστοιχα μεγάλη πίεση -άλλωστε οι
σοσιαλδημοκράτες ήταν αυτοί που παραδόθηκαν στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό
σύστημα εξαρχής, όπως στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία. Τα γεγονότα
αυτά θυμίζουν την ψηφοφορία για τη χρηματοδότηση του πολέμου το 1917. Δε θα
υπήρχε τέτοια επιθετικότητα [εναντίον της Ευρώπης] αν η Ελλάδα είχε αντισταθεί.
Η αντίσταση από μέρους τους θα ανάγκαζε την Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα να
παρέμβει πολύ πιο γρήγορα αντιμετωπίζοντας το ελληνικό χρέος και πλήττοντας την
κερδοσκοπία. Επομένως, πρέπει να συνδεθούμε με τις λαϊκές δυνάμεις.
Όσο η Γαλλία δένεται με τους
στόχους της επανάστασης των πολιτών τόσο οι δυνάμεις του παγκόσμιου
χρηματοπιστωτικού συστήματος θα αποτρέπονται από το να επιτεθούν.
Πρέπει να δεσμεύσουμε τους
ευρωπαίους εταίρους σε μια συζήτηση στην οποία ο εθνικισμός δεν θα έχει θέση.
Δεν υπάρχει γερμανική λύση, δεν υπάρχει γαλλική λύση. Υπάρχουν λύσεις στα
δεξιά, λύσεις στα αριστερά. Πρέπει να εργαστούμε για σύγκλιση μεταξύ των εθνών.
Οι γερμανοί θα ψηφίσουν τον επόμενο χρόνο. Έχουμε λοιπόν ένα χρόνο για να
δείξουμε την υπεροχη μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ρήγμα
στο οποίο θα μπορέσουν να έρθουν και οι γερμανοί.
Ταυτόχρονα, χρειάζεται η
διεξαγωγή ενός διαλόγου βασισμένου σε λογικά επιχειρήματα. Πρέπει να κάνουμε
έναν σχεδιασμό κατάλληλο για κάθε χώρα, έτσι ώστε οι γερμανοί να λαμβάνουν
υπόψη τις ανάγκες μας όπως εμείς τις δικές τους. Ο πληθυσμός της Γερμανίας
γηράσκει, πρέπει επομένως να φροντίσουν για τα συνταξιοδοτικά τους ταμεία, από
τη στιγμή που το σύστημα συνταξιοδότησης βασίζεται όλο και πιο πολύ στην
κεφαλαιοποίηση. Κάτι τέτοιο και έχει κόστος και απειλεί με αστάθεια την
κοινωνία . Τέλος, είναι η γερμανική οικονομική επέκταση που βασίστηκε στη μεταποίηση
και τις εξαγωγές ενδιάμεσων αγαθών και απειλείται από την Κίνα και την Ινδία.
Σε αυτή την πλευρά των συνόρων τώρα, η Γαλλία έχει να αντιμετωπίσει τη
δημογραφική της μεγέθυνση. Σε 30 χρόνια η χώρα θα είναι αυτή με τον μεγαλύτερο
πληθυσμό στην Ευρώπη. Η αγορά δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτό το ζήτημα. Για να
αντιμετωπιστεί, πρέπει η Γαλλία να αυξήσει τη χρηματοδότηση του δημόσιου τομέα.
Ξεκινώντας έτσι, το ζήτημα που τίθεται είναι η εφαρμογή μιας νομισματικής
πολιτικής που να ικανοποιεί όλες τις χώρες.
Ποια "χρήσιμη ψήφος";
Ανρύ Κραπό: Με τις δημοσκοπήσεις να φέρνουν τον υποψήφιο των σοσιαλιστών σε υψηλά ποσοστά, κάποια μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, επαναφέρουν το ζήτημα της ‘χρήσιμης ψήφου’.
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Είναι
πρόβλημα των Σοσιαλιστών να απαντήσουν γιατί η καμπάνια τους υστερεί σε
δυναμική. Αυτό θα έπρεπε να κάνουν πρώτα. Το επιχείρημα της "χρήσιμης
ψήφου" στις παρούσες συνθήκες στερείται κάθε νοήματος. Η κυρία Λεπέν
παίρνει 10% στις δημοσκοπήσεις, βρισκόμενη σχεδόν πέντε μονάδες πίσω. Επομένως,
δεν υπάρχει η περίπτωση αποκλεισμού όλων των αριστερών υποψηφίων από το
δεύτερο γύρο των εκλογών. Οι Σοσιαλιστές επιμένουν ότι πρέπει να φτάσουν όσο
πιο ψηλά γίνεται, χωρίς ωστόσο να κάνουν προτάσεις αντίστοιχες ενός τέτοιου
επιπέδου στήριξης. Το 1981, ο Μιτεράν ήρθε δεύτερος και κέρδισε. Το 1995, ο
Ζοσπέν ήρθε πρώτος και έχασε.
Αντιλαμβάνομαι τις εκκλήσεις
για "χρήσιμη ψήφο" ως ένδειξη πανικού από την πλευρά του επιτελείου
του Φρανσουά Ολλάντ. Δεν ξέρουν πια τι να κάνουν. Κάηκε και το τελευταίο χαρτί
τους με την προχειρότητα της πρότασής τους για την φορολογία στο 75%.
Υπάρχουν ακόμα πολλές καλές ιδέες που μπορούν να πάρουν από μας: ο ανώτατος
μισθός για παράδειγμα.
Ας πούμε ότι ο Ολλάντ
τοποθετείται σχετικά με τον κατώτατο μισθό. Είναι κάτι που θα μπορούσε να τον
ενισχύσει. Η έλλειψη προσανατολισμού από την πλευρά τους, οδήγησε στο να
δημιουργήσουν μια κατάσταση διχασμού στην αριστερά. Όταν ανακατεύεις τη
‘χρήσιμη ψήφο’, δημιουργείς προβλήματα στην αριστερά.
Διακυβέρνηση
Ανρύ Κραπό: Τι θα λέγατε για συμμετοχή σε κυβέρνηση
υπό το Σοσιαλιστικό Κόμμα;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Δεν έχει
προκύψει τέτοιο ζήτημα και δεν είναι δική μας υπόθεση. Είμαστε σοβαροί
άνθρωποι. Κάναμε δημόσια πρόταση για διάλογο τον περασμένο Αύγουστο και
επανήλθα σε αυτή στο τέλος του 2011. Δεν πήραμε ποτέ απάντηση, πλην αλαζονικής
περιφρόνησης. Επιπλέον, ο Ολλάντ δήλωσε στην εκπομπή Les Paroles et Les
Actes πως δεν είχε τίποτα να συζητήσει κι ότι απλά θα έπρεπε να τον
ακολουθήσουμε. Είναι αδιανόητο. Έχουμε θέσει ξεκάθαρα τι θα κάνουμε εάν
καταλήξουμε επικεφαλής της αριστεράς. Σε αυτή την περίπτωση θα ξεκινήσουμε αμέσως
συζήτηση με τους σοσιαλιστές που επιθυμούν να συνκυβερνήσουν με το Μέτωπο της
Αριστεράς. Αυτή είναι η παραδοσιακή λογική της ενότητας των δυνάμεων της
αριστεράς. Αυτό που είναι ολότελα καινούριο είναι η προσέγγιση του Φρανσουά
Ολλάντ που όχι μόνο αρνήθηκε να διαπραγματευτεί, αλλά κι ότι όποιος
ενδιαφερόταν θα έπρεπε να τον ακολουθήσει. Αυτό δείχνει πως για εκείνον δεν
υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ του Φρανσουά Μπαϋρού και του Μετώπου της
Αριστεράς. Το Μέτωπο της Αριστεράς όμως αποτελεί πολιτική πραγματικότητα και οι
Σοσιαλιστές θα πρέπει να αντιληφθούν πως δεν μπαίνει στο τσεπάκι τους,
όπως συμβαίνει με τους Ριζοσπάστες της Αριστεράς, τους Πράσινους και τους
Chevenementists.
Το Μέτωπο της Αριστεράς
είναι ένας ολοκαίνουριος πολιτικός οργανισμός. Έχει την ικανότητα να ελκύει:
εγγράψαμε, μέσα στην ίδια μέρα την προηγούμενη εβδομάδα, την υποστήριξη στην
υποψηφιότητα του Μετώπου της Αριστεράς του Πωλ Αριές, κάποιων ριζοσπαστών
οικολόγων, καθώς και του Ντιντιέ Μοτχαν. Βέβαια, δεν έγινα ούτε εγώ ούτε οι σύντροφοί
μου οικολόγοι του ρεύματος της από-ανάπτυξης, επειδή ο Paul Ariès προσχώρησε
στο Μέτωπο της Αριστεράς . Όμως, το ότι φαίνεται να υπάρχει περιθώριο που να
επιτρέπει σε αυτές τις πολιτικές δυνάμεις να δώσουν κοινές μάχες φαίνεται και
από το ότι ένας από τους φιλοσόφους της οικολογίας της απομεγέθυνσης, ο Jacques
Testart, αισθάνεται άνετα με τις προτάσεις του Μετώπου της Αριστεράς. Αυτό
είναι ένα νέο πολιτικό δεδομένο.
Παγκοσμιοποίηση
Ανρύ Κραπό: Η παρούσα μορφή παγκοσμιοποίησης καθιστά
τις ανισότητες πιο έντονες και ανησυχητικές. Κάποιοι προβλέπουν την επιστροφή
σε ένα είδος προστατευτισμού.
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Υπάρχουν
δυο αντιπαρατιθέμενες θεωρίες. Η μία υποστηρίζει ότι "ο κόσμος θα είναι
καλύτερος εάν είναι ανοικτός", έχοντας ως φυσική συνέπεια τον αχαλίνωτο
ανταγωνισμό και την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων. Αυτό υποστηρίζουν οι
σοσιαλφιλελεύθεροι και βρίσκεται γραμμένο στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Όχι μόνο
αχαλίνωτος ανταγωνισμός εντός της ΕΕ, αλλά και μεταξύ της Ευρώπης και του
υπόλοιπου κόσμου.
Η άλλη θεωρία αναφέρεται σε
έναν πολυπολικό κόσμο, οργανωμένο σε περιφερειακές οντότητες που βρίσκονται σε
συνεργασία μεταξύ τους. Θεωρούμε πως η Ευρώπη αποτελεί μια καλή βάση για να
δουλέψουμε προς την κατεύθυνση μιας εσωτερικής αγοράς που είναι αυτάρκης. Η
επαναφορά στο τοπικό αποτελεί πολιτικό μας στόχο. Προκαλούμε τον οποιοδήποτε να
αποδείξει πως η γενίκευση του μοντέλου της ελεύθερης αγοράς αύξησε την
παραγωγικότητα και την ποιότητα ζωής στον κόσμο. Κάτι τέτοιο είναι λάθος, το
αντίθετο ισχύει. Όταν σε μια χώρα αντικαθίσταται η τοπική παραγωγή από μια
γεωργία προσανατολισμένη στις εξαγωγές, τότε αυτό μπορεί να αποτυπώνεται στις
διεθνείς στατιστικές αλλά εντός της χώρας κανείς δεν έχει πλέον να φάει.
Οικολογικός σχεδιασμός
Ανρύ Κραπό: Και στη Γαλλία;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Σε εθνικό
επίπεδο, υπάρχουν επίσης δυο δόγματα, ένα προσανατολισμένο στην
"προσφορά" κι ένα άλλο στη "ζήτηση". Σύμφωνα με το πρώτο,
μειώνεις την τιμή και αυξάνεις την απόδοση του προϊόντος μέσω της καινοτομίας.
Στρέφεσαι στη διαφήμιση με την προσδοκία εύρεσης πελατών. Από την άλλη είναι το
δόγμα της "ζήτησης", το οποίο ξεκινά με το ερώτημα "Τι
χρειαζόμαστε;" Για παράδειγμα, προκειμένου για μια μετάβαση στην παραγωγή
ενέργειας, απαιτείται η εγκατάσταση 200 γεωθερμικών εγκαταστάσεων μεγάλου
βάθους, εγκατεστημένων σε διαφορετικά σημεία σε όλη τη χώρα. Έπειτα,
χρειαζόμαστε τη χαλυβουργία, η οποία όμως μολύνει πολύ, άρα είναι αναγκαίο να
την καταστήσουμε λιγότερο ρυπογόνο. Γνωρίζουμε πώς να κάνουμε κάτι τέτοιο. Έτσι
λέμε πως "δεν θα αφήσουμε τα χαλυβουργία να κλείσουν και να
μετεγκατασταθούν". Αυτό αποδεικνύει πως χρειάζεται ο δημοκρατικός
σχεδιασμός ούτως ώστε να μη γίνουν λάθη. Ένα περιφερειακό συμβούλιο, μια
κλαδική συνέλευση, αποτελούν καλούς τόπους συζήτησης τέτοιου είδους σχεδιασμού.
Έχουμε χιλιάδες δημοκρατικές δομές τις οποίες η τωρινή κυβέρνηση επιχειρεί να
καταργήσει μέσω της "περιφερειακής μεταρρύθμισης". Οι φιλελεύθεροι
σχεδιάζουν την εισβολή μέσω της αγοράς και επιλέγουν, ως ρυθμιστές, τους νόμους
της αγοράς. Εμείς όμως, στοχεύουμε στην οικολογική και κοινωνική αλλαγή και
επιλέγουμε ως ρυθμιστή τον πολίτη.
Όλοι ξέρουμε πως το κρίσιμο
ζήτημα που αφορά στην οργάνωση της παραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το
κοινωνικό ντάμπινγκ. Ανεξάρτητα από το σε ποια χώρα λαμβάνει χώρα η παραγωγή,
οι απαιτήσεις για ποιότητα είναι οι ίδιες άρα δεν είναι το είδος της δουλειάς
που τίθεται σε συζήτηση, αλλά η αμοιβή των εργαζόμενων. Έτσι φτάνουμε σε ένα
καθαρά πολιτικό ζήτημα. Και έχουμε τη λύση: να σταματήσουμε το κοινωνικό
ντάμπινγκ. Είναι φανερό πως δεν μπορούμε να θέσουμε τον ίδιο κατώτατο μισθό
παντού και την ίδια στιγμή. Ωστόσο, θα φτιάξουμε ζώνες και κριτήρια σύγκλισης.
Έπειτα, σε ό,τι αφορά στην
ΕΕ και τον υπόλοιπο κόσμο, θα πρέπει να φέρουμε πίσω τη μετεγκατεστημένη
παραγωγή. Για τούτο, θα μπει ένας χιλιομετρικός φόρος, όπως και περιβαλλοντική
βίζα. Γιατί 3 στα 5 Renault που αγοράζονται στη Γαλλία έρχονται από το
Μαγκρεμπ; Κοιτάξτε: είναι καλό το ότι τα αυτοκίνητα της Renault φτιάχνονται στο
Μαγκρεμπ, αλλά θα πρέπει αφενός οι εργάτες στην Ταγγέρη να έχουν την ίδια
αμοιβή αφετέρου αυτά τα αυτοκίνητα να πωλούνται εκεί και όχι στην Ευρωπαϊκή
Ένωση.
Επομένως, ναι, προκειμένου
να εμποδίσουμε τη μετεγκατάσταση θα πρέπει να πάρουμε τον έλεγχο κάποιων
συγκεκριμένων μέσων παραγωγής που βρίσκονται υπό ιδιωτική ιδιοκτησία. Μπορούμε
να κάνουμε κάτι τέτοιο; Ναι. Έχουμε το Βιβλίο 4 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο
τιμωρεί εκείνους που υπό την επιρροή ξένης αρχής δρουν ενάντια στο εθνικό
συμφέρον. Όλα όσα χρειαζόμαστε βρίσκονται ήδη στον νόμο όπως είναι σήμερα, εκτός
από την τιμωρία του οικονομικού εγκλήματος. Πρέπει να το δούμε κι αυτό.
Αδελφοσύνη
Ανρύ Κραπό: Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τα
δικαιώματα των ξένων εργαζόμενων;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Υπάρχουν
ήδη χιλιάδες εργαζόμενοι που τίθενται στη διάθεση των αφεντικών όπως προβλέπει
η οδηγία Μπολκενστάιν. Με εμάς, αυτό θα τελειώσει. Είναι παράνομο. Πώς θα
κάνουμε τον έλεγχο; Θα αυξήσουμε τον αριθμό των επιθεωρητών εργασίας και θα
ζητήσουμε τη συνδρομή των συνδικαλισμένων εργαζόμενων. Και βέβαια υπάρχει η
επανάσταση των πολιτών. Είναι απολύτως μάταιο να σκεφτόμαστε πως κάποιος μπορεί
να μας εξαπατήσει από τη στιγμή που ο νόμος λέει: είναι παράνομο να φέρεις έναν
εργάτη στη Γαλλία εάν πληρώνεται λιγότερο από αυτό που προβλέπει ο γαλλικός
νόμος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να ασχοληθεί με αυτό το ζήτημα. Οι
Βρετανοί ασκούν το δικαίωμα του opt-out με σκοπό την θεσμοθέτηση κανόνων
χαμηλότερων στάνταρντς από τα δικά μας. Δεν έχουμε εμείς το δικαίωμα να κάνουμε
το αντίθετο;
Έπειτα είναι οι εργαζόμενοι
που δεν διαθέτουν επίσημα έγγραφα. Λοιπόν, η λύση είναι να δώσουμε έγγραφα σε
αυτούς τους εργαζόμενους που δεν έχουν. Πρώτα από όλα, γιατί δε θέλουμε να
βλέπουμε τους ανθρώπους να ζουν σε καθεστώς φόβου. Δεύτερον, θέλουμε αυτοί οι
εργαζόμενοι να ζουν αξιοπρεπώς και να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους,
έτσι ώστε να μη χρησιμοποιούνται ως πιόνια για την υποβάθμιση των εργασιακών
συνθηκών και των μισθών.
Σχετικά με το Εθνικό Μέτωπο
Ανρύ Κραπό: Έχετε καταστήσει τις ιδέες της άκρας δεξιάς, όπως αυτές εκφράζονται από το Εθνικό Μέτωπο, σημαντικό στόχο της καμπάνιας σας.
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Το Μέτωπο
της Αριστεράς έχει εκτροχιάσει το τρένο της "αποδαιμονοποίησης" του
Εθνικού Μετώπου. Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να το πιστωθεί κανείς άλλος. Η
κυρία Λεπέν είναι μια χαρισματική προσωπικότητα. Κανείς δεν αμφισβήτησε τα
πλεονεκτήματα που η ίδια προβάλει, όπως αυτό του να θεωρείται υποστηρίκτρια του
κοσμικού κράτους όταν στην πραγματικότητα είναι αντιισλαμίστρια, ή το να
θεωρείται φεμινίστρια όταν τίθεται εναντίον της άμβλωσης. Αναλάβαμε το καθήκον
να μην αφήσουμε τίποτα να ξεφύγει από το λόγο του Εθνικού Μετώπου και δεν
πρόκειται να σταματήσουμε. Επαναλαμβάνω, η επιτυχία της άκρας δεξιάς στον κόσμο
της εργασίας οφείλεται στη διαδικασία κατήχησης ανθρώπων που κατά κανόνα
υποστηρίζουν τη δεξιά. Είναι αλήθεια πως από τη στιγμή που μια συγκεκριμένη
αριστερά δεν έχει τίποτα να προτείνει στην εργατική τάξη, οι πιο αδαείς
αφήνονται στο να σαγηνευτούν, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι παρά μικρής έκτασης
φαινόμενο.
Τονίζω ότι στοχεύουμε
επίμονα στο ζήτημα της άμβλωσης καθώς συμπυκνώνει τις μεταξύ μας διαφορές.
Είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίσοι απέναντι στο νόμο; Εάν ένας άντρας μπορεί να
αποφασίσει σχετικά με τη γονιμότητά του τότε γιατί μία γυναίκα να μην μπορεί;
Συνδικάτα
Ανρύ Κραπό: Πώς σχολιάζετε την έκκληση της CGT
να καταψηφιστεί ο Νικολά Σαρκοζί;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Αποτελεί
ένα σημαντικό γεγονός γιατί εμφανίζει δύο νέα ζητήματα: Είναι μια μορφή
εμπλοκής στην προεδρική καμπάνια που σέβεται την αυτονομία και ανεξαρτησία όχι
μόνο του συνδικάτου αλλά και των πολιτικών οργανισμών. Το συνδικάτο θέτει τις
προτεραιότητές του και απευθύνεται στη συλλογική διάνοια έτσι ώστε κάθε
πολίτης, εκκινώντας από τη δική του οπτική να προσδιορίσει την πολιτική έκφραση
που ανταποκρίνεται καλύτερα σε αυτή. Είναι ένα σημαντικό βήμα για εμάς ως
πολίτες της γαλλικής δημοκρατίας. Για να είμαι ειλικρινής, δε θα ενδιέφερε
κανένα εάν η CGT τοποθετούνταν υπέρ του ενός ή του άλλου υποψηφίου της
αριστεράς. Δεν είναι αυτό που περιμένει κάποιος από αυτή.
Το κείμενο της CGT
υποστηρίζει τα κοινωνικά προτάγματα της καμπάνιας μας. Έθεσε την ερώτηση κάθε
πολίτη, προτείνοντας μια βάση στοχασμού πάνω στην οποία μπορεί να παρθεί η
απόφαση, αντίθετα από το τι θέλουν η δεξιά και οι σοσιαλφιλελεύθεροι. Η δεξιά
θέλει μια συναισθηματική ψήφο, εναντίον των ξένων, μια εθνικιστική ψήφο. Οι
σοσιαλφιλελεύθεροι θέλουν "χρήσιμη ψήφο" εννοώντας μια ψήφο που
δίνεις κλείνοντας τα μάτια σου, ανεξάρτητα του περιεχομένου της, σαν να
στοιχηματίζεις στον ιππόδρομο. Κάθε βήμα που δομεί μια διαδικασία σκέψης
γειώνοντάς τη στην πραγματικότητα αποτελεί ένα τεράστιο πλεονέκτημα για εμάς.
Επιπλέον, δεν αποτελεί
μυστικό πως το πρόγραμμα του Μετώπου της Αριστεράς γράφτηκε μέσα από φόρα που
διοργανώσαμε και από τις προτάσεις των κοινωνικών δυνάμεων και των συνδικάτων.
Για παράδειγμα, το επίπεδο στο οποίο θέσαμε τον κατώτατο μισθό. Η Force
Ouvrière ζήτησε να είναι 1300 ευρώ καθαρά, κάτι που σημαίνει 1700 μικτά, το
οποίο είναι και η πρότασή μας. Πρώτη φορά απευθύνθηκα στους εργάτες του Fralib,
στις 20 Ιουνίου, λέγοντας "Αυτή η καμπάνια θα χρησιμεύσει στο να
καταστήσει ορατό ό,τι είναι αόρατο". Και αυτό ακριβώς κάναμε. Καταφέραμε
να εντάξουμε στην καμπάνια μας τα εργοστάσια, την εργατική τάξη, τους πλούσιους
και την υπερσυσσώρευση. Καταφέραμε να αποκρυσταλλώσουμε όλα αυτά.
Το νόημα της ζωής
Ανρύ Κραπό: Συχνά αναφέρεστε στο ζήτημα της ευτυχίας.
Ανταποκρίνονται οι άνθρωποι στους οποίους απευθύνεστε;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν: Ναι, μιλάω
για την ευτυχία, την αγάπη. Αυτές οι λέξεις μετράνε στη ζωή. Εξελισσόμαστε
βαθμιαία σε έναν πολιτισμό που μιλάει μόνο με αριθμούς, με χρήματα. Θεωρώ ότι
είναι αδύνατο να ζήσεις ευτυχισμένος μέσα σε έναν ωκεανό δυστυχίας. Δεν επιθυμώ
να επιχειρηματολογήσω για το δικαίωμα στην ευτυχία, αλλά μπορώ να πω πως
κοστίζει λιγότερο να ζεις ευτυχισμένος από το να οργανώνεις τη δυστυχία. Το να
θεραπεύεις τις ανθρώπινες ασθένειες κοστίζει λιγότερο στην κοινωνία από το να
τους αφήνεις άρρωστους. Το Μέτωπο της Αριστεράς δεν μπορεί να αναπτύξει το
πρόγραμμά του παραβλέποντας όλα αυτά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αντικαπιταλιστικό
από το να λες L’ Humain d’ abord (Πρώτα ο άνθρωπος). Είναι το αντίθετο
του "πρώτα το χρήμα".
Εξάλλου, τι είναι ο
άνθρωπος; Ως κοινωνικά όντα καθοριζόμαστε από ένα πυκνό δίκτυο ανταλλαγών. Αλλά
αυτό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο είναι το τι μπορείς να δώσεις χωρίς να
περιμένεις ανταπόδοση, τι είναι ελεύθερο. Ο καπιταλισμός είναι η αποθέωση της
φτήνιας, η εκμετάλλευση του χαμηλού κόστους.
Γιατί ο εργαζόμενος να πληρώνεται
μόνο ένα μέρος της αξίας που παράγει; Αυτός είναι κι ο λόγος που αγωνιζόμαστε
για τον ελεύθερο χρόνο. Πιστεύω πως κεντρική αξία για έναν κόσμο χωρίς αντίτιμο
είναι η αγάπη. Η πιο μεγάλη εκδήλωση αποεγωιστικοποίησης της ανθρώπινης
συμπεριφοράς είναι η αγάπη. Δε θα πρέπει να φοβόμαστε να μιλάμε γι’ αυτή. Είναι
μια ριζοσπαστική αξία. Θυμάμαι εκείνη την ανυπέρβλητη φράση του Σαιν-Ζύστ:
"Η ευτυχία είναι μια καινούρια ιδέα στην Ευρώπη".